Болалар жарроҳлигининг ривожланиш тарихи. Замонавий

 
Сийдик ажратиш аъзоларининг нуксонли ривожланишлари ва 
касалликлари. Семиотикаси, диагностикаси ва даволаш принциплари 
 
Ҳозирги пайтда бемор болаларнинг 20 % ортиқроғи сийдик ва жинсий 
аъзоларининг касалликларига мубтало бўлган. Яна шуни таъкидлаш 
жойизки, катта ёшдаги сийдик аъзоларининг сурункали касалликлари 
билан оғриган беморларнинг ярмида дард болалик даврида бошланган 
бўлади. 
Сийдик аъзоларининг нуқсонли ривожланишларининг купчилиги 
боланинг соғлигига бевосита таъсир қилмайди, текшириш жараёнида 
тасодифан аниқланади, баъзилари эса сийдик оқимига тўсиқ бўлиб ноҳуш 
ҳиссиётлар ёки оғриқ беради. Ўз вақтида тўғри диагноз қўйиб 
даволанмаса, кўп урологик касалликлар асоратлар бериши ёки сурункали 
кечиши мумкин. 
Болаларда сийдик аъзоларининг нуқсонли ривожланишлари 
 ва касалликларининг семиотикаси . 
Сийдик чиқариш аъзоларининг нуқсонли ривожланишлари ва 

---

36 
касалликларининг умумий симптоматологияси қўйидаги асосий белгилардан 
иборат: 
1. Ўзига хос жойлашган ва иррадиацияга эга бўлган оғриқ; 
2. Сийишнинг бузилиши;
3. Сийдик миқдори ва сифатининг ўзгариши;
4. Сийдик чиқариш каналидан патологик 
суюқлик ажралиш.
Оғриқ.
Урологик 
касалликларда 
бўладиган 
оғриқлар 
ўткир 
ёки 
симмиллайдиган, муваққат ёки доимий 
бўлиши мумкин, оғриқ таянч турган вақтда 
ёки ҳаракат қилганда пайдо бўлиши мумкин. 
Бел ва қовурға равоғи соҳасидаги оғриқ буйракка, қовдаги оғриқ ва орқа 
чиқарув тешигидаги оғриқ, эса простата бези ва уруғи пуфакчалари 
касалликларига хосдир. 
Ўткир оғриқ, кўпинча буйрак санчиғи (почечная колика) натижасида 
вужудга келади. Буйрак санчиғи патонегезида уретер, буйрак жоми ёки 
косачаларининг қаттик сегментар спазм роль ўйнайди, бу ҳодиса эса сийдик 
йўлларининг тўсатдан вужудга келадиган обтурацияси натижасидир. Юқори 
сийдик йўлларининг бирор қисмида монелик вужудга келса, уни енгиш учун 
ўша соҳа жуда қаттиқ қисқаради, шу туфайли буйрак жоми ичидаги босим 
жуда кўтарилиб кетади. Бу эса ўз навбатида буйрак артерия томирларининг 
рефлектор спазмига сабаб бўлади. Натижада буйракда веноз қонлар 
димланиб қолади, бунинг оқибатида, буйрак ичидаги босим жуда кўтарилиб 
кетади ва буйракнинг фиброз капсуласи таранглашади.