Bitiruv malakaviy ish Mavzu: Erkin Vohidov lirikasi: badiiy mahorat va uslubiy individuallik

Vodiy uzra chizdi zar lavha.

So‘ng Quyosh deb imzo chekdi-yu,

Tongotar deb qo‘ydi sarlavha.

XULOSA

 XX asr o‘zbek she’riyati jahon adabiyoti sahifasida olib qaralishi mumkin bo‘lgan poetik hodisadir. Bu davrda yaratilgan she’riy asarlar, davr yuzaga chiqargan adabiy shaxsiyatlar mohiyat e’tibori bilan jahon adabiyoti va adabiy siymolar bilan bo‘ylasha olishiga hech shubha yo‘q. Ana shunday ulkan adiblar qatorida O‘zbekiston xalq shoiri Erkin Vohidov nomi ham o‘ziga xos o‘rin tutadi.

Erkin Vohidov ijodida mavzular hayotning o‘zi qadar rang-barang. Ularda shoirona mushohadaning qamrovi keng: ezgulik va yovuzlik, shafqat va mehrsizlik, inson va tabiat, urush va tinchlik, ajdodlar va avlodlar, muhabbat, do‘stlik, vaqt, Vatan… tilga olinadi, tom ma’noda Olam va Odamning o‘ziga xosliklari inkishof etiladi.

Adib ijodining ilk qadamlaridan ijodkorlik va fuqarolik mas’uliyatini chuqur his etib, uning zalvorli yukini ongli ravishda zimmasiga ortgan holda yashab va ijod qilib keldi. Agar sinchiklab qaralsa, Erkin Vohidov asarlarida millat sha’niga maqtov yog‘dirishdan, unga hamd-u sanolar o‘qishdan ko‘ra, ko‘proq insonning hayot oldidagi burchini anglashi, zamon uning yelkasiga ortayotgan tahqirli yukdan qanday qilib ozod bo‘lish yo‘llarini izlashi lozimligi to‘g‘risida yozishni muhimroq deb bilganini anglash qiyin emas. Shu boisdan, u butun hayoti davomida ham ijodiy, ham ijtimoiy faoliyatini bir-biriga qo‘shib olib bordi va bu uzviy bog‘liqlik shoir she’rlariga o‘ziga xos mazmun hamda rang bag‘ishladi.

Erkin Vohidov hassos insonshunos sifatida odam bolasining turfa xislatlarini, boshqalar ko‘rmagan tomonlarini ilg‘aydi, ularni nihoyatda nozik va ta’sirchan badiiy ifodalaydi – o‘z tasavvur va hukmini boshqalar bilan ham o‘rtoqlashadi. Ushbu muloqot natijasida kitobxon olam-olam zavq va huzur tuyadi. Shu ma’noda shoir she’riyati tafakkurga quvvat, hislarga erk beradigan manbaga aylanadi.

Shoirning o‘nlab she’riy asarlarida Vatan, millat, uning erki, ozodligini ifodalovchi asarlar o‘rin oldiki, bularning zamirida lirik qahramonning ruhiy-ma’naviy iztiroblari, o‘zlikni anglashga bo‘lgan intilishlari go‘zal tashbehlar asosida talqin etilgan. Yurt va Vatan o‘z o‘tmishi, buguni, kelajagi bilan mukammal, ajdodlari va avlodlari bilan to‘kisdir. Erkin Vohidov she’rlarida ana shu butunlik tadrijiy ravishda tiklana borganini kuzatish mumkin.