Bolalar kasalliklari propedevtikasi

Ko‘krak  sutining  immun  xususiyatlari.  U  yuqori  biologik  murakkab 
modda  bo‗lib,  nafaqat  aktiv  himoya  va  immunomodullovchi  vazifani  bajaradi, 
balki  bolalarda  shaxsiy  immun  tizimini  stimullaydi.  Shuningdek,  u  hali 
o‗rganilmagan  ko‗pgina  yallig‗lanishga  qarshi  komponentlarni  saqlaydi. 
Tekshirishlar  shuni  ko‗rsatadiki,  sun‘iy  ovkatlantiriladigan  bolalar  ko‗krak  suti 
bilan ovqatlanadiganlarga qaraganda ko‗p kasallanadi. So‗nggi kuzatishlar natijasi, 

---

 
295 
sun‘iy ovkatlantiriladigan bolalarda immunitet zaifligini ko‗rsatadi. Ko‗krak sutini 
emgan  bolalarda  o‗rta  quloqning  yalliglanishi  vujudga  kelsa  ,limfogranulematoz, 
diabet  va  rak  kabi  kasalliklar  kam  uchraydi.  Ko‗krak  sutining  boshqa  tuzilishlari 
ham  immunologik  ahamiyatga  ega.  Laktoferrin  to‗yinmagan  temir  bog‗lovchi 
glyukoproteindir.  U  temirga  bog‗liq  mikroorganizmlar  bilan  temirni  egallash 
uchun  kurashadi,  va  nati-jada  bakteriostatik  xususiyatga  ega  bo‗ladi.  Laktoferrin 
proteolitik  aktivlikka  chidamlidir.  Yuqorida  aytib  o‗tilgan  bifidus  -  faktor  azot 
saqlovchi  uglevoddan  tashkil  topgan  bo‗lib,  isitilganda  oson  parchalanadi,  u 
laktoza  bilan  birga  ichakda  laktobatsillalarning  joylashishiga  ga‘sir  ko‗rsatadi. 
Buning  natijasida  ichak  bo‗shlig‗ida  past  rN  hosil  bo‗ladi  va  bu  holat  Ye.  so1, 
gramm negativ bakteriya va zamburug‗larning o‗sishini to‗xtatadi. 
Oshqozonda  patogen  mikroorganizmlarning  o‗sishi  ichaklarda  iflos  ozuka 
moddalarning  paydo  bo‗lishiga  olib  keladi.  Bu  esa  ichaklarda  o‗zgarishlarni 
keltirib chaqirishi mumkin. Yaqinda o‗tkazilgan tekshirishlar natijasida ona sutida 
immunologik  vazifani  bajaruvchi  boshqa  faktorlarning  ham  borligi  aniqlangan. 
Haqiqatan  ham,  bronx-sut  bezi  va  ichak-sut  bezi  orasida  bog‗likdik  mavjud. 
Buning natijasida ona-ni zararlovchi har bir mikroorganizm maxsus antitelalarning 
hosil  bo‗lishini  stimullaydi.  Bu  antitelalarni  sut  orkali  bola  o‗ziga  kabul  qiladi.. 
Ko‗krak  suti  tarkibida,  shuningdek  virus  fragmentlar  bor.  Ular  kaytadan  hosil 
bo‗lmaydi,  lekin  bolalarda  antitelalar  sezgirligini  stimullaydi.  Hozirgi  kungacha 
ona  sutining  VICh  (odam  immunodefitsitli  virusi)  ga  qarshi  terapevtik  roli,  sut 
tarkibiga  kiruvchi  hujayralar  vazifasi  hali  oxirgacha  to‗liq  o‗rganilmagan.  Ona 
sutida  makrofaglar  eng  yuqori  konsentratsiyada  bo‗ladi,  undan  keyin  limfotsitlar 
va  neytrofil-granulotsitlar  oldini  oladi.  Bu  hujayralar  fagotsitoz  hamda  immun 
moddalar bilan birga infeksiyani to‗xtatadi.