Боғланишлар* Муқаддима I боб. Бухгалтерия ҳисоби ҳисобварақлар режасининг умумий тавсифи

Агар мол етказиб берувчининг ёки пудратчининг счёти мол етказиб берилгунга қадар тўланган тақдирда, мол етказиб берувчига пул ўтказилган пайтда қуйидаги ўтказма берилиши лозим:
Дебет 4310 "ТМҚлар учун мол етказиб берувчилар ва пудратчиларга бериладиган бўнаклар"
Кредит 5110 "Ҳисоб-китоб счёти" ёки 5210 "Мамлакат ичкарисидаги валюта счётлари".
Агар келиб тушган моддий қийматликлар омборга кирим қилинаётган пайтда уларнинг камомади аниқланса ёки уларнинг сифати, миқдори, шунингдек баҳоси шартномада келтирилган баҳоларга мувофиқ бўлмаган тақдирда, 6010 "Мол етказиб берувчилар ва пудратчиларга тўланадиган счётлар" счёти 4860 "Даъволар бўйича олинадиган счётлар" счёти билан боғланган ҳолда тегишли суммага кредитланади.
Ҳужжатлар билан тасдиқланмаган моллар мол етказиб берувчи томонидан берилганда 6010 "Мол етказиб берувчилар ва пудратчиларга тўланадиган счётлар" счёти келиб тушган моддий қийматликларнинг шартномада кўзда тутилган баҳо ва шартлардан келиб чиқиб аниқланган қийматига кредитланади.
Ушбу гуруҳ счётлари, пул маблағлари ва ҳоказоларни ҳисобга олувчи счётлар билан боғланган ҳолда, мажбуриятлар ижроси суммасига (счётлар тўланишига), жумладан бўнаклар ва олдиндан тўловларга дебетланади. Бунда илгари берилган бўнак суммасига қуйидаги ёзув берилади:
Дебет 6010 "Мол етказиб берувчилар ва пудратчиларга тўланадиган счётлар"
Кредит 4310 "ТМҚлар учун мол етказиб берувчилар ва пудратчиларга бериладиган бўнаклар".
6010 "Мол етказиб берувчилар ва пудратчиларга тўланадиган счётлар" счёти бўйича таҳлилий ҳисоб ҳар бир тақдим этилган счёт бўйича ҳар бир мол етказиб берувчи ва пудратчи бўйича юритилиши лозим. Бунда таҳлилий ҳисоб тузилиши тўлов муддати етиб келмаган ҳисоб-китоб ҳужжатлари бўйича мол етказиб берувчилар ҳақида, муддатида тўланмаган ҳисоб-китоб ҳужжатлари бўйича мол етказиб берувчилар ҳақида керакли маълумотни олишга имконият яратиши керак. 6020 "Берилган векселлар" счёти бўйича ҳам таҳлилий ҳисоб худди шундай тамойилга асосан юритилиши лозим.