Blue Curve

7.1. Raqobat kategoriyasining mohiyati va shakllari.
Raqobatning to’rtta shakli mavjud:
1. Erkin raqobat;
2. Monopolistik raqobat;
3. Monopoliya;
4. Oligopoliyadir
.

---

28.02.2022
6
7.2. Monopoliya va uning vujudga kelish sabablari .
Monopoliya 
– 
монопол 
yuqori narxlarni o’rnatish hamda monopol yuqori 
foyda olish maqsadida tarmoqlar, bozorlar va yaxlit makroiqtisodiyot 
ustidan hukmronlikni amalga oshiruvchi yirik korxonalar (firma, 
korporatsiyalar)ning birlashmalari bo’lib, 
monopoliyalarning vujudga 
kelishining moddiy asosi 
ishlab chiqarishning to’planishi hisoblanadi. 

---

28.02.2022
7
7.2. Monopoliya va uning vujudga kelish sabablari .
Ishlab chiqarishning to’planishi 
ishlab chiqarish vositalari, ishchi kuchi 
hamda mahsulot ishlab chiqarish hajmining yirik korxonalarda to’planishini 
namoyon etadi. Asosiy sabab – olinayotgan foyda hajmining ko’payishi 
hisoblanadi, foydaning (qo’shimcha mahsulot) bir qismi kapitallashtirib 
boriladi.
Kapitalning to’planishi – 
bu qo’shimcha qiymatning bir qismini 
jamg’arish (kapitallashtirish) natijasida kapital hajmining oshishidir. 

---

28.02.2022
8
7.2. Monopoliya va uning vujudga kelish sabablari .
Monopoliyalarning turlari 
quyidagilardan iborat:
1. Bozorni qamrab olish darajasiga ko’ra
:
1) sof monopoliya;
2) oligopoliya;
3)monopsoniya
.
Monopoliyaning vujudga kelishi sababi va tavsifiga ko’ra
:
1) tabiiy monopoliya;
2) legal monopoliya;
3) sun‘iy monopoliya. 

---

28.02.2022
9