Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари

Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари 
436 
PSIXOLOGIYA SOHALARI 
Navro’zbek Soyimnazarov 

 
O’zbekiston Milliy universiteti Jizzax filiali 
Annotatsiya: Psixologiya sohalari jamiyatimizning har bir jabhalarida kerakligi 
va ularning tub mohiyati bayon etilgan. Psixologiyaning har bir yo'nalishi jamiyatimiz 
taraqqiyoti va tashkilotlar nufuzini yanada oshirish yo‘lida tadbiq etilishi bayon etilgan.
Kalit so‘zlar: Yuridik, ijtimoiy, differensial, eksperimental, klinik. 
Psixologiya hozirgi kundagi eng dolzarb sohalardan biridir. Psixologiya 
psychelogs yunoncha so‘zdan olingan bo'lib, u jon va ruh haqidagi ta'limot degan 
ma'noni anglatadi. Psixologiya sohasiga hozirda qiziquvchilar soni ko‘p va qaysi 
sohasini tanlash uchun bosh qotirishmoqda. Jahon psixologiya fani tajribasidan 
quyidagi sohalar mustaqil tadqiqot predmetiga ega ekanligi haqida ishonchli dalillar
mavjud: Mehnat psixologiyasi: (Muhandislik psixologiyasi, aviatsiya psixologiyasi, 
kosmik psixologiya). Pedagogik psixologiya, tibbiyot psixologiyasi, yuridik 
psixologiya, harbiy psixologiya, savdo va reklama psixologiyasi, sport psixologiyasi, 
yoshlar psixologiyasi, qiyosiy psixologiya, psixofiziologiya eksperimental va amaliy 
psixologiya kabilar. Hozirgi kunda bizning mamlakatimizda ushbu sohalar haqida va 
ushbu yo‘nalishlar o’qitilayotgan oliy ta'lim muassasalarini tanishtirib o‘tamiz. Amaliy 
psixologiya-aniq bir talabgor bilan ish yuritadi, noma'lumlikni ilmiy tarzda ochib 
beruvchi keng hajmli va chuqur tadqiqotlarni olib bormasdan, mijozning amaliy 
ehtiyojlari, masalan;savdo tashkiloti, vazirlik yoki idora, harbiy kasalxona yoki 
umumta'lim maktablari bilan ish ko‘radi. Mazkur ta'lim sohasi mamlakatimizning 
barcha davlat universitetlarida o‘qitiladi.

Sport psixologiyasi-sport musobaqalari va mashq qilish faoliyatida inson 
psixikasining rivojlanishi, guruhiy munosabatlarning psixologik qonuniyatlarini tadqiq 
qiladi. Mazkur ta'lim yo‘nalishi Jismoniy tarbiya va sport universitetida, Buxoro davlat 
universitetida o‘qitiladi.

Yoshlar psixologiyasi-shaxsning psixik rivojlanish qonuniyatlarini inson 
tug‘ilganidan to umrining oxirigacha bo‘lgan davrni ya'ni ontogenezni o‘rganadigan 
psixologiya sohasidir. Ushbu yo‘nalish O'zbekiston Milliy universitetida o‘qitiladi.

Din psixologiyasi-psixologik va ijtimoiy psixologik omillarining diniy ong bilan 
shartlanganligining , dinning insonga ta'sirini o‘rganuvchi sohadir. Mazkur yo‘nalish 
O'zbekiston xalqaro Islom akademiyasi va Buxoro Davlat universitetida o‘qitiladi. 

Oila psixologiyasi-oila psixologiyasini o'rganuvchi fanlararo tadqiqotlarni amalga 
oshirishini o‘ziga maqsad qilib olgan. Oila psixologiyasi oilaning psixologik 
muammolarini o’rganadi u oilaga ta'sir qiluvchi omillarini, oila har bir a'zosining 
o‘rnini belgilashni, er-xotin munosabatini, shaxslararo munosabatni, yosh 
xususiyatlarini o'rganadi. Mazkur yo‘nalish O'zbekiston Milliy universitetida o‘qitiladi. 

Ijtimoiy psixologiya-odamlarning ijtimoiy guruhlarga birlashishini, bu guruhiy 
tavsifni, shaxsning guruhiy faoliyati va xulq-atvorini, ijtimoiy psixologik qonuniyatlar, 

---