Боғланишлар* Муқаддима I боб. Бухгалтерия ҳисоби ҳисобварақлар режасининг умумий тавсифи

Устав капиталига таъсисчиларнинг улушлари бўйича
қарзини ҳисобга олувчи счётларнинг (4600) боғланиши

4610 "Устав капиталига таъсисчиларнинг улушлари бўйича қарзи" счёти корхона таъсисчилари (акциядорлик жамиятининг акциядорлари, ширкат иштирокчилари ва бошқалар)нинг корхона устав капиталига улушлари бўйича қарзи тўғрисидаги ахборотни умумлаштириш учун мўлжалланган.

Мазкур счётнинг дебетида устав капиталини ҳисобга олувчи счётлар (8300) билан боғланган ҳолда, устав капитали миқдори бўйича корхона ташкил этилган пайтда ёки тегишли давлат органларида рўйхатдан ўтказиш пайтида дебиторлик қарзи пайдо бўлиши акс эттирилади.
Ушбу счётнинг кредитида асосий воситаларни, номоддий активларни, материалларни ва бошқа активларни ҳисобга олувчи счётлар билан боғланган ҳолда, моддий ва бошқа қийматликлар кўринишида (пул маблағларидан ташқари) киритилган улушлар акс эттирилади.

Т/р	Хўжалик операциясининг мазмуни	Боғланувчи счётлар		Ёзувларни тасдиқловчи ҳужжатлар
		дебет	кредит
1	Иштирокчилар улушлари суммасида устав капиталининг миқдори (оддий акцияларга обуна суммасида) эълон қилинган (корхона давлат рўйхатидан ўтказилгандан кейин)	4610	8310	Устав, таъсис шартномаси, акцияларга обуна журнали
2	Иштирокчилар улушлари суммасида устав капиталининг миқдори (имтиёзли акцияларга обуна суммасида) эълон қилинган (корхона давлат рўйхатидан ўтказилгандан кейин)	4610	8320	Устав, таъсис шартномаси, акцияларга обуна журнали
3	Масъулияти чекланган жамият ёки қўшимча масъулиятли жамият ва хусусий корхонада устав капиталининг миқдори давлат рўйхатидан ўтказилган	4610	8330	Устав, таъсис шартномаси
4	Таъсисчилар томонидан корхона эгалигига асосий воситалар тақдим этилган	0110-0190	4610	Таъсисчиларнинг келишув баённомаси, асосий воситаларни қабул қилиш далолатномаси, инвентарь карточкаси
5	Таъсисчилар томонидан акцияларга обуна тўловлари учун ёки устав капиталидаги улушига бадал сифатида номоддий активлар (корхона устав капиталидаги улушлари ҳисобига), жумладан ер участкаларидан, табиий ресурслардан фойдаланиш ҳуқуқлари тақдим этилган	0410-0430, 0450-0490	4610	Таъсисчиларнинг келишув баённомаси, номоддий активларни қабул қилиш далолатномаси
6	Акцияларга обуна тўловлари учун таъсисчилардан тақдим этилган узоқ муддатли ва қисқа муддатли молиявий қўйилмалар (корхона устав капиталига улушлари ҳисобига олинган қимматли қоғозлар қиймати) суммалари акс эттирилган	0610 5810	4610	Таъсисчиларнинг келишув баённомаси, акциялар тўпламини қабул қилиш далолатномаси
7	Таъсисчилар томонидан корхона мулкига ўрнатиладиган асбобускуна тақдим этилган	0710, 0720	4610	Таъсисчиларнинг келишув баённомаси, ўрнатиладиган асбоб-ускунани қабул қилиш далолатномаси
8	Таъсисчилар томонидан корхона мулкига тугалланмаган қурилиш тақдим этилган	0810	4610	Таъсисчиларнинг келишув баённомаси, тугалланмаган қурилишни қабул қилиш далолатномаси
9	Таъсисчилар томонидан корхона мулкига моддий бойликлар тақдим этилган	1010	4610	Таъсисчиларнинг келишув баённомаси, юкхат
10	Таъсисчилар томонидан корхона мулкига инвентарь ва хўжалик жиҳозлари тақдим этилган	1080	4610	Таъсисчиларнинг келишув баённомаси, юкхат
11	Таъсисчилар томонидан корхона мулкига ўстиришдаги ва бўрдоқида боқувдаги ҳайвонлар тақдим этилган	1110, 1120	4610	Таъсисчиларнинг келишув баённомаси, юкхат
12	Таъсис бадали ҳисобига таъсисчилар томонидан корхона мулкига тайёр маҳсулот тақдим этилган	2810	4610	Таъсисчиларнинг келишув баённомаси, юкхат
13	Таъсис бадали ҳисобига таъсисчилар томонидан корхона мулкига товарлар тақдим этилган	2910	4610	Таъсисчиларнинг келишув баённомаси, юкхат
14	Нақд пул кўринишида таъсисчилар улуш суммаларининг ҳисоб-китоб счётига амалда келиб тушиши акс эттирилган	5010	4610	Кассир ҳисоботи, кирим касса ордери
15	Пул маблағлари, таъсисчилар улуш суммаларининг ҳисоб-китоб счётига амалда келиб тушиши акс эттирилган	5110	4610	Банк ҳисоб-китоб счётидан кўчирма
16	Пул маблағлари, таъсисчилар улуш суммаларининг валюта счётига амалда келиб тушиши акс эттирилган	5210	4610	Банк валюта счётидан кўчирма
17	Корхона таъсисчиларига бадаллар қайтарилишини, акциялар номинал қийматининг камайтирилиши акс эттирилган	8310, 8320	4610	Таъсисчиларнинг қарори
18	Таъсисчиларнинг қарорига асосан кирим қилинган асосий воситалар таъсис шартномасига мос келмаганлиги учун омонатчиларга қайтарилган	4610	0110-0180	Таъсисчиларнинг қарори, бухгалтериянинг маълумотномаси
19	Таъсисчиларнинг қарорига асосан кирим қилинган номоддий активлар таъсис шартномасига мос келмаганлиги учун таъсисчиларга қайтарилган	4610	0410-0490	Таъсисчиларнинг қарори, бухгалтериянинг маълумотномаси
20	Таъсисчиларнинг қарорига асосан кирим қилинган бошқа активлар таъсис шартномасига мос келмаганлиги учун омонатчиларга қайтарилган	4610	0600, 0800, 5010, 5110, 5210	Таъсисчиларнинг қарори, бухгалтериянинг маълумотномаси
21	Корхона устав капиталига бадаллар таъсисчининг меҳнат ҳақидан ушлаб қолинган	6710	4610	Ҳисоб-китоб тўлов ҳужжатлари
22	Устав капитали шакллантирилганда вужудга келган мусбат курс фарқи акс эттирилган	4610	8420	Курс фарқининг ҳисоб-китоби
23	Устав капитали шакллантирилганда вужудга келган манфий курс фарқи акс эттирилган:			Курс фарқининг ҳисоб-китоби
	- мавжуд қўшилган капитал чегарасида	8420	4610
	- мавжуд қўшилган капиталдан ортиқ бўлганда	9430	4610