Biznes muloqot va akademik yozuv



Download 1,71 Mb.
bet110/208
Sana25.03.2022
Hajmi1,71 Mb.
#510149
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   208
Bog'liq
Бизнес мулоқот 2019-20

6-topshiriq.

Uslub yaratuvchi vositalar. Avvalo, har bir uslub turini yaratuvchi vosita uning mazmunidir: badiiy tasvir - badiiy uslubni, ilmiy fikrlar (teorema, aksioma, qoida, tarif) - ilmiy uslubni, rasmiy munosabatlar - rasmiy uslubni, axborotlar - ommabop uslubni hosil qiladi. Shu bilan birga, har bir uslubni yaratuvchi leksik va grammatik vositalar ham bo`ladi. Masalan: ilmiy uslubda atamalar hamda deyiladi, ataladi, zarur kabi so`zlar, mazmunan aniq, ravshan, qat’iy iboralar qo`llanadi, tasviriy vositalar esa badiiy uslubni, xabar yoki axborotning manbayini ko`rsatuvchi ibora va so`zlar - ommabop uslubni, rasmiy so`z va iboralar (qaror qildi, kun tartibi, qatnashdilar, berildi, buyuraman, tasdiqlansin, ishonch bildiraman va b.) - rasmiy hujjatlar uslubini tashkil etadi. Rasmiy hujjatlar uslubiga qaror, ariza, tarjimayi hol va boshqalar kiradi, badiiy uslubni - roman, hikoya, doston, felyeton va boshqa badiiy asar turlari, ilmiy uslubni - monografiya, ilmiy maqola, dissertatsiya, avtoreferat va boshqalar, biror dolzarb masala bo`yicha axborot bo`lsa ommabop uslubni tashkil etadi. Yozma adabiyotda uslubni yaratish uchun leksik, fonetik, grammatik vositalar qo`llanadi.
F
Ohang, urg`u
uslubiy mazmun ifodalashda vosita bo`ladi.
Nutq mazmuni bilan, ohangdor, mayin, musiqiy tovushlari bilan ta’sirli hamda yoqimli bo`ladi.
onetik vositalar.
Tovushlar ma’lum qoida-tartib asosida yonma-yon keladi. - da, - va, - qa (yoki - q) kabi bo`g`inlardan (yoki tovushlardan) keyin yana shu turdagi tovushlar bilan boshlanadigan so`z keltirish nutqiy g`alizlikka sababchi bo`ladi: Ko`k qo`rig`in quchg`usi. Shundan bugun i o`tgan izsiz. Bu masala fanda ham kam tekshirilgan. (L.Abdullayev) Ahd va vafo.... Ohang, urg`u badiiy uslub vositasidir. Ohang va urg`uning o`zgarishi yangi uslubiy mazmun ifodalaydi.

Qo`shimcha, so`z birikmasi, gapning uslubiy ma’no olishi ma’lum bir ohang, urg`u yordami bilan ro`yobga chiqadi. Salimaxon keldilar jumlasida bir xil ohang Salimaxonga hurmatni, ikkinchi bir ohang kesatish, mazax qilish mazmunini ifodalashi mumkin. Tovush ohang nutqiy ravonlik, jozibadorlik, his-tuyg`u ifodalash vositasidir. Shu tufayli, fonetik vositalar badiiy, ilmiy-ommabop, rasmiy uslublarning shakllanishida muhim ahamiyat kasb etadi.


L
So`zlar o`z ma’nosi bilan betaraf bo`lsa ham
(ota, ona, suv, non, go`sht, ishonch, o`rmon, gilos
va b.), kontekstda ko`chma ma’noga ega boladi.
Gulning chiroyli belgisi odamga (gul yuz),
o`rin-joyga (gul bog`),
biror harakatga (qo`li gul odam)
ko`chiriladi, natijada gul so`zi qo‘shimcha uslubiy mazmun oladi.
eksik vositalar.
So`zlar o`z ma’nosi bilan biror harakatga (qo`li gul odam) ko`chiriladi, natijada gul so`zi qo‘shimcha uslubiy mazmun oladi. Shuningdek, ko`z, til, ona kabi so‘zlarning ma’nosi ko‘chirilishi mumkin. Ayrim so‘zlar esa o‘z leksik ma’nosi bilan birga, qo‘shimcha modal mazmun ifodalaydi: do`st, yer, qahramon, go`zal, aqlli, mehr, ishbilarmon kabi so‘zlar ijobiy ma’no, bo`hton, yolg`onchi, yalqov, sassiq, dushman kabi so‘zlar esa salbiy ma’no ifodalaydi. So‘zning o‘z ma’nosidan ko‘chishi, uslubiy mazmun olishi ko‘proq badiiy uslub, ba’zan

Metafora, metonimiya, sinekdoxa, kinoya, tag ma’no kabi leksik vositalar ham uslub yaratishda muhim o‘rin tutadi.

ommaviy uslub va o‘rni bilan og‘zaki so‘zlashuv tilida uchraydi.


Biz shaxslarga, predmetlarga, hodisalarga ikki xil baho beramiz: ijobiy baho-bunda moyillik, sevish, hurmat qilish, mehr-muhabbat tuyg`ulari ifodalangan bo`ladi: ofarin, yoqimli, ajoyib, go`zal, shirin, chiroyli, saxiy, baxtli kabi.
Salbiy bahoda nafrat, xafa bo‘lish, ranjish, haqorat, dil og‘rishi kabi tuyg‘ular ifodalanadi. Masalan, Hasis, bevafo, badnafs, ochko`z, firibgar, va’daboz, badbaxt va boshqalar. Ma’lumki, fe’l so‘z turkumlari ichida xilma-xil shakllarga boy bo‘lib, shu tufayli uning uslubiy imkoniyatlari ham nihoyatda kengdir: birgina zamon va shaxs qo‘shimchalarining ko‘pligi ulardagi sinonimik qatorlardan istalgan ma’noni ifodalash uchun so‘zlovchiga bu fe’l shakllaridan birini tanlay olish imkonini beradi.



Download 1,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   208




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish