Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари

Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари 
437 
holatlar hodisalar, ijtimoiy ustanovka kabilarni tadqiq qiladi. Mazkur ta'lim yo‘nalishi 
O'zbekiston Milliy universitetida o‘qitiladi. 

Pedagogik psixologiya-ta'lim va tarbiya muammolarini tadqiq qiladigan 
psixologiya sohasidir. Pedagogik psixologiya shaxsning maqsadga muvofiq 
rivojlanishi,bilish faoliyatining va shaxsda ijtimoiy, ijobiy sifatlarini tarbiyalashning 
psixologik muammolarini o‘rganadi. Mazkur ta'lim yo‘nalishi mamlakatimizning 
pedagogika institutilarda va davlat universitetlarida o‘qitiladi. 

Tibbiyot 
psixologiyasi-kasallarning 
davolanishi, 
gigiyena, 
profilaktika 
diagnostika jabhalarini tadqiq qiluvchi psixologiya sohalaridan iborat. Tibbiyot 
psixologiyasida 
tadqiqotlar 
tizimiga 
kasallikning 
kechishi, 
ularning 
shaxs 
psixologiyasiga ta'siri qonuniyatlari insonning kasaldan sog’ayishiga mikrosotsial 
guruhning ta'siri o‘rganiladi. 

Yuridik psixologiya-huquq doirasidagi munosabatlar, odamlarning psixik
faoliyatini huquqiy boshqarish mehanizmlari va qonuniyatlarini o‘rganuvchi sohadir.

Harbiy psixologiya-harbiy faoliyatning inson psixikasiga ta'siri, harbiy 
faoliyatning xususiyatlarini, psixologik qonuniyatlarini o‘rganuvchi, tadqiq qiluvchi 
psixologiya sohasidir. 

Siyosiy psixologiya-bu jamiyatning siyosiy hayotidagi psixologik xususiyatlari, 
holatlar, qonuniyatlar, ta'sirchanlik va ta'sir o‘tkazish jarayonlari kabi jabhalarini 
tekshiruvchi psixologiya sohasidir 

Qiyosiy psixologiya-psixologiyaning murakkab bo‘limlaridan bo‘lib, u 
psixikaning filogenetik holatlari va ularning shakllarini tadqiq qiladi. Qiyosiy 
psixologiyada hayvonlar psixikasi odamlarniki bilan qiyoslanadi va xulq-atvoridagi 
o‘xshashlik va tafovutlarning sabablari tekshiriladi, harakatlanuvchi kuchlar, ta'sir 
o‘tkazuvchi vositalar, omillar aniqlanadi. 

Differensial psixologiya-shaxslar o‘rtasidagi tafovut va farqlarni hamda guruh 
a'zolari orasidagi nomutanosibligining psixologik tomonlari ya'ni psixologik farqlarni 
o‘rganuvchi psixologiya sohasidir. 

Kompyutrlashtirish psixologiyasi-kompyuterning ishlab chiqarish roli, psixik 
aks ettirishga ta'siri, shaxs tuzilishining o‘zgarishini o‘rganuvchi psixologiya sohasidir.
Mazkur soha kompyuter va inson o‘rtasidagi dialogik munosabatni ham tadqiqot qiladi, 
natijada texnika-inson-texnika o'zaro ta'siri mexanizmini tekshiradi va zarur jabhalar 
o‘zaro ta'sirini aniqlaydi. Kompyutrlashtirish inson psixologiyasida muayyan 
o'zgarishlarni yuzaga keltiradi, sermahsul texnika yaratish tizimini tezlashtirishga 
muhim psixologik asos yaratadi. Kompyutrlashtirishning bosh muammosi uning 
insonga ta'sir o‘tkazish mexanizmlarini tadqiqot qilishdir. 

Ijodiyot psixologiyasi-badiiy qadriyatlarni o‘zlashtirishda, ularning yangi 
ko‘rinishlarini ijod qilishda va shu qadriyatlarni inson tomonidan idrok qilishda 
kechadigan psixologik holatlarni hamda bu holatlarning shaxs hayoti, faoliyatiga 
ta'sirini o‘rganuvchi psixologiya sohasidir. 

Eksperimental psixologiya-eksperimental metodlar yordamida psixik hodisalarni 
tadqiq qilishning umumiy sohasi. Psixologiya fan sifatida falsafadan ajralib chiqishda 
eksperimental tadqiqotlar o‘tkazish asosiy rol o‘ynagan. 19-asrning o‘rtalarida 

---