Bitta tirqishli to'siqdagi Fraungoufer difraksiyasi Chcksiz uzunlikdagi

79 - §. Bitta tirqishli to'siqdagi Fraungoufer difraksiyasi
Chcksiz uzunlikdagi b tor tirqishli AB ckranga perpendikulyar ravishda parallel nurlar oqimi tushayotgan bo'lsin (212 - rasm).
Tirqishga tushayotuan nur yo'nalishi bilan
burchak ostidagi yo'nalishda tarqalayotgan nurlami ko‘ramiz.
Difraksiya hodisasini kuzatish uchun nurlar qarshisiga linza qo‘yamiz. Lining optik o'qi AB ckranga perpcndikulyardir. U holda parallel nurlar singanidan so'ng linzadan o‘tib, uning tokal tekisligidagi P nuqtada yig'iladilar. Linza nurlaming qo'shimcha yo‘llar farqini hosil qilmaydi.
T



P
212 - rasm. Bitta tirqishli to'siqdagi difraksiya

o'lqinning tekis fronti tirqishga yetib borib AB holatni egallaganida, tirqishning barcha nuqtalarini Gyuygens prinsipiga asosan, yangi kogerent to'lqinlar manbai deb, hisoblasa bo'ladi.
Frenel sohalari usuli yordamida to'lqin sirtining ochiq qismi chegaralarida yo‘l farqi
Я
— ga teng bo‘lgan parallel yo‘lakchalarga ajratamiz. Bu yo‘lakchalarni Frenel sohalari deb
2
hisoblaymiz. Ikkita qo‘shni Frenel sohalaridan chiquvchi to'lqinlar P nuqtaga qarama- qarshi fazalarda yetib keladilar.
Bu tuzilishda sohalar soni juft bo‘lsa, P nuqtadagi natijaviy amplituda nolga teng bo‘ladi.
B
erilgan cp burchakda toq Frenel sohalari joylashsa, u holda bitta soha ta’siri kompensatsiyalashmay qoladi va P nuqtada yoritilganlikning maksimumi kuzatiladi. Maksimum va minimum kuzatiladigan shartlar quyidagicha bo ladi.
(
yo'nalishdagi ikkilamchi to‘lqinlaming Iqin frontining ochiq qismini elementar dx

p burchak bilan aniqlanadigan interferensiyasini hisoblash uchun AB to yo'lakchalarga boMamiz (213 - rasm).