Боғланишлар* Муқаддима I боб. Бухгалтерия ҳисоби ҳисобварақлар режасининг умумий тавсифи

ҳужжатлар

дебет	кредит
1	Пул эквивалентлари нақд пулга харид қилинган	5610	5010	Счёт, чек, чиқим касса ордери
2	Пул эквивалентлари валюта кассаси орқали нақд пулга харид қилинган	5610	5020	Счёт, чек, чиқим касса ордери
3	Пул эквивалентлари ҳисобдор шахслар орқали харид қилинган:			Бўнак ҳисоботи
	- уларга бўнак берилган бўлса	5610	4220, 4230
	- уларга бўнак берилмаган бўлса	5610	6970
4	Пул эквивалентлари пул маблағларини ҳисоб-китоб счётидан ўтказиш йўли билан харид қилинган	5610	5110	Ҳисобварақ-фактура ёки юкхат, банк кўчирмаси
5	Пул эквивалентлари пул маблағларини валюта счётидан ўтказиш йўли билан харид қилинган	5610	5210, 5220	Ҳисобварақ-фактура ёки юкхат, валюта счётидан банк кўчирмаси
6	Пул эквивалентлари мол етказиб берувчилардан харид қилинган	5610	6010	Ҳисобварақ-фактуралар, юкхатлар
7	Пул эквивалентлари турли шахслардан харид қилинган	5610	6990	Ҳисобварақ-фактуралар, юкхатлар
8	Пул эквивалентлари асосий ишлаб чиқаришга сарф-харажат қилинган	2010	5610	Юкхатлар, талабномалар
9	Пул эквивалентлари ёрдамчи ишлаб чиқаришга сарф-харажат қилинган	2310	5610	Юкхатлар, талабномалар
10	Пул эквивалентлари сотиш бўйича харажатларга сарф-харажат қилинган	9410	5610	Юкхатлар, талабномалар
11	Пул эквивалентлари маъмурий харажатларга сарф-харажат қилинган	9420	5610	Юкхатлар, талабномалар
12	Инвентарлаш натижасида пул эквивалентлари камомади аниқланган	5910	5610	Инвентарлаш далолатномаси
13	Пул эквивалентлари камомади айбдор шахслар зиммасига юкланган	4730	5910	Инвентарлаш далолатномаси
14	Айбдор шахслар аниқланмаган тақдирда, пул эквивалентлари камомади зарарга ҳисобдан чиқарилган	9430	5910	Инвентарлаш далолатномаси
15	Пул эквивалентлари меҳнатга ҳақ тўлаш ҳисобига берилган	6710	5610	Ҳисоб-китоб тўлов ҳужжатлари

Йўлдаги пул маблағлари (ўтказмалари)ни
ҳисобга олувчи счётларнинг (5700) боғланиши


5710 "Йўлдаги пул маблағлари (ўтказмалари)" счётида йўлдаги Ўзбекистоннинг миллий валютасидаги ва чет эл валютасидаги пул маблағлари, яъни кредит ташкилотларининг кассаларига, жамғарма кассаларга ёки почта бўлимларининг кассаларига корхонанинг ҳисоб-китоб счётига ёки бошқа счётига ўтказиш учун киритилган, бироқ ҳали мақсади бўйича уларга тушмаган пул суммаларининг (асосан маҳсулотлар ва товарлар сотилишидан, хизматлар кўрсатилишидан, ишларни бажаришдан нақд пул тушуми ва пул ўтказмалари) ҳаракати тўғрисидаги ахборот умумлаштирилади.
Ушбу счёт бўйича суммаларни ҳисобга олиш учун кредит ташкилотининг, жамғарма кассасининг, почта бўлимининг квитанциялари, инкассаторларга тушум топширилганлиги тўғрисида илова ҳужжатларининг нусхалари, банкларнинг кўчирмалари ва мемориал ордерлари асос бўлиб ҳисобланади.
Мазкур счёт дебетида кассадаги ва бошқа пул маблағларини ҳисобга олувчи счётлар билан боғланган ҳолда пул ўтказмалари, кредитида - йўлдаги пулларнинг ҳисоб-китоб, валюта ва бошқа счётларга киритилиши акс эттирилади.

Т/р	Хўжалик операциясининг мазмуни	Боғланувчи счётлар		Ёзувларни тасдиқловчи ҳужжатлар
		дебет	кредит
1	Харидорлар қарзлари келиб тушган пул ўтказмалари билан қопланган	5710	4010	Жамғарма банкининг, почта бўлинмасининг квитанциялари
2	Ажратилган бўлинмалардан пул ўтказмалари олинган	5710	4110	Жамғарма банкининг, почта бўлинмасининг квитанциялари
3	Бошқа дебиторлардан пул ўтказмалари олинган	5710	4890	Жамғарма банкининг, почта бўлинмасининг квитанциялари
4	Банкдаги ҳисоб-китоб счётига киритиш учун кассадан нақд пуллар инкассаторларга топширилган	5710	5010	Илова қайдномалар, чиқим касса ордери
5	Банкдаги валюта счётига киритиш учун кассадан нақд пуллар инкассаторларга топширилган	5710	5020	Илова қайдномалар, чиқим касса ордери
6	Жамғариш усули бўйича, "Йўлдаги ўтказмалар" туркумидаги валюта пул маблағлари бўйича мусбат курс фарқи акс эттирилган	5710	6230	Бухгалтериянинг ҳисоб-китоб маълумотномаси
7	Ҳали банкка келиб тушмаган пул маблағларини ўтказиш йўли билан қисқа муддатли бўнак олинган	5710	6310	Жамғарма банкининг, почтанинг квитанциялари
8	Тўғри ҳисобдан чиқариш усули бўйича "Йўлдаги ўтказмалар" туркумидаги валюта пул маблағлари бўйича мусбат курс фарқи акс эттирилган	5710	9540	Бухгалтериянинг ҳисоб-китоб маълумотномаси
9	Жамғариш усули бўйича, "Йўлдаги ўтказмалар" туркумидаги валюта пул маблағлари бўйича манфий курс фарқи акс эттирилган	3290	5710	Бухгалтериянинг ҳисоб-китоб маълумотномаси
10	Корхонанинг айрим тоифадаги ходимларига ўтказмалар амалга оширилган	4790	5710	Жамғарма банкининг, почта бўлинмасининг квитанциялари
11	Йўлдаги пул маблағлари кассага келиб тушган	5010-5020	5710	Кирим касса ордери, квитанция
12	Йўлдаги пул маблағлари ҳисоб-китоб счётига келиб тушган	5110	5710	Ҳисоб-китоб счётидан банк кўчирмаси
13	Йўлдаги пул маблағлари валюта счётига келиб тушган	5210, 5220	5710	Валюта счётидан банк кўчирмаси
14	Йўлдаги пул маблағлари банкдаги махсус счётга келиб тушган	5530	5710	Махсус счётдан банк кўчирмаси
15	Ҳисобдан чиқаришнинг тўғри усули бўйича, "Йўлдаги ўтказмалар" туркумидаги валюта пул маблағлари бўйича манфий курс фарқи акс эттирилган	9620	5710	Бухгалтериянинг ҳисоб-китоб маълумотномаси

Қисқа муддатли инвестицияларни ҳисобга
олувчи счётларнинг (5800) боғланиши


Қисқа муддатли инвестицияларни ҳисобга олувчи счётлар корхонанинг бошқа корхоналар қимматли қоғозларига қилинган қисқа муддатли (бир йил муддатдан кўп бўлмаган) инвестициялари (қўйилмалар), давлат қарзларининг фоизли облигациялари, бошқа корхоналарга берилган қарзлар ва бошқаларнинг мавжудлиги ва ҳаракати тўғрисидаги ахборотларни умумлаштириш учун мўлжалланган. Ҳисоб қуйидаги счётларда амалга оширилади:
5810 "Қимматли қоғозлар";
5820 "Берилган қисқа муддатли қарзлар";
5890 "Бошқа жорий инвестициялар".
Ушбу счётларнинг дебетида корхона томонидан акциялар, облигациялар ва бошқа қисқа муддатли қимматли қоғозларнинг харид қилиниши, қарзлар берилиши ва бошқа амалга оширилган жорий инвестициялар, кредитида эса - уларнинг қайтарилиши акс эттирилади.

Т/р	Хўжалик операциясининг мазмуни	Боғланувчи счётлар		Ёзувларни тасдиқловчи ҳужжатлар
		дебет	кредит
1	Узоқ муддатли инвестициялар қисқа муддатлига ўтказилган	5810	0610	Ўтказиш шартномаси
2	Қимматли қоғозлар устав капиталидаги улуш ҳисобига келиб тушган	5810	4610	Билдирги, банк кўчирмаси
3	Қимматли қоғозлар акцияларга тўлов ҳисобига келиб тушган	5810	4610	Билдирги, банк кўчирмаси
4	Қимматли қоғозлар нақд пулга харид қилинган	5810	5010	Олди-сотди шартномаси, чиқим касса ордери
5	Қимматли қоғозлар қиймати ҳисоб-китоб счётидан тўлаш йўли билан харид қилинган	5810