Бобобеков Жахонгир Муртазакулович Раҳбарнинг шахсий хулқи

Бобобеков Жахонгир Муртазакулович

Раҳбарнинг шахсий хулқи.
Раҳбарнинг одоб-аҳлоқи-тобе ишчилар психологиясини англаш ва ҳисобга олиш; шахснинг шаклланиши ва ривожланиши; бошқарув маданияти (бошқарувчининг шахсий фазилатлари ва бошқарув жараёнининг ташқи томонига қўйиладиган талаблар мажмуаси); юқорида турувчи раҳбарият, ҳамкасблар, тобе ишчилар билан шахсий муносабатлар жараёнида ўз ҳиссиётларини назорат қилиш қобилиятига асосланган жамоа бошқарувчисининг ахлоқий хулқи меъёрларинининг тизимидир.
Раҳбар одоб-ахлоқини билмаган ҳолда ҳеч қандай самарали рағбатлантириш, мотиватсия, тобе ишчиларнинг куч-ғайратига таъсир ўтказиш, дилсиёҳликсиз конструктив танқид бўлиши мумкин эмас. Тобе ишчилар мотиватсияси ва уларнинг куч-ғайратига рағбатлантирувчи таъсир ўтказишнинг асосий ва энг муҳим қоидаларини эслайлик: Тобелар бошлиқлар билан очиқ ва сезгир мулоқот қилиш имкониятига эга бўлиши керак. 
Бошқариш жараёни бу раҳбар ва бошқарув аппаратнинг қўйилган мақсадга эришиш учун одамларнинг биргаликдаги фаолиятини уйғунлаштириш бўйича мақсадга мувофиқ ҳаракатлари мажмуасидир. Бошқариш тизими сифатида унинг янада майда бўлинмалари мавжудлигини кўзда тутади. Бу унинг элементлари, яъни бўлимлари орасидаги муносабатни, биргаликда фаолиятни ташкил қилиш ва маълум механизмлар мажмуи асосида корхонанинг иш самарадорлигини ошириш кабиларни ўз ичига олади.
Корхонада раҳбарнинг ташкилотчи ва тарбиячи бўлиши ўта мураккаб ва масъулиятли иш бўлиб, раҳбарнинг алоҳида хулқ-атворга эга бўлишини талаб қилади. Маълумки, жамоани уюштира олмаган раҳбар ходим ҳеч қандай юқори самарага эриша олмайди. Шунинг учун ҳар бир раҳбар жамоа олдига мақсадни қўйиш, режани, топшириқларни, буюртмаларни ўз вақтида бажарилиши учун қўл остидагиларнинг билимидан, қобилиятидан мақсадга мувофиқ фойдаланиш ва уларни бир мақсадга йўналтира олиш қобилиятига эга бўлиши керак.
Раҳбар бир томондан, бошлиқ сифатида иш тартибини, интизомни, ишчилар билан ишлаш услубини, муомаласини юқори даражада олиб бориш ва иккинчи томонидан, ўз қўли остида ишлайдиган ишчилар ва иш бўйича қабулига келувчилар, ҳамкорликда ишлайдиган корхона ходимлари масалаларни ҳал қилиш вақтида раҳбарлик қобилиятини ўзига хос маданиятини кўрсата олиши керак.
Раҳбарнинг ижобий сифати - босиқлик, вазминлик бўлиб, у ҳамма вақт қарор қабул қилишда, сўзларида, ҳаракатларида зарурдир. Арзимас ҳолатларга қизишиб кетиш раҳбар учун салбий ҳолатларга олиб келади. Унинг таъсири остида ҳиссиётларга берилиб, инсон ҳақиқатни нотўғри қабул қилади. Баъзан у босиқ пайтида ҳеч қачон қилмайдиган ишини ёки сўзини қизишиб кетганда содир қилиши мумкин.