Biznes reja istiqbolni belgilovchi hujjat hisoblanadi

Reklama tuzilishida 5 ta asosiy holatga aiohida e’tibor berish lozim

• 
  E’tiborni jalb etish qobiliyati.
  
• 
  Emotsional ta’sir kuchi.
  
• 
  Haqiqiy xulq-atvorga ta’sir kuchi, ma’lumotlarga
  

boyligi.

• 
  Reklama ma’lumotlari bilan to‘la tanishishga undash.
  

Reklamada ma’lumotlar auditoriyaga mos tanlanishi,

aniq boMishi, uning auditoriya tomonidan to‘g‘ri qabul qilinishi. Axborotlarning asosiy g'oyasini eslatish, to‘g‘ri maqsadga undash kerak.

Marketingning oxirgi elementi jamoatchilik fikrini jalb etish hisoblanadi.

Korxona ishlab chiqarish rejasi.Tanlangan loyiha bo‘yicha talaba biznes reja loyihasi ustida ishni davoni ettiradi. Ayrim masalalarga oydinlik kiritishda quyida berilgan mavzuning sharhidan foydala- nishi mumkin.

Korxona ishlab chiqarish rejasi boiimi biznes rejaning yadroviy bo^blimlaridan biri hisoblanadi. Ishlab chiqarish faoliyatining texnik-iqtisodiy asoslari biznes xarakteridan kelib chiqib belgilanadi. Вu yerda rejada ishlab chiqarilishi kerak bo lgan mahsulot bo‘yicha ko‘zda tutilgan jarayonlar va aktivlar tasvirlab beriladi. Agar korxona qayta ishlovchi yoki sanoat mahsulotlari ishlab chiqaradigan bo‘lsa, ishlab chiqarish rejasi zarur. Bu bolimda ishlab chiqarish v;i texnologikjarayon to‘la tasvirlangan bo‘lishi kerak. Rejadagi tadbirlar bosqichlar bo‘yicha juda aniq shaklga ega bo‘lishi lozim. Masalan, yangi turdagi mahsulotni ishlab chiqish, tayyorlash muddati, iste’mol bozorini tashkil etish, bo- zorga mahsulotni olib chiqish davri va hokazo. Bundan tashqari, bu bolimda ishlab chiqarish quvvati, xodimlar soni, xomashyo materiallar manbayi va sotishdan keyingi xizmatlar strategiyasi ko‘rsatilgan bo'lishi kerak. Agar ishlab chiqarish jarayonining ma’lum bir qisrni, biror - bir tashkilot yoki korxonaga topshiriladigan boisa, ularni ham hisobga olish lozim. Bunda ularning joylashgan o'rni, fikri, tuzilgan shartnomalar, ishlab chiqarish uchun zarur boigan mashina va qurilmalarning joylanishi, xomashyo yetkazib beruvchilar, xomashyo tarkibi haqidagi ma’lu- niotlar, ularning manzilgohlari, yetkazib berish yo‘llari, ishlab chiqarish xarajatlari va ishlab chiqarish qurilmalarig;i qo'shimcha ehtiyojlar ko‘rsatilishi zarur. Agar so‘z noishlab chiqarish sohasi — biznes rejasi haqida borsa, bu boMimni soha faoliyati mazmunidan kelib chiqib nomlanishi maqsadga muvofiqdir. Masalan, savdo va xizmat ko‘rsatish korxonalarida „Sotish rejasi“ deb yuritilishi mumkin. Bu, o‘z navbatida, mahsulot sotib olish, saqlash, zaxira nazorati, ombor maydoniga ehtiyoj kabi jarayonlarni oladi.

Korxona ishlab chiqarish rejasi bo’limini ishlab chiqishda quyidagi savollar to’la yoritilishi shart:

• 
  Ishlab chiqarish xarajati hajmining joriy va rejadagi miqdori.
  
• 
  Ishlab chiqarish jarayonini nazorat qilish tartibi va ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar sifati.
  
• 
  Xomashyolarni sotib olish bilan bogiiq bo‘lgan xarajatlar.
  
• 
  Xomashyo va materiallarni asosiy yetkazib beruv- chilari: nomi, joylashgan o‘rni, mahsulot yetkazib berish sharti, afzalliklari va kamchiliklari, kutilayotgan o‘zga- rishlar.
  
• 
  Joy mavjudligi, joyga bo'lgan to‘la ehtiyoj, uni ta’- minlash yo‘llari (shaxsiy yoki arenda).
  
• 
  Korxonada mavjud ishlab chiqarish quvvatlari, shularning qaysi qismi korxonaning o‘ziga qarashliligi, afzalligi, kamchiligi, taklif etilayotgan o‘zgarishlar.
  
• 
  Ishlab chiqarish uchun zarur bulgan qurilmalar ro‘yxati, kelgusida qurilmalar sotib olish uchun ajrati- layotgan kapital mablag‘lar.
  
• 
  Mavjud xodimlar va ularning malaka darajasi, ish haqi, kelgusida kadrlar tayyorlanishi, mavjud xodimlar holati, mehnat resurslariga boMgan rejadagi ehtiyoj, kadrlar qo‘nimsizligi, mehnat bozori tahlili, o‘rnini qoplash, oTganilayotgan dasturga ehtiyoj.
  

Biznes rejaning „Sotish rejasi“ bo‘limini ishlab chiqishda yuqorida javob berilgan asosiy savollardan I;ishqari, qo‘shimcha quyidagi savollarga ham javob beri- shimiz kerak:

• 
  Kimdan tovarlarni sotib oladi?
  
• 
  Zaxira tizimi nazorati qanday amalga oshirilmoqda?
  
• 
  Ombor maydoniga boigan ehtiyoj qanday va u qay l;irtibda ta’minlanadi?
  

Yuqoridagi ma’lumotlar sotish rejasi bo‘limida bo‘li- lii zarur. Sababi, korxonaning normal faoliyat ko'rsata olishi va doimiy ravishda foyda bilan ta’minlanish imko- niyatini ko‘rsatadi.

Tashqi investorlar ishlab chiqarish rejasining stra- ii'j'ik elementlariga qiziqadilar, ya’ni haqiqiy va rejadagi ishlab

chiqarish quwatlaridan foydalanish darajasi, infrastruktura holati, tarmoqning mehnat munosabatlari, strategik ittifoq- chilari (sheriklari) texnologik imkoniyatlari va zaxira (man- bayi)lari bilan. Investor uchun eng zaruri yangi kapitalning miqdoridir. U kelgusida ishlab chiqarishning rivojlanishini ta’minlashga, yangi bozor tashkil etishga ishonch hosil qildirishi va mavjud bozorlarni saqlab qolishidan foyda ko‘rishiga kafolat bo‘lib xizmat qiladi. Korxona uchun esa ishlab chiqarish rejasi katta ahamiyatga ega. Ishlab chiqa­rish va moliyaviy manbalarni boshqarishni osonlashtiradi. Ayniqsa, ishlab chiqarish quwatining ishchi kuchi, moliya va material manbalariga bo'lgan ehtiyojini aniqlaydi. Ishlab chiqarish rejasi mahsulot nomenklaturasi, sotish hajmi va marketing ma’lumotiga (bashorati) asoslanishi kerak. Bu boiimda har bir mahsulotlar turi bo‘yicha mehnat va materiallaming nisbiy normativi aniqlanishi kerak.

Mehnat resursi va qurilmalarga bo‘lgan ehtiyoj ishlab chiqarish hajmiga asoslangan holda aniqlanadi. Ulardan xarajat smetasi, ishchi kuchidan foydalanish rejasi, ishlab chiqarish jadvalini tuzishda foydalaniladi.