Bog‘dorchilik o‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan kasb-hunar kollejlari o‘quvchilari uchun o‘quv qo‘llanma sifatida tavsiya etilgan «O‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati»

2 0-rasm. Anjir. barg qo‘ltig‘idan o‘sib chiqadi.
^{«Oq adreaticheskiy» navi.} To‘pgulida erkak va urg‘ochi gullar joylashgan. Anjir da-
raxti boqqa o‘tqazilgandan so‘ng 2–3-yili hosil qila boshlaydi. O‘zbekistonda anjirning Kadota navi va Qora mahalliy shakllari keng tarqalgan.
X urmo. Qimmatli subtropik o‘simliklardan biri bu xurmo hisoblanadi. Xurmo daraxtining avlodiga 200 ga yaqin tur kiradi. Xurmo ning 800 dan ortiq navi mavjud. Daraxtining bo‘yi 10–16 m ga yetadi, uzoq yashaydi, gullari o‘tgan yilgi novdalarning ko‘klamda chiqargan yosh novdasi uchida hosil bo‘ladi. Mevasi yirik, seret bo‘lib og‘irligi 400 gr gacha bo‘ladi. Xurmo daraxti, asosan, kurtak yoki qalamchasini payvand qilish yo‘li bilan ko‘paytiriladi. O‘zbekistonda asosan Hiakumi, Zendji Maru, Vaxsh skiy kabi navlari ekilib, ulardan 150–180 s/ga hosil olinadi.
Chilonjiyda yoki unabi. Uning 50 ta turi mavjud. Chilonjiyda kichik daraxt va buta bo‘lib 21.rasm. Xurmo.
o‘sadi. Uning bo‘yi 6–12 m ga-
«Zendji Maru» navi.
cha, tanasi ning diametri 40–60 sm ga yetadigan, asosiy tanasi, ko‘pincha, qiyshayib o‘sadigan daraxt yoki buta o‘simligi hisoblanadi.
Chilonjiydaning shoxlanishi juda xarakterlidir: o‘tgan yilgi novdalarning uchki kurtaklaridan uzun o‘suv monopodial novda va shoxlar, ulardan esa qisqaroq simpodial yon shoxlar paydo bo‘ladi. Chilonjiyda shoxlari tirsakli bo‘lib, 10–15 yilgacha shoxlarining egilgan joylarida tikanlari bo‘lib, ular keyinchalik yo‘qolib ketadi. har qaysi yon shoxida uning qaysi yilda paydo bo‘lganligiga qarab, uzunligi 15–20 sm keladigan barg novdalari chiqadi.
Chilonjiydaning ildizlari baquvvat bo‘lib, tuproqqa chuqur kiradi. Bir yillik ko‘chatning ildizi tuproqqa 2 m, yetuk daraxtining ildizi esa 3–6 m chuqurlikka kiradi. Gullari mayda, yashilsariq rangli, xushbo‘y, ikki jinslidir.
Ishni bajarish tartibi: Talabalar subtropik o‘simliklarning turli xillarini yer ostki va yer ustki qismlarini, morfologik tuzilishini o‘rganish uchun ularning ko‘chatlaridan, gerbariylaridan hamda ma’lumotnomalardan keng foydalanadilar. hosil beruvchi subtropik mevalarning morfologik tuzilishini to‘liq o‘rganish uchun 5-jadvalni to‘ldirishlari shart.
5- jadval