Biz oltmish besh yoshga yetganimizda to'qson foizdan ko'pimiz yo hech vaqoga

Oltinchi sir
QAT'IYAT QUVVATI
Yigitcha ro'yxatdagi oltinchi kishi bilan dam olish kuni uchrashdi. Styuart Ijli taniqli
aktyor edi. U mamlakatning narigi burchagida ishlardi, lekin bo'sh vaqtida Londonga uchib
keldi va yigitchadan xabar topganidan so'ng shanba kuni ertalab shahar markazidagi
qahvaxonada uchrashishga rozilik bildirdi.
Taniqli inson bilan ko'rishmoq yigitni ich-ichidan biroz qaltiroqqa solsa-da,
tayinlangan joyga kelgach u anchayin odmi, jozibador ko'rinishli odamni uchratdi. Janob Ijli
yigitcha bilan eski tanishiday so'rashdi.
Janob Ijuning yoshi qirqlarga borib qolgan bo'lsa-da, u ancha yoshroq ko'rinardi.
Yaltiroq qora sochli bu kishining bolanikiday yirik va beg'ubor ko'zlarini chetiga zarhal
yuritilgan ko'zoynaklari yashirardi. Egniga jigarrang kamzul va ko'k shim kiygandi.
— Demak, o'tgan haftada siz keksa xitoylikni uchratdingizmi? — so'radi u
yigitchadan.
— Ha, — javob berdi u va uchrashuv tafsilotini so'zlay ketdi.
www.kitob.uz - Respublika bolalar kutubxonasi

---

— Men uni o'n ikki yil avval uchratgandim, — dedi janob Ijli. — Xuddi mana shu
qahvaxonada. O'sha birgina uchrashuv mavqeim va hayotimni o'zgartirdi.
— Qanday qilib? — so'radi yigitcha. O'shanda boshimdan ancha mushkul ahvolni
kechirardim. Doimiy ishim yo'q edi, bir amallab kun ko'rish umidida shu yerda taom
tashuvchi sifatida pul topardim. Kunlarning birida kichikkina jussali xitoylik kirib, xuddi
biz o'tirgan stolga kelib o'tirdi. Bu kun peshindan so'ng, tinch-osoyishta vaqt edi. Chol bilan
salomlashdim va tezda oramizda suhbat qizib ketdi.
Men ishsiz aktyorligimni aytib, kasbimiz muammolari bo'lmish moliyalashtirilishi
yetarli bo'lmagan darajadagi eng kam sonli rollar uchun haddan ziyod odamlar
talashayotgani to'g'risida so'zlab berdim. To'qson foizdan ziyod aktyorlar istagan vaqtda
yoki ishsiz, yoki hayot kechirish uchun boshqa ish bilan mashg'uldirlar. Shunda chol dedi:
— Sen to'g'ri keladigan sharoitlarni kutib o'tirolmaysan. Ularni yaratishni boshlashing
kerak.
O'zimni himoya qilish uchun ko'pgina tanlovlarda ishtirok etsam-da hech qanday rol
ololmaganimni tan oldim. Chol nigohini kosadan uzib menga qaradi va:
— U holda toshkesar singari harakat qilmog'ing darkor, — dedi.
Men bu bilan nima demoqchi bo'lganini so'radim. U javob berdi:
— Toshkesar toshni uraversa unda hatto darz ham paydo bo'lmaydi. Lekin qat'iyat
bilan o'z ishini davom ettirsa, tosh yoriladigan muddat keladi. Toshni yorish uchun birgina
zarb yetarli emas. Buning uchun bir necha zarblar yig'indisi zarur. Agar siz toshni tarashlab,
muvaffaqiyatga erishmoqchi bo'lsangiz, tosh yorilguniga qadar uni sabot bilan
uraverishingiz zamr.
«Men to rol olmagunimcha tanlovlarda ishtirok etaverishim kerak deb hisoblaysizmi?»
— so'radim. «Albatta», — tasdiqladi u.
— Maqsadiga yeta oladigan va buning uddasidan chiqolmaydigan kishilar o'rtasidagi
farq qobiliyatda bo'lishi shart emas, bu — sobitlikda!
Boshqalar yengilgan yerda qat'iyatli kishilar muvaffaqiyatga erishadilar».
Keyin u o'z mavqelariga yetisha boshlagan chog'da rad etilgan Silvestr Stallone, Klint
Istvud, Sin Konneri kabi ayrim kino yulduzlarining ism-shariflarini keltirdi. Silvestr
Stallone to'g'risida uncha yaxshi gaplar bo'lmaganini, hatto vakolatini taqdim etuvchi
vakilni ham topish unga qiyin kyechgani, nihoyat, o'zi bosh rolni o'ynashi kerak bo'lgan
shaxsiy ssenariyni yozishga qaror qilganini aytib berdi. Qo'lyozmasini yuborgan
kinoprodynsserlar birin-ketin qaytarib bersa-da, u sabot bilan yangi va yangi manzillarni
topib, axiyri bir kompaniya filmni suvratga olishga rozi bo'lguniga qadar tinchimadi.
Muallif filmdagi bosh rolni boshqa birov o'ylamasligi zarur, degan shartni qo'ydi. O'sha
kezlarda Stallone pulga nihoyatda muhtoj bo'lsada, o'z tamoyillaridan chekinmadi va fikrida
qat'iyat bilan turdi, natijada kompaniya «Roki» filmidagi bosh rolni unga berishga rozilik
bildirdi. Ko'p kompaniyalar yuz o'girgan film eng yaxshi asar sifatida xalqaro Oskar
www.kitob.uz - Respublika bolalar kutubxonasi

---

mukofotiga sazovor bo'ldi. Ko'rib turganingizday, Silvestr Stallone o'z muvaffaqiyatiga
nafaqat noyob qobiliyati, balki qat'iyati tufayli erishdi.
Keksa kishining hikoyasi meni ilhomlantirdi. Qat'iyatning muhimligini uncha
anglamagandim va eng zo'r yulduzlar ham rad etilishi munikinligini hatto tasavvur ham
qilolmasdim. Keyinchalik esa ular nafaqat rad etishga to'g'ri kelishi, balki ayrimlari bundan
tez-tez aziyat chekishlarini bilib oldim. So'ngra chol menga Haqiqiy Boylik sirlari hoqida
so'zlab berdi.
— Xo'sh, siz bu haqda nima deb o'yiaysiz — so'radi yigitcha
— Avvaliga eshitganlarimga ishonqiramay qaradim, — dedi janob Ijli.
— Ular haqida ko'proq bilish va bundan hech nima yo'qotmasligim bois, menga
qanday yordam berishlarini ko'rishga qaror qildim. Ayni shu ondan boshlab hayotimda katta
o'zgarishlar yuz berdi. Yonimda bir mirisiz holda qahvaxonadagi xo'randalarga xizmat
qilardim, bir yil o'tmay, birinchi rolimni olishga va chorak million dollar miqdorida bitim
tuzishga muvaffaq bo'ldim.
—
Hazillashayapsizmi? — xitob qildi yigitcha. — Hayotingiz shu qadar keskin
o'zgardimi?
Janob Ijli bosh irg'adi.
— Bu sirlarning quvvatida. Keksa xitoylikni uchratgan chog'da o'zimning artistlik
mavqeimga ishonchni yo'qotishga ulgurgandim. Buni yorib o'tishning iloji yo'qday
tuyulardi. Mening o'z ishonchli vakilim ham, biron-bir rolim ham yo'q edi. O'ttizdan ortiq
vakillar tomonidan rad etilgandim, ulardan ayrimlari hatto boshqa ish topishni maslahat
berardi. Ular talabga javob bermasligimni uqtirardilar. Mana, endi qariyani uchratganimdan
keyin Haqiqiy Boylik sirlaridan boxabar bo'ldim.
Har qaysi vaziyatda barcha sirlar menga yordam berdi, ammo hozir orqaga nazar
tashlab, eng ahamiyatlisi —qat'iyat kuchini o'rganishdaligini ko'rayapman.
Yigitcha yozishmalarini qayd etish uchun tayyor yon daftarchasi va qalamni oldi.
— Sabot — bu shunday xususiyatki, inson erishayotgan yutuqlarda uni doim ham
to'g'ri baholamaydi, — davom etdi janob Ijli. — Amerika Qo'shma Shtatlarining to'rtinchi
Prezidenti Kelvin Kulij shunday yozgandi: