Bitiruv malakaviy ishi Mavzu: Paskal algoritmik tilida yozilgan dasturning asosiy elementlari

Paskal algoritmik tilidagi o’zgaruvchilar bo’limi
Dasturda ishlatilayotgan xar bir o’zgaruvchi oldindan e’lon qilingan bo’lishi
kerak. Ushbu vazifani bajarish uchun Paskal tilida
bo’limi bor. Bu tavsifda xar bir ishlatilayotgan o’zgaruvchiga nom beriladi va
qabul qiladigan qiymatlar toifasi beriladi. Keyinchalik dastur bajarilish jarayonida
tavsiflangan o’zgaruvchiga boshqa toifadagi qiymat berilsa bu xato deb
hisoblanadi.
Aloxida o’zgaruvchining tavsifi quyidagicha bo’ladi:


::=
Misol uchun: x: real; y: integer;
Birinchi qatorda dastur jarayonida ishlatishga real turdagi X o’zgaruvchi
kiritilyapti.
Bitta tavsif yordamida dasturda bir necha bir xil toifadagi o’zgaruvchilarni
tavsiflash mumkin.
Misol uchun: x,y,r,h: real;
Bu tavsif ish jarayoniga 4 ta - x,y,z,h nomli xaqiqiy o’zgaruvchilarni
kirityapti.
O’zgaruvchilar bo’limi var (variable o’zgaruvchi) xizmatchi so’z bilan
boshlanadi.
::=/ var
tavsifi>;{,;}
::={
nomi>}:
Masalan,
Var
I,j,k:integer; x,h,sum, way:real; n,m, integer; day: HAFTA:
Dasturda ishlatilayotgan o’zgaruvchilar faqat bir marotaba tavsiflanishi
kerak.
Paskal tilida yozilgan dasturga ish jarayonida ixtiyoriy protsedura va
funktsiyani kiritish mumkin. Demak kiritilayotgan nostandart protsedura va
funktsiyalarni tavsiflash kerak. Boshqa bo’limlardan farqli ravishda bu bo’lim
maxsus xizmatchi so’z bilan belgilanmaydi va bu bo’limning boshi Procedure
yoki Function co’zi bilan boshlanadi. Protsedura tavsifi xar doim funktsiya
tavsifidan oldinda turadi. Bu bo’lim dasturda standart protsedura va
funktsiyalardan tashqari qo’shimcha protsedura va funktsiyalar ishlatilayotgan
bo’lsa xamda ularga dasturdan murojaat qilinayotgan bo’lsa ishlatiladi.