Bitiruv malakaviy ishiga tushuntirish xati

2. Avtomobil yo‘lining texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlari.
Menga berilgan Toshkent viloyatidagi 1b toifali M 34 ,, Toshkent-Dushanbe '' avtomobil yo'lining 56-61 km bo'laginining texnik iqtisodiy ko’rsatkichlarini ShNQ 02.05.02-07 ga asosan tuzib chiqdim.
1-jadval

Yo‘l elementlari o‘lchamlari	Odatdagi yo‘l turi (Ib toifali)
Harakat tasmasining umumiy soni	4
Harakat tasmasi kengligi, m	3.75
Yo‘l yoqasi kengligi, m	3.75
Yo‘l yoqasidagi chetki tasma kengligi, m	0.75
Yo‘l yoqasining mustahkamlangan qismi kengligi, m	2.5
Xisobiy tezlik, km/s Past-baland Tog‘li	120 100 60
Hisobiy xarakat jadalligi, keltirilgan dona/sut	14000
Bo‘ylama nishablik, ‰ Qoplamada Yo‘l yoqasida	15 35
Reja va bo‘ylama kesim
bo‘ylama nishabliklar eng ko‘pi bilan, avtomobilning to‘xtashi uchun ko‘rish masofasi , mrejadagi egrilik radiuslari, m bo‘ylama kesimdagi egrilik radiuslari, m qabarikda ; botiqda bo‘ylama kesimdagi egrilik uzunligi, m qabarikda botiqda	40‰ kamida 250 kamida 3000 kamida 70000 kamida 8000 kamida 300 kamida 100
Egrilikning eng kichik radiuslari, m qabariq botiq	15000 5000

3. Avtomobil yo‘lini jihozlashga qo‘yiladigan talablarni o‘rganish
Yo‘lni jihozlashga yo‘ldagi harakatni tashkil qiluvchi texnik vositalar, to‘siqlar, belgilar, chiziqli belgilar, yo‘naltiruvchi qurulmalar, yoritish tarmoqlari svetaforlar xarakatni boshqaruvchi avtomatlashtirilgan tizimlar ko‘kalamzorlashtirish kichik arxitektura shakillari avtomobil yo‘llaridagi ko‘priklar, yo‘l o‘tkazgichlar, viaduklar, estakadalar va quvurlarni QMQ 2.05.03-97 talablari asosida loyihalash zarur.
Yo‘l belgilarini GOST 23457-86 talablariga binoan qo‘llanishi kerak. Yo‘l belgilari GOST 10807-78 talablariga, yo‘l belgilarining tayanchlari GOST 25458-82 va GOST 25459-82 talablariga, shuningdek mavjud namunaviy yechimlarga mos bo‘lishi kerak.
Yo‘lning chiziqli belgilari GOST 23457-86 talablariga, belgi elementlari GOST 13508-74 talablariga mos bo‘lishi kerak. Barcha toifali avtomobil yo‘llarini manzaraviy loyihalash, tabiatni muhofaza qilish asoslariga rioya qilib, yo‘llardagi tabiiy shamol almashishini ta’minlash, yo‘lga yondosh hududlarni shovqindan himoyalash, yo‘l o‘tkaziladigan tumanlarni tabiiy, xo‘jalik, tarixiy va madaniy xususiyatlarini hisobga olib bezatish va ko‘kalamzorlashtirishni ko‘zda tutish lozim. Dam olish maydonchalarini I va II toifali yo‘llarda har 15-20 km da, III toifaliyo‘llarda 25-35 km da va IV toifali yo‘llarda har 45-55 km da ko‘zda tutish zarur.
Dam olish maydonchalari hududida avtomobillarni texnik ko‘rikdan o‘tkazishbinolari va savdo shahobchalarini joylashtirishni ko‘zda tutish mumkin.
I toifali avtomobil yo‘llari, shuningdek II-IV toifali yo‘llarning xavfli qismlarida, sun’iy yoritish va birinchi guruh to‘siqlarini o‘rnatish talab qilinmaganda, 0,75-0,8 m balandlikli ogohlantiruvchi ustunchalar ko‘rinishdagi yo‘naltiruvchi qurilmalar bilan jihozlanishi kerak.
Yo‘l belgilari yo‘lning boshlanishida 5.28 ”kilometir belgisi” 5.85 bo‘lak oxiri balandlikka ko‘tarilishdagi qo‘shimcha bo‘lakning yoki tezlanish bo‘lagining oxirini bildiradi. 5.8.3 bo‘lakning boshlanishi yo‘lning sekinlashish bo‘lagi yoki balandlikka ko‘tarilishdagi ko‘shimcha bo‘lakning boshlanish joyini bildiradi. 5.12 Avtobus va yoki trolleybus to‘xtash joyi. 5.16.1, 5.16.2 Piyodalar o‘tish joyi. 1.14.1-1.14.2 yotiq chiziq bo‘lmaganda 5.16.2 yo‘ldan o‘ng tomonga 5.16.1 chap tomonga o‘tish joyining orqa chegarasiga o‘rnatiladi. 3.24 yuqori tezlik cheklangan belgida ko‘rsatilganidan oriq tezlikda (km/s) taqiqlanishini bildiradi 1.1 Shlakbaumli temir yo‘l kesishmasi 1.4.1-1.4.6 temir yo‘l kesishmasiga yaqinlashuv 3.25 yuqori tezlik cheklangan xududning oxiri 5.22 Axoli punkitining boshlanishi 5.23 Axoli punkitining oxiri 6.2shifoxona 5.39 turar joy daxasi oxiri 7.2.1 tasir oralig‘i ogoxlantiruvchi belgilar bilan bel gilangan xafli joyning uzunligini yolki taqiqlovchi va axborot ko‘rsatkich belgilarining ta’sir oralig‘ini ko‘rsatadi.
Yo‘l belgilari, to‘siqlar yo‘naltiruvchi ustunlarni o‘rnatish va yo‘l belgi chiziqlarini chizish amaldagi davlat na’unalariga ko‘ra bajariladi.Radiusi 250 m dan kata, shuningdek radiusi 250m dan kichik bo‘lgan egrilarning ichki tomonida yo‘naltiruvchi ustunchalar o‘rnatiladi.
Radius 250 m dan kichik bo‘lgan egrilarda (yo‘l toifasidan qat’iy nazar) tashqi tomonidan, avtomobillarni yo‘ldan chiqib ketishga to‘sqinlik qiladigan qamda yo‘naltiruvchi element vazifasini bajaruvchi to‘siqlar o‘rnatilishi tavsiya etiladi. Xaydovchilaning yo‘nalishi oshishlarini yaxshilash maqsadida GOST 13508-74 «Yo‘l belgi chiziqlari»ga asosan to‘siqlarda yorug’lik qaytaruvchi elementlar o‘ngda (harakat yo‘nalishi bo‘yicha qizil rangli, chap tomonda esa oq yoki sariq rangli) o‘rnatilishi tavsiya etiladi. Elementlar tekisligi xaydovchi nigoxi yo‘nalishiga perpendikulyar bo‘lishi kerak. Radiusi 50 m dan kichik bo‘lgan egrilarda o‘q bo‘yicha uzluksiz chiziq qatnov qismi tashqi qirrasiga tomon suriladi. Bunda katta o‘lchamli avtomobillarning ichki tasmada xaraktalanganda o‘ngga to‘liq si\ishi ta’minlanadi. Ichki va tashqi tasmalar kengligini quyidagi tavsiyalarga ko‘ra qabul qilinadi: Radiusi 250 m dan katta egrilarda o‘q bo‘yicha 1.1 (GOST 13508-74) uzluksiz chizig’i ko‘rinish sharoitini hisobga olgan holda GOST 13508-74 «Yo‘l belgi chiziqlari 2.2.12. Maydonlarni yo‘l uchun ajratilgan mintaqadan tashqarida joylashtirish qishloq xo‘jaligi yerlarini unumsiz qismi xisobiga amalga oshiriladi. Yerlarni ajratish QMQ 2.10.09 – 97 «Avtomobil yo‘llari uchun yer ajratish me’yorlari» talablariga asoan amalga oshiriladi. Maydon mintaqalari loyihadan hisob kitoblar asosida aniqlanadi. Dam olish joylarini o‘rmonlarda joylashtirishda mavjud daraxtlarni maksimal darajada asrash lozim. daraxtlarni kesish kam va o‘rnatilgan tartibda kelishilgan xolda bo‘lishi lozim.