Boburning portret yaratish mahorati

 
(“B1”. 47-bet)
 
deb uning yomon e‘tiqodli, yuraksiz, hayosi kamroq 
kishi ekanligini, so‗zini darhol anglab bo‘lmasligini tasvirlaydi. Sulton Mahmud 
Mirzo fahsh ishlar bilan haddan tashqari ko‗p shug‗ullangan, aholiga nihoyatda 
qattiq zulm o‗tkazgan, aholi to‗lay olmaydigan majburiyat va soliqlar joriy qilgan, 
mamlakatni shafqatsiz darajada xonavayron qilgan, aholini talagan, natijada, 
tabiiyki, fuqaro ham, uning o‗z odamlari ham unga nisbatan jirkanib va 
dushmanlik bilan qaraydigan bo‗lib qoladilar, deb yozadi Bobur. U ana shularni 
tasvirlar ekan, shunday deydi: 
“Lojaram zulm va fisqning shomatidin 
Samarqandda besh-olti oydin ortiq hukumat qilmadi”.
Yuqorida ko‗rib chiqilgan 
misollarda yaxshi sifatlar talqin qilingandi. Berilgan misolda esa yomon sifatlar 
ketma-ketligi uchramoqda. Demak, xalqqa zulm qilganligidan Samarqandda besh-
olti oydan ko‗p hukmronlik qilmagan.
 
Bobur Sulton Mahmudning ijtimoiy, davlat boshqaruv faoliyatiga ham qisqa 
ta‘rif berib o‗tgan. Qisqa ta‘rif bilan ushbu qahramon portretining yanada 
yorqinroq, to‗laroq namoyon bo‗lishini ta‘minlaydi. 
“Bazm va hadyasi, ziyofati va 
devoni juda yaxshi edi. Shunday tartib va intizom o„rnatgan ediki, lashkar ham, 
xalq ham uni suiiste‟mol qila olmas edi. Oldinlari qush oviga juda o„ch ekan. 
So„ngra ko„proq hayvon ovlaydigan bo „ldi”
 
(“B2”. 84-bet)
.
 
 
Tasvirlardan ko‗rinib 
turibdiki, Sulton Mahmud qo‗li ochiq inson bo‗lgan, mamlakatda shunday tartib 
o‗rnatgan ekanki, lashkari ham, xalqi ham uni suiiste‘mol qila olmagan. Oldin 
qush ovlashga o‗ch bo‗lgan va so‗ngralar hayvon ovlaydigan bo‗lgan.

---

Muallif Sulton Mahmud mirzodan so‗ng uning ikkinchi o‗g‗li Boysung‗ur mirzoni 
quyidagicha ta‘riflaydi: 
“ulug„ ko„zluk, qo„ba yuzluk, o„rta bo„yluq, Turkman 
chehralik, malohatliq yigit edi”
.
 
 
Demak, Boysung‗ur mirzoning ko‗zlari katta-
katta bo‗lgan, bo‗yi o‗rtacha bo‗lgan, ko‗rinishidan turkmanlarga o‗xshagan va 
xushsurat shaxs bo‗lgan. Asarda ushbu obraz 57 marotaba tilga olinadi.