Bojxona rejimlari haqida tushuncha va ularni qo’llanilishi

Aim.Uz

Bojxona rejimlari haqida tushuncha va

ularni qo’llanilishi

Tovarlar va transport vositalarini bojxona chegarasi orqali olib o’tish ularning bojxona rejimlariga muvofiq amalga oshiriladi. Quyidagi turdagi bojxona rejimlari (bundan buyon matnda rejim) belgilanadi:

1. 
   erkin muomalaga chiqarish (import);
   
2. 
   reimport;
   
3. 
   eksport;
   
4. 
   reeksport;
   
5. 
   tranzit;
   
6. 
   vaqtincha olib kirish (olib chiqish);
   
7. 
   vaqtincha saqlash;
   
8. 
   bojxona ombori;
   
9. 
   erkin bojxona zonasi;
   
10. 
    erkin ombor;
    
11. 
    boj olinmaydigan savdo do’koni;
    
12. 
    bojxona hududida qayta ishlash;
    
13. 
    bojxona nazorati ostida qayta ishlash;
    
14. 
    bojxona hududidan tashqarida qayta ishlash;
    
15. 
    yo’q qilish;
    
16. 
    davlat foydasiga voz kechish.
    

Shaxs, agar qonun hujjatlarida boshqacha tartib nazarda tutilmagan bo’lsa, tovarlar va transport vositalarining xususiyati, miqdori, qaysi mamlakatda ishlab chiqarilgani yoki qaysi maqsadga mo’ljallanganligidan qat’i nazar, istalgan rejimni tanlashga yoki uni boshqasiga o’zgartirishga haqli.

Rejimlarning qo’llanish tartibi O’zbekiston Respublikasi Davlat bojxona qo’mitasi tomonidan belgilanadi.

Erkin muomalaga chiqarish. Erkin muomalaga chiqarish shunday rejimki, bunda bojxona hududiga olib kirilgan tovarlar ularni ushbu hududdan olib chiqib ketish majburiyatisiz bu erda doimiy qoladi.

Rejim import bojlarini, soliqlarni va boshqa boj to’lovlarini to’lashni, iqtisodiy siyosat choralariga hamda boshqa chora-tadbirlarga rioya etishni nazarda tutadi.

Reimport. Reimport shunday rejimki, bunda eksport rejimida bojxona hududidan olib chiqilgan O’zbekiston tovarlari import bojlarini, soliqlarni to’lamasdan, shuningdek ularga nisbatan iqtisodiy siyosat choralari qo’llanilmagan holda ushbu moddaning ikkinchi qismida belgilangan muddatlarda qayta olib kiriladi.

Olib chiqilgan paytdan boshlab o’n yil ichida bojxona hududiga qaytarib olib kirilgan, tabiiy eskirish yoxud normal tashish va saqlash sharoitlarida kamayish oqibatidagi o’zgarishlar hamda qonun hujjatlarida belgilanadigan boshqa hollarni istisno etganda, olib chiqilgan paytda qanday bo’lsa, shunday holatda turgan tovarlar reimport rejimiga joylashtiriladi.

Tovarlarni eksport rejimida olib chiqilayotganda to’langan eksport boji va soliqlar summasi, bu tovarlar olib chiqilgan paytdan boshlab uch yil ichida reimport rejimida qaytarib olib kirilgan taqdirda, bojxona organining taqdimnomasi bo’yicha qonun hujjatlarida belgilanadigan tartibda qaytariladi.

Tovarlar reimport qilinganda tovarlarni olib o’tayotgan shaxs tovarlarni olib chiqish chogida to’lov tarzida yoki boshqa imtiyozlar tufayli olgan summalarni qonun hujjatlarida belgilangan tartibda qaytaradi.

Eksport. Eksport shunday rejimki, bunda tovarlar bojxona hududidan tashqariga ularni ushbu xududga qaytarib olib kirish majburiyatisiz olib chiqiladi. Eksport rejimiga joylashtirilgan tovarlar O’zbekiston Respublikasi bojxona hududida Bojxona kodeksida nazarda tutilgan hollarda bu xududdan tashqariga amalda olib chiqib ketilmagan holda turishi mumkin.

Tovarlarni eksport rejimida olib chiqish eksport boji va boshqa bojxona to’lovlari to’langan, iqtisodiy siyosat choralariga rioya etilgan va qonun hujjatlarida nazarda tutilgan boshqa talablar bajarilgan taqdirda amalga oshiriladi.

Eksport rejimida olib chiqilayotganda tovarlar soliqlardan ozod etiladi yoxud to’langan soliqlar summasi qonun hujjatlariga muvofiq qaytarilishi lozim.

Tovarlar eksport rejimida chiqarilayotganda tovarlar bojxona hududidan tashqariga, tovarlar holatining tabiiy eskirish yoki normal tashish va saqlash sharoitlarida kamayish oqibatidagi o’zgarishlarni istisno etganda, bojxona deklaratsiyasi qabul qilingan kunda qanday bo’lsa, shunday holatda olib chiqilishi lozim.