Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари

Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари 
427 
-чекловлар киритиш, рағбатлар қўлламаслик; 
-меҳр ва ғамҳўрликдан маҳрум қилиш.
Агрессив хулқ-атворни коррекция қилиш мақсадида аввало мактаб 
ўқувчиларида агрессияни тўғри бошқаришни йўлга қўйиш лозим. Унинг 
сабабларни бартараф этишга ҳаракат қилиниши лозим. Агрессия ички ва ташқи 
ҳолатда бўлади. Агрессияни камайтириш мақсадида мактаб жамоаси биргаликда 
ҳаракат қилиши лозим. Масалан мактабда тадбирлар қизиқарли ўказилиши, спорт 
мусобақалари ташкил қилиниши, театршунослик, мусиқа, совринли меҳнат 
турлари , қизиқарли заковат ўйинлари, саёҳатлар уюштирилиши лозим. Ота-
оналар билан ҳамкорликни кучайтириш лозим. Бундан ташқари мактаб психологи 
томонидан турли психокоррекцион машғулотлар, тренинглар,нафас олувчи 
машқлар олиб борилади. Ғазабни намойиш этишнинг биринчи босқичида 
қуйидаги метод ва усуллар самарали бўлиб , психологлар томонидан кенг 
қўлланилади. 
1) Қоғозни ғижимлаш ва йиртиш; 
2) Ёстиқ ва боксёрлар қопини уриш; 
3) Оёқларни тапиллатиш; 
4) Ватмандан қилинган стакан ёки труба ёрдамида қаттиқ бақириш; 
5) Айтишни истаётган сўзни қоғозга ёзиш, ғижимлаш ва ташлаб юбориш;
6) Картон ёки пластилинни ишқалаш; 
Кейинги босқичларда нафас олувчи машқлар, мускулларни бўшаштирувчи 
машқлар, ва “Ўз ғазабингни чиз” каби машғулотлар олиб борилиши мумкин.
Бундан ташқари ҳозирги вақтларда мактабда амалиётчи психологларнинг 
фикрига кўра, болаларни иложи борича виртуал оламдан узоқлаштириш тавсия 
этилади. Болалар мактабга телефон олиб келишида ҳеч қандай маъно йўқлиги ўз 
исботини топмоқда. Дарс жараёни ва тадбирлардан завқ олишнинг ўрнини 
телефонга тобелик эгалламоқда. Минг афсус, дарсда телефон у ҳоҳ чўнтакда 
бўлсин,ҳоҳ сумкада ўчириб қўйилган тақдирда ҳам ўқувчининг онг остида 
телефондаги ҳабарларни кутишни келтириб чиқаради. Лекин доимий чўнтакдаги 
телефон ҳам шундай таъсир кучига эга эканлиги ва онг остини бошқараётганини 
унутамиз. Қолаверса, телефоннинг зарарли нурлари ёш организм мия фаолиятини 
зўриқтириб, хотира ва диққатнинг сустлашишига олиб келади..