Bobur lirikasining janriy xususiyatlari

---

35-variant 
1.
Bobur lirikasining janriy xususiyatlari 
2.
Maxmurninig hajviy she’rlari
3.
Muqimiyning hajviy g’azallari
4.
Furqat lirikasining mavzu va g’oyalar ko’lami
5.
Turdi Farog’iy hayoti va ijodi
JAVOBLAR 
1.
Boburning rang-barang janrlarda yozilgan manzum asarlarining mavzu doirasi 
ham xilma-xildir. Bu asarlarning barchasiga xos xususiyat shundan iboratki, 
ular sodda tilda, ravon uslubda yozilgan bo’lib, ma’rifiy va dunyoviy
-hayotiy 
masalalardan bahs yuritadilar. Ularda Boburning shoirlik mahorati nihoyatda 
yaqqo
l namoyon bo’lganidan Boburning zamondoshi va muxlisi Mirzo Haydar 
o’zining «Tarixi Rashidiy» asarida shunday yozgan edi: «Turkiy she’riyatda Amir 
Alisher Navoiydan so’ng hech kim Boburga teng kela olmaydi». Bunday fikr 
boshqa mualliflar, jumladan, Hasanxo
ja Nisoriyning «Muzakkiri ahbob» 
tazkirasida ham o’ziga xos tarzda bayon etilib, misollar ham keltirilgan
2.
Maxmur hayotda botirsoʻz, dovyurak, qoʻrqmas kishi boʻlgan, tab
iatan 
munofiqlik va riyokorlikni, ayni zamonda qatʼiy qoralovchi, hiyla
-nayrang va 
qingʻir ishlarni yoqtirmaydigan, noziqdil va serjahl, oʻz qadr qimmatini yuqori 
tutuvchi inson boʻlgan. Shoir tabiatidagi bu belgilar bir qator zamondoshlari va 
yuqori lavozimdagi amaldorlar bilan sovuq munosabatlarni 
shakllantirganidek,ijodida shaxsiy yoʻnalishdagi turkum hajviyalarning 
yaratilishiga ham turtki boʻlgan
. 
3.
Muqimiy 
ko’plab
hajviy 
she’rlar yozgan.
“Tanobchiiar”,
“Saylov”,
“To’yi
Iqonbachcha”,
“Hajvi
Viktorbo
y”,
“Maskovchi
boy
ta’rifida”,
“Dar
shikoyati 
Laxtin”
kabilar shular jumlasidandir. Ularda
o’sha
davrdagi nohaqliklar,
tamagirlik va boshqa salbiy holatlar kulgili yarzda fosh etilgan.
“Tanobchila
r”
hajviyasida XIX asr oxiridagi tarixiy sharoitda tomir otgan takabbur, porax
o’r
tanobchilaming, tovlamachi,
yulg’ichlaming
esda qoladigan obrazlarini yarat
di.
She’rda
tanobchilar Sulton
Alixo’ja
bilan Hakimjonlar qiyofasini chizadi. 

---

4.
Furqat
ning Qoʻqondagi bu davr ijodi tur va mavzu, mazmun va shakl 
rangbarangligi jihatidan ham, sermahsulligi jihatidan ham diqqatga sazovor. U 
mumtoz sheʼriyat anʼanalari ruhida koʻplab ishqiy gʻazallar, muxammaslar 
yaratgan. Alisher Navoiy asarlariga goʻzal nazira va taxmislar bogʻlagan, uning 
sheʼrlarida ijtimoiy ruh va zamonaviylik tobora keng oʻrin egallay boshlagan 
(mas, "Boʻldi" radifli muxammasi va boshqa sheʼrlarida).
Furqat xalqning 
siyosiy huquqsizligi va iqtisodiy nochor ahvolidan qaygʻirgan ("Ne jurm oʻttiki 
bizdin, bunchalik Fargʻona tang boʻldi?...")Qoʻqon xonligining uzilkesil tugatilib, 
batamom mustamlakaga aylantirilishi voqeasiga bogʻliq holda yaratilgan: 
"Demish xon bir kunikim, davru davronlar qayon qoldi?" misrasi bilan 
boshlanuvchi muxammasi ham Furqatning shu davrdagi ijodi mahsulidir. Toju 
taxtdan, shaʼnu shavkat va aʼyonlardan maxrum boʻlgan Xudoyorxon nomidan 
bitilgan bu asar ham shoir ijodida zamonaviy ijtimo
iy mavzu keng oʻrin 
egallaganinint isbotidir. 
5.
Turdi, Turdiy (asl ismi va taxallusi; 
forstojik she’rlaridagi taxallusi esa Farog‘iy) 
(17-asr, Buxoro - 
taxm. 1699/1700, Xo‘jand) 
- shoir. Buxoro madrasalarida 
ta’lim olgan. Abdulazizxon davrida saroyning amaldorlaridan, yuz urug‘ining 
ko‘zga ko‘ringan siyosiy arboblaridan bo‘lgan.
 Subhonqulixon taxtga chiqqach, 
saroydan uzoqlashtirilgan. Ashtarxoniylarga qarshi 1685-
86 yillarda ko‘tarilgan 
xalq isyonida faol ishtirok etgan. Isyon bostirilgach, Turdi Jizzax
, so‘ng 
Xo‘jandga borib, muhtojlik va uzluksiz ma’naviy tushkunlikda kun kechirgan. 
Turdi o‘zbek va fors tillarini yaxshi bilgan
.