Боб қадимги хитой солиқ тизими

БОБ 1. ҚАДИМГИ ХИТОЙ СОЛИҚ ТИЗИМИ

1.1. Биринчи даврда архаик солиқ тизимининг шаклланиши

қадимги Хитой давлатлари

Қадимги Хитой солиқ тизими ўзининг гўдаклигида қадимги Хитой ҳудудида Хиа сулоласи даврида (милоддан аввалги 2205-1786) давлатнинг дастлабки шаклланиши даврида пайдо бўлган. Хиа ибтидоий давлат шаклланишининг шаклланиши ишлаб чиқаришни ташкил етиш, ерларни суғориш, Дарё сув тошқинларининг зарарли таъсирларининг олдини олиш ва ҳудудларни муҳофаза қилиш зарурати билан боғлиқ еди. Қадимги Хитой давлатининг пайдо бўлиши, биринчидан, қабила етакчисининг қадимги Хитой подшолигининг илоҳийлаштирилган ҳукмдори – Ванга айланишида, иккинчидан, кўплаб ҳарбий раҳбарлар, коҳинлар ва амалдорлардан иборат маъмурий аппаратни аста-секин ажратишда, жамоа аъзолари массасига қарши туришда ўз ифодасини топди.
Хиа сулоласининг вужудга келиши илмий доираларда жуда кўп баҳс-мунозараларга сабаб бўлади. Ғарб олимларининг фикрича, бу сулола мификдир. Гап шундаки, Чжоу давридан бошлаб қадимги Хитой (кейинчалик замонавий Хитой) нинг тарихий анъанаси Шанг сулоласи катталиги ва мавжудлик давомийлиги жиҳатидан Хиа сулоласининг тенг аҳамиятли давлати олдида турган деган фикрни қатъий белгилаб берди. Бироқ, Шанг сулоласи археологик рекорд Хиа ҳеч қандай гап йўқ, на белги "Хиа"бор. Бундан ташқари, Шимолий маъмурий минтақанинг ҳақиқий мавжудлигининг далили деб ҳисобланиши мумкин бўлган қадимий қадимий турар-жойларнинг барча топилмалари фақат катта давлат субъекти доирасида аниқ бирлашмаган кичик протекторлар мавжудлигини кўрсатади. Бироқ, Хитой манбаларига кўра, Хиа сулоласи асосчиси афсонавий қаҳрамон Ю, замонавий Хитой Марказий қисмида сув тошқинлари сабаб милоддан аввалги 3000 атрофида сариқ Дарё сувларини тинчлантиришга муваффақ Хитой ҳукмдори еди. Ушбу ҳукмдорнинг мавжудлиги ҳақидаги ҳужжатли далилларни Конфуций "Пентатеуч" Конфуций канонига киритилган китобда топиш мумкин. Ушбу канонда, бошқа нарсалар қатори, ҳукмдорнинг фискал фаолиятининг муайян далиллари ҳам мавжуд.
Ўлпон тўплаш учун ҳукмдор Ю ўз назорати остидаги бутун ҳудудни тўққиз вилоятга ажратган. Ўлпон турлича тўланган, ўлпон тури бир хил бўлмаган ва турли ҳудудларнинг географик шароити ва маҳаллий бойликларидан келиб чиқиб аниқланган. Мисол учун, биринчи вилояти (биринчи даражали) еридан ўлпон jasper ва марварид, иккинчи даражали еридан ўлпон-қирғовул ва балиқ, еттинчи даражали-пандалар, тулки, martens, ёввойи чўчқа ва отлар терилари, саккизинчи даражали-турли хил мухлислар, фил суяги маҳсулотлари, тўққизинчи даражали-бамбук, тўқилган ўт маҳсулотлари ва турли металлар-олтин, кумуш, бронза.
Бундан ташқари," Шужинг " (Канонга киритилган китоб) да ҳар бири 500 ли кенгликдаги шоҳона хос ерлар атрофида беш тоифадаги мулк – ҳалқа шаклидаги зоналар тизими баён¹ етилган. Категорияга қараб ўлпон турли оралиқларда тўланар еди: енг тахминий зоналар ҳар куни, иккинчи зона – ойда бир marta, учинчиси – уч ойда бир marta, тўртинчиси – йилда бир marta, бешинчиси – асрда бир marta солиққа тортилар еди. Хитойда, қадимги Россияда фарқли ўлароқ, ўлпон мунтазам тизимли йиғиш еди. Шундай қилиб, биз ҳукмдор енди ихтиёрий ўлпон кутмоқда, лекин ўлпон тўплаш учун унинг муайян ерларда атрофида биринчи ва иккинчи зоналари ўз мансабдор юборади, деб аслида намоён бўлди солиқ биринчи белгилари, пайдо ҳақида гапириш мумкин, яъни ўлпон мажбурий тўлов бор.
Бундан ташқари, деҳқонлар еридан маълум ўлпон-ижара ҳақи мавжуд еди. Солиқ солиш объекти деҳқоннинг ўндан бир ставкада солиққа тортиладиган 50 му (тахминан 0.07 га) ажратмаси бўлган, лекин бу маълумотларни табиий солиқ ёки меҳнат хизмати сифатида изоҳлаш мумкин.
Хиа сулоласи Хитой жамиятнинг турли синфлари аста-секин олий ҳукмдор, унинг қариндошлари, маҳаллий ҳукмдорлар ва қабила бирлашмалари раҳбарлари, еркин деҳқонлар-жамоа аъзолари ва қуллардан иборат ҳукмрон аристократия каби шакллана бошлаган ривожланаётган қул давлати еди. Қулдорлик манбалари урушда асирларни қўлга олиш, қулларни қарзга сотиш, маълум жиноятлар учун қулликка айлантириш ва тобе қабилалардан қулларни ўлпон сифатида олиш еди. Ер давлат мулки ҳисобланиб, подшолар ихтиёрида бўлган. Бу даврда хусусий мулк қуллар, уйлар ва воситаларни ўз ичига олган. Хиа сулоласи даврида қадимги Хитой жамиятининг ижтимоий, иқтисодий ва сиёсий асослари қўйилди.
Шундай қилиб, милоддан аввалги ХХ асрда Хитой ҳудудида архаик солиқ тизими шакллана бошлади ва у кейинги сулолаларда ривожланди.
Кейинги ҳукмрон сулола Шанг сулоласи (1766-1122 й.y.) бўлиб, бу сулола мавжудлигини археологик, повест ва епиграфик манбалар тасдиқлайди. Шан давлати Хитойнинг замонавий Хенан, Хебей ва Шандун провинсиялари ҳудудини егаллади. Shang Dynasty Хитой қишлоқ хўжалиги тез ўсиши, савдо пайдо бўлиши ва ривожланиши (табиий ишлаб чиқариш surpluses кўпайиши натижасида), пул пайдо бўлиши ва санъат ривожланишининг бошланиши билан характерланади қул-егалик жамиятнинг ривожланиш вақти. Бронза, аравалар, ипак кийимлар-булар Шан ҳунарининг енг юқори даражасига аниқ далилдир.
Археологик маълумотларга кўра, Шанг даврида давлатнинг ҳудудий бўлиниши ўзгариб, у ҳозирда учта тенгсиз қисмга бўлинган. Уларнинг биринчиси ва енг муҳимлари пойтахтдаги марказли ҳудуд бўлиб, у ҳукмдор-Ванг ва Шанғнинг Марказий маъмурияти бевосита назорати остида бўлган. Ҳудуд марказида Ванг ва унинг атрофидагилар, жангчилар ва амалдорлар, ҳунармандлар ва хизматчилар яшарди. Сарой ва устахоналар, бархан ва омборлар, казарма ва майдонлар, биринчи навбатда "катта майдонлар"бўлган. Ванг ва унинг атрофидагилар катта майдонлардаги ишларда тез-тез қатнашиб, йиғим-терим маросим ва маданий еҳтиёжлар учун ҳам, давлат барноларини тўлдириш учун ҳам мўлжалланган еди. Бу майдонларни шу мақсадда махсус келган атрофдаги турар-жойларнинг деҳқонлари етиштиришган. Иккинчи ҳудуд-Shang Ванг, унинг қариндошлари ва яқин ҳамкорлари вакиллари томонидан бошқариладиган минтақавий мулкларнинг кенг ҳудуди. Ҳар икки зонанинг орқасида барбар қабилалари яшайдиган учинчи зона бор еди
Биринчи зонада яшовчи мансабдор шахсларнинг маъмурий аппарати аста-секин кенгайиб бормоқда. Мезон вазифаси media хабарлар олган ҳолда, юқори ва бошқа омиллар, уларнинг яқинлик даражаси уч асосий тоифага ажратиш мумкин: олий таълим маъмурлари (мансабдор шахслар ва маслаҳатчилари муҳим қарорлар қабул қилишда иштирок); қуйи мансабдор раҳбарлари (брокерлари ва ҳисоб ходими билиш); ҳарбий таълим ва ов масъул шахс (ҳарбий ташқари иккинчи туркум қурол тегишли бўлиши керак, аравалари, cонуса, Псароу, ва бошқалар.).
Метрополитен ҳудудининг катта електр аппарати, еҳтимол, бу мақсад учун шаҳар атрофи ҳудудларидан жалб қилинган фермерлар томонидан етиштириладиган жуда катта майдонлардан олинган ҳосил ҳисобига сақланиб қолди. Кўриниб турибдики, бу далалардан олинган ҳосил ижара еди-Ванг ҳукмронлиги остида шаҳар атрофи аҳоли пунктларидан ишлаган ва метрополитен ҳудудига киритилган фермерларга солиқ.
Иккинчи зонанинг солиқ тизими кудук тизими (Хиа сулоласи охирида шаклланган қудуқ тизими (жинг-Тян) деб номланади. Қудуқ, яъни қудуқ атрофида тахминан бирлашиб, тўққиз юз му (1 му тахминан 0.07 га) белгиланган майдонга ега бўлган деҳқон хонадонлари мажмуи бўлиб, ундан қатъий белгиланган солиқ миқдори нафақат солиқ бирлиги, балки қадимги Хитойнинг ягона молиявий, иқтисодий ва маъмурий бирлиги милоддан аввалги 247-йилгача сақланиб қолган.e. "қудуқ" ичида бу майдоннинг бир – тўққизинчи қисми давлат бўлиб, жамоанинг барча аъзолари томонидан екилар ва ундан олинадиган ҳосил аслида ҳукмдорларга ўтказиладиган солиқ-ижара ҳақи бўлиб, хусусий ерлардан олинадиган ҳосил давлатга тегишли еди. деҳқонларга. Бироқ хусусий майдонлар қонуний равишда ўз егаларининг мулки бўлмай, маҳаллий Княз ёки феодалларга тегишли еди, шунинг учун ҳам ҳар бир деҳқон "қудуқ"нинг ўз қисмидан табиий солиқ тўлаган.
Бу даврда ўлпон ва солиққа тортиш тизими расмийлаштирила бошланди: давлат молиясини бошқарувчи лавозими яратилди. Савдо-сотиқнинг гуллаб-яшнаши туфайли дастлабки божхона идоралари пайдо бўлади ва товарларни божхонада солиққа тортиш шакллана бошлайди.
Кўриб чиқилаётган сулолаларнинг учинчиси Чжоу сулоласи (1122-476 й.y.) бўлиб, тарихчилар ғарбий ва Шарқий сулолаларга бўлинадилар. Ушбу бўлимда Ғарбий Чжоу даври (милоддан аввалги 770 йилгача) ҳақида сўз юритамиз. Shang сулоласининг сўнгги императори қўшни Чжоу давлати ҳукмдори томонидан ағдарилди. Чжоу сулоласи ҳукмронлиги империя Хитой тарихида енг узун бўлиб, 770 йил давом етган.
Бу қул-егалик Хитой гуркираган бўлади. Жамиятда ҳукмрон мавқени Чжоу ирсияти ва ҳарбий зодагонлари, фатҳдан кейин омон қолган Shang қулдор аристократиясининг бир қисмини ўз ичига олган қулдор аристократия егаллайди. Постлар шарт емас еди, лекин жуда тез-тез, ирсий, ва ҳолатда ўртасидаги яқин муносабатлар, сарлавҳа, қариндошлик, ва ҳудудида егалик деярли norma еди. Қулдор аристократия ўз мол-мулкларини еркин тасарруф етган: мавжуд маълумотларга кўра, ер бегоналаштирилиши, ижарага берилиши ёки гаровга қўйилиши мумкин еди. Бу даврда мулкларни хусусий ер егалигига айлантириш тенденсияси мавжуд бўлса-да, расмий равишда ерга егалик қилиш Ванг (қирол) иродасига боғлиқ бўлиб қолади. Келажакда Чжоу подшолари ҳокимиятининг заифлашуви билан йирик қул егаларининг ерга егалик қилиш ҳуқуқи ерга егалик қилиш ҳуқуқига айланади.
Асосан ҳукмдорларга қарашли дастлабки тўқимачилик ва бронза-еритиш устахоналари пайдо бўлиб, товар муносабатлари аста-секин ривожланиб боради. Буларнинг барчаси давлат молияси тизимининг жадал ривожланиши ва мураккаблашувига олиб келади. Бу даврда ҳокимиятнинг Марказий (ҳукмдор) ва маҳаллий (князлар) га бўлиниши натижасида виждони пайдо бўлади. Давлат молиясини бошқаришнинг ўзи тизими ҳам ишлаб чиқилмоқда-нафақат махсус лавозимлар яратилмоқда, балки турли ҳудуд ва тоифалардан, шунингдек, Марказий хазинадан турли солиқ ва ўлпон йиғишга масъул олтита ихтисослаштирилган муассаса ҳам яратилмоқда. Бу даврда солиқ ва ҳисоб-китобларнинг бошланиши даромад турлари ва суммаларини рўйхатга олиш ва улардан фойдаланиш шаклида пайдо бўлади.
Умуман, Чжоу сулоласининг солиқ тизими императорнинг барча субъектлари бажариши шарт бўлган тўққиз тўлов тизими деб аталган. Биринчи олти айбловлар ер солиққа тортиш билан боғлиқ ва ин-хил солиқлар турли ставкалари белгилаш (емас ўлпон) Марказий шаҳардан фарқ қилади ҳудудлар учун, ва масофага қараб, солиқ солиш объекти ер хил турлари. Тарихий ҳужжат" Зҳоу Ли", ёки Зҳоу сулоласи одоб китоби, батафсил солиқ солиш барча объектларини белгилайди. Ушбу ҳужжатда ҳар хил турдаги ер объектлари ҳисобланади-масалан, биринчи турдаги йиғимлар-капитал ичидаги солиқ-мулк ерларига, ҳайдаладиган ерларга, савдо майдонлари остидаги ерларга ва бошқаларга нисбатан қўлланилади., бу зона учун ставка 5% қилиб белгиланган. Кейинги беш ер солиғи капиталдан узоқлигига қараб турли ставкалар белгиланган, лекин кўпи билан 20%. Еттинчи, саккизинчи ва тўққизинчи солиқ турлари катта қизиқиш уйғотади, чунки улар ер солиғи емас, балки Хитой тарихчиларининг таърифига кўра, қўшимча солиқлар. Бу божхона тўловлари прототиплари (солиқлар олтинчи тури), табиий ресурслар учун тўловлар прототиплари (саккизинчи тури – - ўрмонлар ва сув омборлари фойдаланиш учун тўловлар, ортиқча тангалар учун ҳақ (тўққизинчи тури) - ишлатиладиган ортиқча маблағлар учун маҳаллий ҳокимият органлари юклатилган бир ҳақ.
Аввалги сулолалардан мерос бўлиб қолган ер солиғи тизимида айрим ўзгаришлар рўй бермоқда. Хуан сулоласининг сўнгги ҳукмдори Ванг ўз графлигида тажриба ўтказди. Қудуқнинг маълум қисмини ишлаш амалиётидан воз кечиб, унинг ўрнига ушр-че шаклидаги солиқ жорий қилди, бунинг учун солиқ солинадиган аҳолини рўйхатга олиш ўтказди. Бу тажриба сабаби оддий: Зҳоу ҳудудида босқичма-босқич кенгайтириш Зҳоу одамлар ўзлари сони, уларнинг янги аҳоли пунктлари ва етиштириш остида хусусий ер кенг тарқалган майдонлар муҳим қўшимча маблаг ъ талаб ҳақиқатни емас, балки сўз, яратилган бўлиши мумкин тезроқ ўсди бир вазиятни яратди, ва бу Wанг ва унинг маъмурияти пасайишига давомида ғазначилик учун юк бўлди. Кейинчалик бу тизим Чжоу пойтахти – Луоянг майдонига кенгайтирилган. Чжоу бошиданоқ Луоянг қадимги Чжоу ерларидан кўп жиҳатдан фарқ қилиб, аҳолининг асосий қисми Шанлар ва уларнинг авлодларини босиб олиб кўчирган, қадим замонларнинг қаттиқ анъаналари билан боғланмаган жуда хилма-хил аҳоли яратган. Шунинг учун бу ерда, еҳтимол, Ғарбий Чжоудаги деҳқон жамоаларига ер солиғини ундириш зарурлиги ҳақидаги фикр амалга ошириш учун етарли даражада қулай имкониятлар олган бўлиши керак. Луоянг шаҳар аҳолиси, унинг қурувчилари, ҳунармандлари, савдогарлари ва жангчилари камида қисман деҳқон жамоаларидан олинадиган солиқ билан қўллаб-қувватланган деб тахмин қилиш мумкин.
Солиқ-чиларнинг кенг тарқалишига ўтиш (деҳқон жамоасидан ушр) у деҳқон жамоалари ичида енг кичик автоном хўжалик бирлиги сифатида оилани индивидуаллаштиришга янада катта ҳисса қўшди. Шаҳарларда оила бирликлари муайян иқтисодий автономияга ега еди, лекин жуда кўп емас: шаҳар аҳолисининг меҳнати ва маҳсулоти бозорга емас, балки хазинага, ҳунармандлар ва шаҳар аҳолиси озиқ-овқат ва турли зарур нарсалар берилган жойдан борди. Ушбу турдаги умумий маҳсулотни қайта тақсимлаш тизими, асосан, барча дастлабки давлат тузилмаларига хосдир. Лекин ғарбий Чжоудан фарқли ўлароқ, яқин Шарқда давлат хазинаси, омбор ва маъмурий аппарат бир вақтнинг ўзида хизмат қилган ибодатхона хўжаликлари ҳукмронлик қилган. Чжоу шаҳрида, Шан Хитойда бўлгани каби, бундай Маъбад хўжаликлари йўқ еди ва маълум бир бўлим коммунал қишлоқнинг ортиқча маҳсулотини, унинг олиниш шаклидан қатъи назар, қайта тақсимлашга масъул еди.
Айни пайтда солиқ ва ўлпондан ташқари аҳолининг меҳнат (корве) ва ҳарбий каби бошқа мажбуриятлари ҳам фаол ривожланмоқда. Ҳарбий хизматни бажариш ҳам" қудуқ " ерларининг ҳудудий тамойилига асосланган еди. Бевосита хизмат қилиш вазифаси ҳудуд бўйича қатъий табақалаштирилган қўшинни сақлаш учун аҳолидан от ва жиҳозларни йиғиш билан тенглаштирилди. Бўлиниш беш даражалари бор еди: Қиу даражаси 16 "яхши" ерларни ўз ичига олган ва 1 ҳарбий от ва 3 сигир билан таъминлаш керак еди, кейинги Диан даражаси 64 "яхши" ерларни Бирлашган ва 4 от, 12 сигир, 1 ҳарбий arava, 3 жангчи ва 72 оёқ аскар тақдим етди. Тун даражаси 6,400 "қудуқ" га уланиб, 400 та от, 100 та ҳарбий arava, Фен даражаси-64,000 та "қудуқ" ишлаб чиқарилган бўлиб, улар 4000 та от, 1000 та ҳарбий аравани тақдим етган. Енг юқори даражаси – Жи даражаси еди, ёки капитал даражаси, қайси иборат 640,000 яхши ерлар ва тақдим 40,000 отлар ва 10,000 ҳарбий аравалари. Солиқ солишнинг охирги даражаси фақат Марказий шаҳарда қўлланилган ва капиталнинг ҳудудий бўлинишига йўл қўймаган, қолган даражалари еса давлатнинг кўп ёки кам чекка ҳудудларида қўлланилган. Аста-секин солиққа тортишнинг фақат бир бирлиги-Диан даражаси бўлиб қолмоқда. Тахминларга кўра, солиққа тортишнинг бу тизими аристократлар ва ер егаларига татбиқ етилган бўлиб, улар ўз навбатида деҳқонларнинг ўз ерларини експлуатация қилишни кўпайтирган. Солиқдан ташқари деҳқонлар бевосита ҳарбий хизматни ўташлари ҳам талаб қилинган. Шу билан бирга қуллар (ёки "ёввойи одамлар") армияда хизмат қила олмаган. Ҳарбий хизмат ҳам ҳудудий асосда амалга оширилди. Ҳудуд юқори, Марказий ва пастки ерларга (тахминан географик хусусиятларга асосланган) бўлинган ва турли ерларда турли хил оила аъзолари ташкил етилган, шунинг учун статистика Чжоу сулоласи (Ғарбий Чжоу) даврида ишлаб чиқилган. "Зҳоу Ли" га кўра, юқори ерларда ўртача оила ҳажми 7 киши еди, ва бундай оила ўрта ерларда 6 кишилик бир оила, 3 ёлланган таъминлаш керак еди, ва ҳар бир 2 оила 5 ёлланган тақдим, пастки ерларнинг оилалар 5 кишидан иборат ва бузилган емас еди. Yoshi ҳам тартибга келтирилди. Ески, касал, давлат хизматчилари ва аристократлар хизмат қилмади.
Императорликдан олдинги Хитойда Корвей-меҳнат вазифалари тизими ҳам мавжуд еди. Унинг ривожланиш yoshi ва даври тартибга солинди. Шундай қилиб, фаровон йилларда Корвей йилига 3 кун, ўртача йилда-2 кун давом етди. Бир озғин йилда-бир кун. Манбаларнинг таҳлили шуни кўрсатадики, Чжоу сулоласи даврида меҳнат вазифаларини ин-кин солиқ билан, сўнгра пул билан алмаштиришга рухсат берилган.
Савдонинг фаол ўсиши туфайли божхона тўловлари ва йиғимлар тизими ҳам ривожлана бошлайди. Ғарбий Чжоу даврида давлатда марказдан қочма кучлар кучая бошлайди ва аста-секин давлат феодал тарқоқлик даврига кириб, божхона солиғининг ривожланишига ҳам ёрдам беради. Шундай қилиб, "Зҳоу Ли" божхона ходимлари батафсил тасвирланган. Божлар товарлар олиб кириш ва експорт қилиш учун ҳам ундирилган бўлиб, одатда заргарлик буюмлари-кит суяклари, олтин, тунука ва пахса чиғаноқларида тўланган.
Савдогарлар божхона тўловларидан ташқари, беш турдаги солиқлардан иборат шаҳар йиғимларини ҳам тўлашлари шарт еди. Омбор солиқ-ижара товарларни сақлаш учун давлат омборлари ишга қачон савдогарлар томонидан тўланган; ёрдамчи тўлови савдо жой очиш қачон тўланган; умумий тўлови-давлат товарлар учун белгиланган нархлар тасдиқлайди қачон бир ҳақ, шунингдек комиссия солиқ (воситачилик) идоралар; сифат тўлови-шартнома ва битимлар "сифатини" тасдиқловчи қачон бир ҳақ; ва савдо қоидаларини бузганда тўпланган жарима тўловлари.
Биринчи Чжоу ҳукмдорлари марказлашган давлат тузиш учун кўп ишлар қилдилар, лекин тарих кўрсатганидек, бу етарли емас еди: Чжоу халқи ҳар қандай кучли ва барқарор марказлашган тузилмани, айниқса империяни ярата олмади. Чжоу давлатининг қулаши сабаблари минтақавий мулк тизими бўлиб, у муқаррар равишда чўзилган коммуникациялар, мўрт алоқалар, турли хил аҳоли ва заиф марказ шароитида сиёсий парчаланишга олиб келди. Парчаланишнинг иқтисодий шарти жами ишлаб чиқарилган маҳсулотни Марказий қайта тақсимлашнинг кучли тизимининг йўқлиги еди, бу еса мансабдор шахслар учун фиефдомс ва расмий овқатланишни яратиш зарурлигига олиб келди. Бу марказнинг кучини аста-секин заифлаштирадиган бу иловалар ва расмий овқатланиш тизими бўлиб, аппанажлар ярим мустақил давлат тузилмаларига айланди, уларнинг Ванга қарамлиги вақт ўтиши билан камроқ сезилди. Натижада, милоддан аввалги тўққизинчи аср ўнинчи ва биринчи ярмида иккинчи ярмида, Зҳоу Хитой Ванг давлат билан бирга, бир неча жуда катта ва кўп кичик ярим автоном давлат шахслар аллақачон мавжуд бўлган, бир марказлашмаган феодал тизимини ишлаб чиқилди.