|
qaysidir
talabaning yaqin qarindoshi vafot
etsa yoki hayotida ruhiy tomondan
zarba beradigan ko‘ngilsiz voqea
sodir bo‘lsa, oliy ta’lim muassasasi
maʼmuriyati tomonidan bir necha
oylik bepul psixologik seanslar-
ga jalb etiladi.
Psixolog qabulida
maslahatlar olib, ruhiy tushkunlik-
dan chiqishiga ko‘mak beriladi. Bu
bilan yoshlar o‘zida o‘tkazishi mum-
kin bo‘lgan stressning oldi olinadi,
o‘qishlariga salbiy taʼsir o‘tkazishi eh
-
timoli kamayadi.
O‘zbekistonda talabalarga yosh
boladek qaraladi. Kichik misol:
ta-
laba kasalligi sabab darsga kela
olmasa, tibbiy maʼlumotnoma, bi-
ror ko‘ngilsiz vaziyat sodir bo‘lsa,
ota-onasini olib kelishi shart. Gals-
tugi bo‘lmasa, darsga qo‘yilmaydi,
5 daqiqa kech qolsa, tushuntirish
xati yozishga majbur
. Dars qoldir-
gan kunlari uchun esa, albatta, har
bir fandan qayta topshirish qilishi
kerak. Xorijda esa darslarga har
kuni kelishga, leksiyalarda o‘tirish-
ga majbur emassiz, biroq imtihon
jarayonlarida talab etilgan bilimni
bera olsangiz bas. Bu uchun mus-
taqil o‘qishingiz va bu bilimlaringizni
amaliyotda ko‘rsata olishingiz zarur.
Faqat viza talablaridan kelib chiqib-
gina istisnolar qilinishi mumkin.
Sanasak, o‘rganishimiz kerak
bo‘lgan tomonlar yuzlab topila-
di, eng muhimi bulardan vaqti-
da xulosa chiqara olish va tizim
ko‘tarilishi uchun harakat qilish.
DIPLOM QIYMATI
Hech birimizga sir emas,
O‘zbekistonda davlat imtihonlari-
dan yuqori ball olib, talaba bo‘lish
juda qiyin. Oliy ta’lim muassasasi-
da o‘qish, oddiy qilib aytganda,
“eplab ketish” oson, tabiiyki, oliy
ta’limni bitirib, diplomni qo‘lga
olish ham. Chet elda esa o‘qishga
kirish u qadar murakkab emas, ye-
tarlicha bilimi, sohaga qiziqishi bor
yosh uchun yordam tariqasida im-
koniyatlar yaratilgan. Biroq o‘qish
tartibi, imtihon olish va topshirish
tizimi shunday ishlab chiqilganki,
siz chindan ham mustaqil izla nib
o‘qishga, o‘z ustingizda tinimsiz
ishlashga majbur bo‘lasiz. Bor-
di-yu agar sizda soha mutaxassisi
bo‘lish uchun bilim yetarli emas,
deb topilsa, diplom ololmaysiz. Bu
bilan amaliyotga sifatsiz, bilimsiz,
ammo diplomi bor kadrlar kirib ke-
lishining oldi olinadi. Balki, universi-
tet nufuzi ham muhofaza qilingan
hisoblanadi. Aynan shu sabab o‘z
sohasining haqiqiy mutaxassis-
lari tayyorlanadi, ularning diplomi
sandiqda chang bosib yotmay-
di yoki qizlar sarposining ko‘rkiga
aylanmaydi!
FARQ
NIMADA?
Birinchi masala byudjet, yaʼni
oliy ta’lim muassasalariga moli-
yaviy mustaqillik berilishi. O‘zbekis-
tondagi OTMda bu jarayon en-
di-endi joriy etilayotgan bo‘lsa,
xorijda ko‘p yil avval sinab ko‘ril-
gan va o‘zini oqlagan. Avstrali-
yadagi oliy ta’lim muassasalarini
oladigan bo‘lsak, deyarli hammasi
“o‘ziga xon, o‘ziga bek”. Har o‘quv
yili boshida kontrakt narxini qim-
mat yoki arzonligi, talabalarga
beriladigan stipendiya va imtiyoz-
li grantlar miqdorini o‘zlari mus-
taqil belgilaydi. Kelib tushayotgan
mablag‘larni ham o‘zlari uchun
kerakli maqsadlarda sarflaydi:
xohlasa, universitet binolarini re-
konstruksiya qilishi, yuqori bilimli
pedagoglarni jalb etishi mumkin.
Ko‘p narsa moliyaviy jihatga borib
taqaladigan soha – taʼlimda bu
tartib o‘zini oqlab kelmoqda.
TELEVIDENIYE
UCHUN EMAS
O‘zimiz o‘qigan maktab yoki
kollej davrini esga olaylik. Ayrim
maktablarda so‘nggi texnologi-
yadagi o‘quv anjomlari tugul,
oddiy kompyuterlar yetarlicha to-
pilmasdi. Informatika darslari yoki
to‘garaklari kitoblar orqali o‘rgatil-
gani kulgili bo‘lsa-da, haqiqat.
Agar maktablar to‘liq taʼminlan
-
gan taqdirda ham maxsus jihoz-
langan xonalar komissiya yoki
televideniyedan kelgandagina
ochilar edi. Bugun ayrim OTMlar
kerakli o‘quv jihozlari bilan to‘liq
taʼminlangan bo‘lsada, ularni ish
-
lata oladigan, talabalarga bilim-
larini amaliy qo‘llashda ko‘makla-
shadigan mutaxassis-pedagoglar
yetishmasligi bor gap. Xorij tajri-
basiga tayanib bu kabi kichik-
kichik, ammo juda ko‘p bo‘lgan
kamchiliklar imkon qadar tezroq
bartaraf etilishi kerak.
BORDIYU AGAR SIZDA
SOHA MUTAXASSISI
BO‘LISH UCHUN BILIM
YETARLI EMAS, DEB
TOPILSA, DIPLOM
OLOLMAYSIZ.
Do'stlaringiz bilan baham: |
