Blok test Morfemika
Ma’lumki, o‘zlikni anglash, milliy ong va tafakkurning ifodasi, avlodlar o‘rtasidagi ruhiy-ma’naviy bog‘liqlik til orqali namoyon bo‘ladi. Ushbu gapda necha o’rinda so’z yasovchi qo’shimcha ishtirok etgan?
4 ta
5 ta
3 ta
6 ta
Yer — dehqonning joni, suv — qoni ushbu maqolda qaysi qo’shimcha ishtirok etgan?
So’z yasovchi qo’shimcha
So’z yasovchi qo’shimcha va shakl yasovchi qo’shimcha
Lug’aviy shakl yasovchi
Sintaktik shakl yasovchi
Ot+fe’l shaklida yasalgan qo’shma so’z qaysi qatorda berilgan?
Gulhamishabahor
Gultojixo’roz
Qushqo’nmas
Achchiqtosh
Jahonda nimaiki oq bo‘lsa, unga ona suti timsol; nimaiki jo‘shqin bo‘lsa, unga ham ona mehri timsol; nimaiki chidamli, sabr-toqatli bo‘lsa, ona irodasi timsol; kimki pok muhabbat, mehri daryolik da’vo qilsa, onaning pok qalbi timsol. Shu bois biz har vaqt onaga nisbat berib «ona yurtim», «ona tilim» deymiz. Ushbu mikromatnda nechta sintatik shakl yasovchi qo’shimcha ishtirok etgan?
15 ta
16 ta
14 ta
17 ta
Vatan tuyg‘usi — bu ozod xalqning munosib farzandi, mustaqil mamlakatning fidoyi fuqarosi bo‘lmoqqa intilish tuyg‘usidir. Ushbu gapdagi yasama so’zni toping?
Munosib
Fidoyi fuqarosi
Tuyg’usi, tuyg’usi
Mustaqil fidoyi, intilish
Go‘zallik tuyg‘usini singdirmay turib, barkamol insonni voyaga yetkazish mumkin emas. (R. Tagor) ushbu gapdagi ajratilgan so’zning yasalish asosini toping?
Old qo’shimcha olgani uchun yasalish asosini topish shart emas.
Barkamol
Kamol
Bar
Boychechak birinchi bo‘lib ochilgani bois ko‘pincha sovuq shamollarga qurbon bo‘ladi. Ammo u bahorni boshlab kelgani uchun odamlar bu gulni ko‘ziga surtib, e’zozlaydilar matnda nechta yasama so’z mavjud?
6 ta
4 ta
5 ta
3 ta
Bu davralarda G‘afur G‘ulom to‘lib-toshib she’rlar o‘qirdi. Nimaiki bisotida bo‘lsa, barini dasturxonga to‘kardi. Hovlisida pishib yotgan giloslarni savat-savat qilib o‘rtaga qo‘yardi. Shoirlarning yelkasiga to‘n tashlab, boshiga do‘ppi kiydirardi. O‘g‘il-qizlari odob bilan xizmat qilishardi. (Said Ahmad) so’zlarning tuzilishiga ko’ra qaysi turi ushbu gapda ishtirok etmagan?
sodda tub so’z
sodda yasama so’z
takroriy , juft so’z
qo’shma so’z
Biz borgan joy, haqiqatan ham, go‘zal edi. Bir tomoni – tog‘, bir tomoni – ko‘m-ko‘k dala. Olisda kumushdek tovlanib daryo oqmoqda. Lolazor esa xuddi mohir to‘quvchi qo‘lida to‘qilgan qizil gilamchaga o‘xshardi. Ushbu matndagi qaysi so’z asos +lug’aviy shakl yasovchi qo’shimcha + lug’aviy shakl yasovchi qo’shimcha shaklida qo’shilgan?
Haqiqatan, kumushdek, lolazor
Tovlanib, to’quvchi o’xshardi
Qo’lida oqmoqda , gilamchaga
Tovlanib to’qilgan
Dam olish kunlaridan biri edi. Ko‘chaga chiqdim. Kech kuz bo‘lsa ham, havo ochiq, quyosh charaqlab turardi. Hamma yoqda yaproqlar: oq, sariq, yashil yaproqlar... Go‘yo ko‘chaga chiqishingizni kimdir bilgan-u yo‘lingizga gilam to‘shab qo‘ygan. (O’. Umarbekov) ajratib ostiga chizilgan so’zning yasalish asosi qaysi so’z turkumga mansub?
Fe’l
Ot
Taqlid so’z
Modal so’z
Ish ko‘pligi-yu, vaqt yo‘qligidan nolimang. Vaqt ko‘pligi-yu, ish yo‘qligidan qo‘rqing. Chunki odamni abgor qiladigan narsa – bekorchilik. (O‘. Hoshimov) ushbu gapda nechta so’z so’z yasovchi qo’shimcha ta’sirida fonetik hodisaga uchragan?
4 ta
3 ta
1 ta
0 ta
Hech bir ism shunchaki tanlanib, bolaga qo‘yilmaydi. Har qanday ismning berilishi zamirida ota-onaning biror maqsadi, orzu-umidlari, farzandining sog‘ligi, kelajagi, istiqbolini ko‘zlagan ezgu niyatlari yotadi. Mana shu niyatlar bolaga ism tanlash va berish uchun asos bo‘ladi. (E.Begmatov) necha so’z yasovchi, nechta lug’aviy shakl yasovchi, nechta sintaktik shakl yasovchi ishtirok etgan?
19 TA Sintaktik shakl yasovchi 10 ta lug’aviy shakl yasovchi 3 ta so’z yasovchi
18 ta Sintaktik shakl yasovchi 11 ta lug’aviy shakl yasovchi 3 ta so’z yasovchi
19 ta Sintaktik shakl yasovchi 9 ta lug’aviy shakl yasovchi 4ta so’z yasovchi
10 Sintaktik shakl yasovchi 4 ta lug’aviy shakl yasovchi 17 ta so’z yasovchi
Qirqbo’gim so’zi necha qaysi so’z turkumidagi so’zlardan hosil qilingan?
Son+sifat
Son +fe’l
Son+ot
Son+ravish
So‘zlarning borliqdagi ma’lum narsa, belgi-xususiyat, harakat-holatlarni bildirishi ularning atash ma’nolari…
Grammatik ma’no
Lug’aviy ma’no
Fonetik tarkibi
Morfemik tarkibi
Ota-bobolarimiz, momolarimiz mehnatkash, toza qalbli, imonli, odobli, e’tiqodli, vijdonli, bir-biriga oqibatli, mehr-muhabbatli, saxovatli insonlar bo‘lishgan. Ushbu gapdagi yasama so’zlar qaysi so’z turkumigam mansub
Ot fe’l
Sifat
Ot sifat
Ot
To‘g‘ri... bilan xiyonat, yolg‘on... bilan diyonat chiqisha olmay... ushu gapda tushib qolgan qo’shimchalar qo’shimchaning qaysi turiga mansub?
So’z yasovchi, so’z yasovchi , lug’aviy shakl yasovchi
So’z yasovchi, lug’aviy shakl yasovchi, sintaktik shakl yasovchi
So’z yasovchi lug’aviy shakl yasovchi, sintaktik shakl yasovchi
So’z yasovchi, so’z yasovchi, sintaktik shkl yasovchi
Qaysi qatordagi javobda asos+so’z yasovchi+lug’aviy shakl yasovchi+sintaktik shakl yasovchi qo’shimcha shaklida qo’shilgan?
Qabristonga
Yurishgandan
Yaqinlashganda
Muzlatgichga
-bon, -shunos, -gi, -lar, -imiz, be-, -ib, -li, -ona, -guncha, -soz, -paz, -ga, -siz. Quyidagi qo’shimchalarni jadvalga joylashtiring.
So’z yasovchi
|
Lug’aviy shakl yasovchi
|
Sintaktik shakl yasovchi
|
|
|
|
Boboxon goh o‘chirg‘ichga, goh bug‘doyzor tomon uchib ketayotgan chumchuq bolasiga, goh Tal’atga qarab hangmang bo‘lib qolgan edi. Qaysi so’z asos+so’z yasovchi qo’shimcha qolipi asosida yozilgan nechta so’z mavjud ?
1 ta
2 ta
0 ta
3 ta
Zamonaviy bilimga ega, odobli, ilmli, barkamol va shijoatli farzandlar bizning kelajagimizdir. Ushbu gapda arab tilidan o’zlashgan qaysi so’zga qo’shimcha qo’shilgan?
Barkamol
Ilmli
Shijoatli
Zamonaviy
Dor qurilgan maydonda bolalar arqonlarga osilib o‘ynamoqda. Ushbu gapda yasama so’zning qolipi qaysi qatorda to’g’ri berilgan?
Asos+s/y+lsh/y
Asos+s/y +ssh/y
Asos+ssh/y
Asos+s/y
So’zlarni tub va yasama so’zlarga ajrating. Ixtirochi, guldon, suhbatlashmoq, ixtiro, tinim, qisqich, to‘g‘ri, gul, ixtirochilik, tinmoq, qisilmoq, tindirmoq, noto‘g‘ri, to‘g‘rilanmoq, tinimsiz, guldor, gulchilik.
Tub so’zlar
|
Sodda yasama so’zlar
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Egalik, kelishik, shaxs-son, zamon, mayl va boshqa qo‘shimchalari bu…
so’z yasovchi qo’shimchalar
lug’aviy shakl yasovchi qo’shimchalar
sintaktik shakl yasovchilar
B,C
Tarbiyachi, ozchilik, ovoragarchilik, zargar, fidokorlik, to‘kin-sochinlik, so’zlarning yasalish qolipini yozing
Yasalishi tahlili
|
Morfemik tarkibi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-ni, -roq, -lab, -in, -(i)miz, -dan, -k, -lan, -dor, -i(ng), -gan, -r, -sira, -(a)y qo’shimchalarni quyidagi jadvalga joylashtiring
So’z yasovchi
|
Lug’aviy shakl yasovchi
|
Sintaktik shakl yasovchi
|
|
|
|
|
|
|
ko‘plik, kichraytirish-erkalash, qarashlilik, o‘rin-joyga xoslik; sonning ma’noviy guruhlarini, sifat va ravish darajalarini; fe’lning bo‘lishsizlik, nisbat, vazifa shakllarini yasovchi qo‘shimchalar qanday turga kiradi?
so’z yasovchi qo’shimchalar
lug’aviy shakl yasovchi qo’shimchalar
sintaktik shakl yasovchilar
B,C
Bugungi kunda madaniy turmushimizni qog‘ozsiz tasavvur qilib bo‘lmaydi. Uzoq o‘tmishda esa qog‘oz bo‘lmagan. Uning o‘rniga o‘simlik poyalaridan, hayvon terilaridan foydalanilgan. Ushbu so’zda qo’shimchalarning qaysi turi qatnashgan?
So’z yasovchi
Lug’aviy shakl yasovchi
Sintaktik shakl yasovchi
D) A,C
.Mehmon jiddiylashdi, nimanidir isbotlamoqchiday bir keskin gapirdi. Ushbu gapdagi yasama so’zlarning yasalish asosi qaysi so’z turkumiga mansub?
Sifat fe’l ravish
Ot fe’l sifat ravish
Fe’l sifat, ot
Ravish sifat fe’l
Juft so’zlar haqidagi qaysi hukm to’g’ri berilgan?
Ikki asosning takriridan hosil bo’lgan
Qo’shib va ajratib yoziladi
Uyadosh, ma’nodosh, zid ma’noli so’zlardan tuziladi.
-u- yu yuklamalari chiziqcha bilan yozilmaydi.
Asos+so’z yasovchi +so’z yasovchi qolipidan tuzilgan so’zni toping.
Choyxonachi
Ixtirochi
Guldon
Suhbatlashmoq
Ixtirochilik
to‘g‘rilanmoq
Tinimsiz
Guldor
Gulchilik
1,5,7,9
2,3,4,6,8
1,3,5,7,9
2,4,6,8,9
Do'stlaringiz bilan baham: |