Боғланишлар* Муқаддима I боб. Бухгалтерия ҳисоби ҳисобварақлар режасининг умумий тавсифи

Ёрдамчи цехлар харажатларининг улуши бошқа операцион харажатларга киритилган	9430	2310
Бухгалтериянинг ҳисоб-китоби
48	Сотиш ва бошқа чиқиб кетиш пайтида ёрдамчи ва бошқа цехлар харажатлари ҳисобдан чиқарилган:			Билдирги, бухгалтериянинг ҳисоб-китоби
	- асосий воситалар бўйича	9210	2310
	- номоддий ва бошқа активлар бўйича	9220	2310
49	Қисқа муддатли инвестициялар тартибида ёрдамчи ва бошқа цехлар томонидан бошқа корхоналарга маҳсулотлар бериш ва хизматлар кўрсатиш акс эттирилган	9130 (5810	2310 9030)	Шартнома, ҳисобварақ-фактура, юкхат
50	Ёрдамчи ва бошқа цехлар томонидан ходимларга кўрсатилган хизматлар қиймати уларнинг меҳнат ҳақидан ушлаб қолинган	6710	2310	Шартнома, хизматлар қийматининг ҳисоб-китоби
51	Ёрдамчи цехлар харажатларининг улуши қонунчиликка мувофиқ айбдор шахслар томонидан ундириладиган моддий зарар суммасига киритилган	4730	2310	Келтирилган зарар тўғрисида далолатнома, бухгалтерия ҳисоб-китоблари
52	Ёрдамчи ва бошқа цехларнинг шуъба корхоналарига кўрсатган хизматлари сарф-харажатлари ҳисобдан чиқарилган	4110	2310	Шартнома, ҳисобварақ-фактура, юкхат
53	Алоҳида балансга ажратилган бўлинмаларга ёрдамчи ва бошқа ишлаб чиқаришлар харажатлари ҳисобдан чиқарилган ёки маҳсулот берилган	4110	2310	Шартнома, ҳисобварақ-фактура, юкхат
54	Бекор қилинган буюртмалар харажатларига киритилган ёрдамчи ва бошқа цехлар харажатлари ҳисобдан чиқарилган	9430	2310	Корхона раҳбарининг қарори, бухгалтериянинг ҳисоб-китоби
55	Ёрдамчи ва бошқа цехларнинг табиий офат, ёнғинлар ва ҳоказолар оқибатидаги йўқотишлари ҳисобдан чиқарилган	9720	2310	Йўқотишлар тўғрисидаги далолатнома
56	Инвентарлаш натижасида ёрдамчи ва бошқа ишлаб чиқаришлар цехларида аниқланган камомадлар ва моддий қийматликлар бузилиши акс эттирилган	5910	2310	Инвентарлаш далолатномаси
57	Ижарага олинган асосий воситаларнинг ижарага берувчи томонидан амалга ошириладиган капитал таъмирланиши бўйича харажатлари акс эттирилган	4890	2310	Шартнома, бажарилган ишлар, хизматлар далолатномаси
58	Қайтариладиган ва кўп маротаба айланадиган идишлар бўйича харажатлар ва йўқотишлар акс эттирилган	9430	2310	Билдирги
59	Ёрдамчи цехлар томонидан келгуси харажатларнинг илгари барпо этилган резервлар ҳисобидан асосий воситаларни таъмирлаш қиймати ҳисобдан чиқарилган	8910	2310	Таъмирлаш ишлари бажарилганлиги далолатномаси, юкхат

Умумишлаб чиқариш харажатларини ҳисобга
олувчи счётларнинг (2500) боғланиши


2510 "Умумишлаб чиқариш харажатлари" счётида умумишлаб чиқариш харажатлари тўғрисидаги ахборот умумлаштирилади. Бундай харажатлар:
- машина ва ускуналарни ушлаб туриш ва ишлатиш бўйича харажатлар;
- ишлаб чиқариш учун мўлжалланган асосий воситалар ва номоддий активлар бўйича амортизация ажратмалари;
- ишлаб чиқариш учун мўлжалланган асосий воситаларни таъмирлаш бўйича сарф-харажатлар;
- ишлаб чиқариш мол-мулкининг суғуртаси бўйича сарф-харажатлар;
- ишлаб чиқариш хоналарини иситиш, ёритиш ва ушлаб туриш бўйича сарф-харажатлар;
- ишлаб чиқариш хоналари, машина ва ускуналар ҳамда ишлаб чиқаришда фойдаланиладиган бошқа ижара воситалари учун ижара ҳақи;
- ишлаб чиқаришга хизмат кўрсатиш билан банд бўлган ишлаб чиқариш ходимларига тўланадиган меҳнат ҳақи;
- ишлаб чиқариш тавсифига эга бўлган бошқа харажатлардан иборат.
Умумишлаб чиқариш харажатлари умумишлаб чиқариш харажатларини ҳисобга олувчи счётларнинг дебети бўйича ишлаб чиқариш захиралари, ходимлар билан меҳнат ҳақи бўйича ҳисоб-китоблар ва бошқаларни ҳисобга олувчи счётлар билан боғланган ҳолда акс эттирилади. Умумишлаб чиқариш харажатларини ҳисобга олувчи счётларда ҳисобга олинган харажатлар 2010 "Асосий ишлаб чиқариш", 2310 "Ёрдамчи ишлаб чиқариш" счётларининг дебетига ҳисобдан чиқарилади.
Ишлаб чиқарилган маҳсулотнинг бевосита ва билвосита (умумишлаб чиқариш) харажатларидан иборат бўлган таннархининг тўғри ҳисобланиши корхона учун муҳим аҳамиятга эга. Билвосита харажатларни тақсимлашнинг муқобил усуллари мавжуд. Корхона ушбу усуллардан энг оқилонасини танлаб олиши лозим. Умумишлаб чиқариш харажатларини алоҳида ҳисоб объектлари ўртасида тақсимлаш тартиби корхонанинг ҳисоб сиёсати билан белгиланади.