|
мажбуриятлари ҳисобинининг меъёрий-хуқуқий асослари.
Амалдаги бухгалтерия ҳисоби бўйича қонун или а мувофиқ Ўзбе истон Республи аси давлат бюджетида турадиган та илотларнинг бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботларини тартибга соли Ўзбе истон Республи аси Молия вазирлиги томонидан амалга о ирилади. Бунда, Ўзбе истон Республи асининг вазирли ва идоралари зарур ҳолларда, Ўзбе истон Республи аси Молия вазирлиги билан ели ган ҳолда, ўз тизимидаги та илотларда фаолият ҳусусиятларидан елиб иққан ҳолда бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботларининг умумий қоидаларини қўлла тартиби тўғрисида белгиланган тартибда меъёрий ҳужжатлар иқари лари мум ин.
Бюджет ташкилотларида бухгалтерия ҳисобини юритиш ва молиявий ҳисоботларни тузи “Бухгалтерия ҳисоби тўғрисида”ги Ўзбе истон Республи асининг қонуни ва бо қа бир қатор қонунлар, Ўзбе истон Республи аси Ҳу умати ҳамда Молия вазирлигининг бир қан а меъёрийҳуқуқий ҳужжатларига мувофиқ олиб борилади.
Шулар жумласидан дебитор ва редиторлар билан ҳисобла увларни ташкил этиш неи қонун или асослари мамла атимизда етарли даражада яратилган. Жумладан Ўзбе истон Республи аси Президентининг 1995 йил 12 май, ПФ-1154-сонли “Халқ хўжалигида ҳисоб- итоблар ўз вақтида ўт азили и у ун орхона ва та илотлар раҳбарларининг масъулиятини о ири борасидаги ора-тадбирлар тўғрисида” фармонига ўра ғисобла увларни амалга о ирили и ва уларда рахбарларни маъсулиятини о ирили и хуқуқий асос сифатида а ллантирилди.
Унга ўра бар а мул или а лларидаги хўжали юритув и субъе тларнинг истеъмол илар ва буюртма иларга, агар улар ет азиб бериладиган (бажариладиган и лар, хизматлар) қийматининг амида 15 фоизини олдиндан тўламасалар, маҳсулот жўнати и, и ларни бажари и ва хизматлар ўрсати и тақиқлани и белгиланди. Товарлар амалда жўнатилган и лар бажарилган, хизматлар ўрсатилган ундан бо лаб тўқсон ун ўтгандан ейин, ет азиб берилган товарлар, ўрсатилган хизматлар ва бажарилган и лар у ун маблағлар елиб ту маганлиги муддати ўтиб етган дебиторлик қарзи деб ҳисоблани и ўрсатилди. Муддати ўтиб етган дебиторлик қарзи мавжудлигига йўл қўяётган орхона раҳбарлари ва бо бухгалтерларига нисбатан жуда қаттиқ маъмурий ва моддий жавобгарли оралари, ҳатто жиноий жавобгарли а торти ораси қўлланили и белгиланди.
“Хўжали юритув и субъе тлар фаолиятининг артномавийҳуқуқий базаси тўғрисида” N 670-I сонли Ўзбе истон Республи аси қонунига ўра та илотлар ўртасида хўжали артномаларини тузи бажари , ўзгартири ва бе ор қили тартиби белгиланди.
У бу қонуний хужжатга ўра хўжали артномасига қўйиладиган талаблар қуйидаги а белгиланди. Яъни хўжали артномаси артнома предметини ет азиб бериладиган товарнинг (и нинг, хизматнинг) миқдори, сифати, ассортименти ва баҳосини, артноманинг бажарили муддатларини, ҳисоб- итоб қили тартибини, тарафларнинг мажбуриятларини, артнома мажбуриятлари бажарилмаганда ё и лозим даражада бажарилмаганда тарафларнинг жавобгарлигини, низоларни ҳал эти тартибини ҳамда тарафларнинг ре визитларини, артнома тузилган сана ва жойни, унингде бундай турдаги артномалар у ун қонун ҳужжатларида белгиланган ё и тарафлардан бирининг аризасига ўра ўзаро ели увга эри и лозим бўлган бо қа муҳим артларни назарда тути и ера .
Хўжали артномасида ҳисоб- итоб қили тартиби белгиланаётганда товарлар (и лар, хизматлар) ҳақини қонун ҳужжатларида белгиланганидан ам бўлмаган миқдорда олдиндан тўлаб қўйи албатта назарда тутилган бўли и ера .
Хўжали артномасини тузи да тарафлар теги ли турдаги артномалар у ун и лаб иқилган ҳамда ҳуқуқий э спертизадан белгиланган тартибда ўт азилганидан сўнг эълон қилинган ўзларининг намунавий ё и типовой артларига ( а лларига) амал қили лари мум ин.
Бюджет ташкилотларида дебитор ва редиторлар билан ҳисобла увлар тартиби ва ҳисобини қуйидаги тартибда таснифга ажрати мум ин:
Дебитор ва редиторлар билан ҳисобла увларни ташкил этиш ни тартибга солув и қонуний ҳужжатлар;
Дебитор ва редиторлар билан ҳисобла увлар ҳисобини тартибга солув и қонуний ҳужжатлар;
Бюджет ташкилотларида дебитор ва редиторлар билан ҳисобла увларни тартибга солув и қонуний ҳужжатларни қуйидаги а а с эттири мум ин (1.2.1-жадвал).
Do'stlaringiz bilan baham: |
