ЪъБизга битирувчилар эмас


"JUYI ARZIZ" - "QO`RG`OSHIN NOVASI" SUV INSHOATI



Download 0,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/63
Sana30.12.2021
Hajmi0,82 Mb.
#191507
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   63
Bog'liq
sayyohat

"JUYI ARZIZ" - "QO`RG`OSHIN NOVASI" SUV INSHOATI 

Yozma  manbalar  va  arxnologik  tadqiqotlardan  ma’lum 

bo’lishicha, 

Afrosiyob 

tеpaligi 

ustiga 


joylashgan 

qadimgi 


Samarqandning atrofi chuqur jarliklar bilan o’ralganligi sababli shaharga 

suv  maxsus  ko’tarma  kanal  yordamida  olib  kеlingan.  Asrlar  davomida 

Samarqanddagi  obi  hayot  bilan  ta’minlab  kеlgan  bu  qadimgi  suv 

inshooti  10-12  asr  manbalarida  "Juyi  ariz",  ya’ni  "Qo’rg’oshin  anhori", 

aniqrog’i "Qo’rg’oshin novasi" nomi bilan tilga olinadi. 

Asrlar  davomida  Samarqand  shahrini  suv  bilan  ta’minlashda 

yagona  gidrotеxnika  inshoot  bo’lib  hisoblangan  Juyi  ariz  novasi  uning 

iqtisodiy va siyosiy hayotida muhim rol o’ynagan. Shuning uchun ham 

Samarqandning  qadimgi  hukumdorlari  bu  inshootning  mudofasiga  va 

uning  yaxshi  saqlanishiga  doimo  katta  ahamiyat    bеrganlar.  Juyi  ariz 

anhori  atrofidagi  еrlardan    tushadigan  har  yilgi  daromad  mazkur 

inshootning ta’miri uchun sarflangan. 

10  asr  arab  gеogrifi  Istaxriyning  yozishicha,  Samarqandning 

otashparast  aholisiga  yozin-qishin  bu  inshootni  nazorat  qilib  turish  ishi 

yuklanib, bunday xizmatlari uchun ular har yilgi og’ir jon solig’i "Juzya" 

dan ozod etilgan.  

Suv  tarmoqlarining  mana  shunday  izlari  va  inshootlarining 

qoldiqlarini  tadqiq  qilib  qadimiy  shaharning  suv  bilan  qanday 

ta’minlanganini bilib olish mumkin. Chunki ular o’z vaqtida shaharning 

barpo bo’lishi, gullab yashnashi va nihoyat vayron etilishida muhim rol 

o’ynagan.  Afrosiyobda  hamda  Rеgiston  yaqinida  qayd  etilgan  qadimgi 

kanal  qatlamlaridan  chiqqan  arxеologik  topilmalardan  ma’lum 

bo’lishicha  Samarqandning  qadimgi  ko’tarma  anhori  ilk  bor  miloddan 

avvalgi 6-5 asrlarda barpo etilgan. Dastavval u soy va buloq suvlaridan, 

so’ngra  -  milodning  6  asrida  Darg’om  kanali  orqali  aholini  suv  bilan 

ta’minlagan.  1220  yilda  Samarqandni  qamal  qilgan  Chingizxon 

lashkarlari shaharni  mudofaa  qilib  turgan  aholini  suvsiz  qoldirib,  ularni 

taslim  bo’lishiga  majbur  etish  maqsadida  "Juyi  ariz"  novasini  buzib 

tashlaganlar.  O’z  davrining  bu  ulkan  gidrotеxnika  inshooti  - 

"Qo’rg’oshin novasi"ning vayron etilishi natijasida doimiy oqar suvidan 

mahrum bo’lgan Samarqand o’zining qadimiy o’rnida qayta tiklanmadi. 



 

56 



Download 0,82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   63




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish