Bob. Tarix va numizmatika fani

Varvarlar davri (V-VIII asrlar)

<sup>Pulning paydo bo’lishi qadimgi zamonlarda taraqqiy etgan madaniyatlar ijtimoiy – iqtisodiy rivojlanishlarning qonuniy oqibatidan kelib chiqqan tabiiy hodisadir. Tovar ayirboshlashning uzoq hamda murakkab jarayoni va chakana savdoning rivojlanishi tovar – pul hamda qimmatbaho buyum (yombi) ishlatish bosqichidan o’tib, oxir – oqibatda ma’dan tanga paydo bo’lishiga olib keldi. Birinchi tangalarning o’ng yoki tersida ularning o’lchovi to’g’ri, og’irligi to’la ekanligini tasdiqlovchi rasm – muhri bilan qimmatbaho buyumdan (yombi) farqlanadi.

Rasm – muhrlarda xilma – xil geometrik shakllar, hayvonlar, qushlar, baliqlar, sher, toshbaqa, dengiz mushugi, boyo’g’li va shu kabilar tasvirlanadi.

Faqat oradan ancha vaqt o’tgandan keyin tangalarda yozuvlar milloddan avvalgi VI asr o’rtalarida hamda Aleksandr Makedonskiy davridan boshlab, podshohlar va ma’budalarning tasviri paydo bo’ldi.1

Varvarlar davrida tanga zarb qilish Rim imperiyasi an'analariga asoslangan. Shu vaqtlarda oltin, kumush, mis(bronza) tangalar zarb qilinib, funt og’irligiga ega bo’lgan(327,45 gr). Asosiy tanga – oltin solid (4,55gr q1G`72 funt) bo’lgan. Bu tangani imperator Konstantin I (306-337 yillar) zarb qilib, bu Vizantiyada to XI asrgacha saqlangan. Solid tanganing old tomnida imperator rasmi, orqa tomnida esa g’alaba xudosi qanotli Viktoriya tasvirlangan.

1-oltin tanga Vizantiya imperatori Tiberii II (579-582) tomonidan zarb qilingan. Bundan ilgari imperator Anastasiy I (491-518) mis tanga folis zarb qilingan. Solid 40 dinorga teng bo’lgan. Bu “katta solid”. 12 dinorga teng bo’lgan. Bu “kichik solid”.</sup>