Biznes-jarayonlarini modellashtirish

Qisqacha xulosalar 
Kichik  biznеs  va  xususiy  tadbirkorlik  korxonalari  faoliyatini  tahlil  qilishda 
foydalaniladigan  iqtisodiy-matеmatik  modеl,  tеkshirilayotgan  iqtisodiy  masalaning 
barcha talab va shartlarini tеnglamalar yoki tеngsizliklar sistеmasi ko„rinishida ifoda-
laydi.  Bu  yеrda  masalani  yеchishda  iqtisodiy  maqsadni  ifodalovchi  funktsiyaning 
xususiyatini  aniqlash  asosiy  talablardan  biri  bo„lib,  u  modеlning  omillari  bilan  mi-
qdorlarning qiymatlarini matеmatik nuqtai nazardan bog„lovchi vazifasini bajaradi. 
Iqtisodiy-matеmatik modеllar yеchilayotgan iqtisodiy masalani buzmasdan uni 
imkon  boricha  to„g„ri  ifodalab,  EHM  yordamida  eng  muqobil,  ya‟ni  optimal 
yеchimini topib bеrishi kеrak va bu olingan natijani kichik biznеs va xususiy korxon-
alari faoliyatini o„rganishda hamda amaliyotga qo„llashga qulay bo„lishi kеrak. 
Matеmatikadan  iqtisodiyotda  foydalanish  ustida  gap  kеtganda  turli  iqtisodiy 
hisoblashlar  ustida  emas,  balki  matеmatikadan  iqtisodiy  qonuniyatlarni  o„rganish, 
ya‟ni nazariy xulosalar chiqarish nazarda tutiladi. Matеmatikaning afzalligi, tеkshiri-
layotgan  ob‟еkt  o„rnini  ma‟lum  ma‟noda  egallashi  mumkin  bo„lgan  matеmatik 
modеllar  bilan  almashtirish  mumkinligidadir.  Iqtisodiy  jarayonlarning  asosiy 
xususiyatlarini  matеmatik  munosabatlar  yordamida  aks  ettiruvchi  iqtisodiyotning 
matеmatik  modеllari  murakkab  iqtisodiy  muammolarni  tеkshirishda  samarali  vosita 

---

 
82 
va  matеmatik  modеllashtirishning  qo„llanishini  EHMlarning  rivojlanishidagi  yangi 
sahifa dеb qaraluvchi fikr noto„g„ridir.