|
2-жавоб учун балл
|
3-жавоб учун балл
|
1
|
1
|
3
|
0
|
2
|
0
|
1
|
3
|
3
|
1
|
0
|
3
|
4
|
3
|
1
|
0
|
5
|
0
|
3
|
1
|
6
|
1
|
3
|
0
|
7
|
3
|
1
|
0
|
8
|
1
|
0
|
3
|
9
|
1
|
3
|
0
|
10
|
3
|
1
|
0
|
Натижаларни баҳолаш:
1. 25 – 30 балл. Ўқув мотивацияси юқори. Бундай болалар ўзининг билиш мотиви кучли эканлиги, барча топшириқларни яхши бажаришга интилиш билан ажралиб туради.
2. 20 – 24 балл. Ўқув мотивацияси ўртача. Бундай ўқувчилар гуруҳи ўқув фаолиятини анча муваффақиятли амалга оширилган болалардан ташкил топади.
3. 15 – 19 балл. Мактабга муносабат ижобий, аммо болани кўпроқ ўқиш билан боғлиқ бўлмаган томонлар қизиқтиради. Бундай ўқувчилар мактабда ўзларини яхши ҳис этадилар, бироқ мактабга асосан ўртоқлар, ўқитувчилар билан суҳбатлашиши, чиройли ўқув қуролларига эга бўлиш учун борадилар.
4. 10 – 14 балл. Ўқув мотивацияси паст. Бундай болалар мактабга боришни хоҳламайдилар, дарсларда бекорчи нарсаларда билан шуғулланиб, ўйнаб ўтирадилар.
5. 10 баллдан паст. Мактабга нисбатан салбий муносабат, дезадаптация мослашмаганлик мавжуд. Бундай ўқувчилар ўқув фаолиятини бажаришга қийналадилар, тенгдошлар ва ўқитувчилар билан бўлган муносабатда муаммоларга дуч келадилар, уларда айрим ҳолларда нерв – психик саломатликнинг сузилиши кузатилади.
Эслатма: Анкетани икки усулда қўллаш мумкин.
1 – усул. Саволлар эксперементатор томонидан ўқиб эшиттирилади ва жавоб вариантлари тақдим этилади, болалар ўзи танланган жавобни ёзиб қўяди.
2 – усул. Саволлар ҳар бир болага алоҳида – алоҳида ёзма кўринишда тарқатилади, болалар тегишли жавобларни белгилайдилар.
Методика ҳақида қўшимча маълумот: сўровномадаги саволлар 200 нафар 6 – 8 ёшдаги ўқувчи билан ўтказилган сўров асосида болаларнинг мактабга, ўқиш жараёнида бўлган муносабатини тўлиқроқ акс эттирувчи саволлар сифатида ажратиб олинган.
Методика манбаси: Ратанова Т.А., Шляхта Н.Ф. Психодиагностические методы изучения личности: Учебное пособие. – Переработанное и дополненное издание пособия: Т.А.Ратанова, Л.И. Золотарева, Н.Ф.Шляхта «Методы изечения и психодиагностика личности» - М.: Московский психолого – социальный институт: Флинта, 1998. 60 – 64 бетлар.
3 талик қиёс методикаси
Методика Т.А.Пушкина томонидан ишлаб чиқилган. У ўқувчининг ҳақиқий ўқув мотивларини аниқлаш учун қўлланиши мумкин. Ўқувчи ўзининг ҳақиқий ўқув мотивларини ҳар доим ҳам англайвермайди. Унинг ўқув фаолиятини мунтазам кузатиш билангина ҳақиқий ўқув мотивларини билиш мумкин. Кузатишда шуни ҳисобга олиш керакки, ўқув мотивацияси бир қанча ҳам ички, ҳам ташқи мотивлардан ташкил топади, аммо улардан бири етакчи бўлиб, бутун фаолиятни белгилаб беради. Қолган мотивлар фақат айрим ҳаракатларгагина сабаб бўлади. Ташқи мотивларга қуйидагилар киради: яхши баҳо олишга интилиш, тенгдошлар орасида ҳурмат қозониш истаги, ота – она ва ўқитувчиларнинг ёмон муносабатидан қўрқиш, ўқувчилик бурчини бажариш лозимлигини англаш ва б. Ички мотивларга қуйидагилар киради: ўрганилаётган материал мазмунига қизиқиш, ўқув материалини чуқурроқ ва кенгроқ ўзлаштиришга интилиш, ўқув фаолиятидаги қийинчиликларни енгишга интилиш, эришилган муваффақиятлардан қониқиш ҳиссини олиш ва б.
Ўқувчиларнинг ўқув мотивларини ўрганиш учун уларнинг фаолиятини мақсадга мувофиқ кузатиш билан бирга турли методикалар орқали ташхис ўтказиш мумкин. Мазкур методика шулар жумласидандир.
Методиканинг қўлланиши. Доскага қуйидаги жадвал осиб қўйилади.
Масала рақами
|
Масала даражаси ва унинг баҳоси.
|
Янгилилик
а
|
Мураккаблилик
б
|
Фойдалилик
с
|
1
|
5
|
4
|
4
|
2
|
5
|
4
|
2
|
3
|
5
|
3
|
4
|
4
|
2
|
3
|
3
|
5
|
4
|
5
|
4
|
6
|
4
|
5
|
2
|
7
|
2
|
5
|
4
|
8
|
3
|
2
|
5
|
9
|
4
|
4
|
5
|
10
|
4
|
3
|
5
|
11
|
3
|
2
|
5
|
12
|
3
|
3
|
2
|
Ўқувчиларга қуйидаги кўрсатма берилади: «Ҳар бирингиз жадвалдан ихтиёрий миқдордаги масалаларни танланг ва қоғозга уларнинг кўрсатилган тартиб рақамини ёзинг. Бу қоғозни менга топширасиз. Унинг ўрнига мен сизга тегишли масалаларни бераман, уларни ечишингиз кеарк бўлади. Сизга ечилган масала учун жадвалда унга мувофиқ келувчи балл қўйилади. Охирида ким ҳаммадан кўп балл тўпланганини аниқлаймиз. Шуни ҳисобга олингки, ҳар бир масала уч хил даражага – янгилилик, мураккаблилик, фойдалилик даражаларига эга. Янгилилик – масалада янги саволла, янгича ечимлар борлигини англатади. Мураккаблилик – масаланинг қанчалик қийинчилигини билдиради. Фойдалилик масалани ечиш ўқув материалларини ўзлаштириш учун қанчалик фойда келтиришини англатади. Маълум тартиб рақами остидаги масаланинг жадвалда кўрсатилган балли қанча катта бўлса унинг тегишли даражаси шунча юқори бўлади. Шунинг учун қайси масалани ва қанча миқдодаги масалаларни танглашдан олдин яхшилаб ўйлаб кўринг».
Ўқувчилар танлаган масалалари тартиб рақами ёзилган қоғозни топширгач, ўқувчи уларга одатий масалаларни беради.
Натижаларни қайта ишлаш ва баҳолаш.
Натижаларни қайта ишлашда ўқувчиларнинг фақат танловлари инобатга олинади, масалаларни ечишлари аҳамиятсиздир. Тегишли фан бўйича ички мотив кучи қуйидаги формула ёрдамида топилади:
Do'stlaringiz bilan baham: |
