Biznes boshqaruv asoslari

Asosiy ehtiyojlar: 
• oziq-ovqat, kiyim-kechak va uy-joyga 
• dam olish va sog‘liqqa 
1. 
Asosiy ehtiyojlar: 
• mehnatga 
• xavfsizlikka 
• qo‘shimcha mahsulotga 
• boshqarishga 

---

Jahon amaliyotida motivatsiya vositasida unumli mehnatga chorlashning turli nazariyalari 
mavjud. Bular jumlasiga: 
•
 
“X” (iks) va “Y” (igrik) nazariyasi;
 
•
 
kutish nazariyasi;
 
•
 
boisiy 
(gigienik) 
tozalanish 
nazariyasi; 
       
• 
adolatlilik (haqqoniylik) nazariyasi;
 
•
 
ehtiyojlar ustunligi nazariyasi. 
Ehtiyojlar  ustunligi  nazariyasi  negizida  kishilar  ehtiyojlarida  kiziqishlari  orqali  ularning 
mehnatlarini motivlashtirish yotadi.  
Bu yerda, 
1  -  rahbar  bo‘ysunuvchilarga  ehtiyoj  va  qiziqishlarni  chetlab  ta’sir  ko‘rsatadi  (bu  yerda 
qarorlarning bajarilishi hech kimni qiziqtirmaydi); 
2  - qo‘l ostidagilarga faqat rahbarning ehtiyoji va qiziqishini inobatga olingan holda ta’sir 
o‘gkaziladi (bu yerda qarorlarning bajarilishi faqat rahbarning manfaatini ko‘zlaydi); 
3  - boshqarish o‘zaro ta’sir ostida amalga oshiriladi. Bu yerda qarorning bajarilishiga har 
ikkala tomon manfaatdor; 
4  - ta’sir qilish faqat bo‘ysunuvchilarning ehtiyoji va qiziqishiga asoslanadi. 
1,  2  va  4-yondoshuvlar  rahbar  bilan  xodimlar  o‘rtasida 
qarshi  harakat
ga  olib  keladi. 
Natijada,  rahbar  va  jamoa,  rahbar  va  ayrim  xodimlar  ehtiyojlari  o‘rtasida  nomuvofiqlikning 
paydo bo‘lishiga sabab bo‘ladi. Shu sababli rahbar motivlashtirishni faqat ehtiyoj va qiziqishlar 
yordamida amalga oshirishi lozim.