Битирув малакавий иши мавзу

1.4.1-Расм. Жаҳон иқтисодиёти ва Ўзбекистон билан ҳамкор мамлакатлардаги иқтисодий ўсиш суръатлари динамикаси¹³
Халқаро валюта жамғармасининг (ХВЖ) жорий йил биринчи ярмида коронавирус пандемияси кенгайишининг тўхтатилиши ва иккинчи ярим йилдан бошлаб иқтисодий фаолликнинг босқичма-босқич тикланиши бўйича тахминларига асосланган базавий прогнозларига кўра, 2020 йилда жаҳон иқтисодиёти 3 фоизга қисқариши кутилмоқда.
Бу шароитда, иқтисодий пасайиш ривожланган давлатларда 6,1 фоизни (шу жумладан, АҚШ – 5,9 фоиз, Еврозона мамлакатлари – 7,5 фоиз) ва ривожланаётган мамлакатларда – 1 фоизни, шунингдек, Россияда – 5,5 фоизни ва Қозоғистонда – 2,5 фоизни ташкил этиши, Ўзбекистонда эса 1,8 фоизлик иқтисодий ўсиш прогноз қилинмоқда.
Жаҳон иқтисодиётида кузатилаётган инқирозли ҳолатнинг ўзига хос хусусиятлари шундан иборат:
биринчидан, юзага келган мураккаб иқтисодий вазият банк ва молия секторидаги қандайдир инқирозли ҳолат натижаси эмас ҳамда фискал ёки монетар сиёсат орқали унинг тўлиқ ечимини таъминлаш имконияти чекланган. Мавжуд вазият, энг биринчи навбатда «инсоний» ёки «инсон соғлиги инқирози» билан боғлиқдир;
иккинчидан, одатда инқирозлар талаб (банк тизимидаги инқироз ва кредитларнинг секинлашуви, ёки давлат қарзининг ошиб кетиши натижасида харажатларнинг қисқариши, даромадларнинг камайиб кетиши) ёки таклифнинг яъни, ишлаб чиқариш ҳажмларининг кескин қисқариши (уруш ва табиий офатлар, қарз инқирозлари ва ҳ.к.) билан боғлиқ омилларнинг бири таъсирида юзага келади. Амалдаги иқтисодий вазиятнинг мураккаблиги, бир пайтнинг ўзида талаб ва таклифнинг қисқариши билан изоҳланади;
учинчидан, коронавирус пандемиясининг тўхтатилиши ва ундан кейинги босқичда чекловларнинг олиб ташланиши ҳамда ушбу касаллик тарқалишининг иккинчи тўлқини билан боғлиқ юқори даражадаги ноаниқликларнинг мавжудлиги:

• 
  бизнес субъектлари учун ишлаб чиқариш ва инвестицион лойиҳалар бўйича; аҳолининг истеъмол фаоллигига;
  
• 
  ҳукуматлар томонидан фискал ва монетар қўллаб қуватлаш;
  
• 
  ташқи ва ички қарзларни жалб қилиш;
  
• 
  ижтимоий ҳимоя ҳажми ва дастурларини белгилаш борасида аниқ қарорларни қабул қилишда қийинчиликларни келтириб чиқармоқда.
  

Шу нуқтаи назардан коронавирус пандемиясининг мамлакатимиздаги ижтимоий-иқтисодий вазиятга таъсирини юмшатиш вазифаси, биринчи навбатда, ушбу касалликнинг аҳоли соғлигига таъсирини минималлаштириш, ушбу борада киритилган чекловларни эҳтиёткорлик билан босқичма-босқич олиб ташлаш ва келгусидаги вазиятни имкон қадар аниқроқ баҳолай олиш орқали инқироздан кейинги иқтисодий тикланиш сиёсатини тўғри шакллантириш ва амалга оширишдан иборат бўлади.
Президент Шавкат Мирзиёевнинг 2020 йил 24 январьдаги Ўзбекистон Республикаси Парламентига Мурожаатномаси ҳамда мамлакатимизни 2017 – 2021 йилларда янада ривожлантиришнинг бешта устувор йўналишларини амалга ошириш Ҳаракатлар стратегиясида белгиланган вазифаларни бажаришга қаратилган жорий йилни “Илм, маърифат ва рақамли иқтисодиётни ривожлантириш йили” деб аталгани ва Давлат дастурининг қабул қилиниши, барқарор иқтисодий ривожланиш, халқ фаровонлигини оширишда муҳим дастурамал бўлиб хизмат қилади.
Инқироз давом этаётган даврида миллий иқтисодиётнинг биринчи галдаги вазифалари бозор ишончини тиклаш, нобозор секторини, биринчи навбатда рента муносабатлари таъсир ҳудудини қисқартириш ва рақобатчиликни ривожлантиришдан иборат. Миллий иқтисодиётни энергия-хом ашё йўлидан инновацион йўналишга ўтказиш самарадорлиги аҳолининг турли ижтимоий гуруҳлари, ҳокимият ва бизнес ўртасидаги алоқаларнинг ишонч даражаси билан белгиланади.
Шунингдек, корхоналарнинг рақобатбардошлиги ва уларнинг иқтисодий ҳолатига коронавирус пандемиясининг таъсирини юмшатиш мақсадида ишлаб чиқариш харажатларини пасайтириш, маҳсулот таннархини арзонлаштириш, трансакцион сарфларни тежаш чора - тадбирлари тавсия этилган.
Молиявий ночор корхоналарга имтиёзли кредит бериш, банкдан олган кредитларини сўндиришга имтиёз яратиш, маҳсулотларнинг энергия ва бошқа хом ашё сиғимини пасайтиришни рағбатлантириш, маҳаллий ишлаб чиқарувчиларини локализация дастурларига киритиш, уларнинг маҳсулотига бўлган ички талабни ошириш тадбирлари белгиланган. Ишлаб чиқаришни янги маҳсулотлар ва фаолиятлар билан кенгайтириш ҳисобига диверсификациялашни амалга ошириш, маҳсулотлар ва хизматлар ассортименти ва сифатини ошириш, улардаги қўшимча қиймат сиғимини ошириш, сотиш каналлари ва бозорларини кенгайтириш, бандликни, ўз – ўзининг бандлигини таъминлаш чора –тадбирлари кенг жорий этилмоқда.
Бу ҳолатлар келгусида мамлакатимиз тез фурсатда инқироз таъсиридан чиқган инқирозгача бўлган ҳолатни тиклаб барқарор ривожланиш траекториясига ўтишига хизмат қилади.
Айрим олим ва мутахассислар келгусида иқтисодиётларнинг ривожланиши тўғрисида лотинча Л- шаклида ( Л- шапе), У- шаклида ( У –шапе) ёки В –шаклида (В-шапе) бўлишини прогноз қилишмоқда. Ушбу ҳарфларнинг кўриниши ялпи таклиф эгри чизиғининг шаклини ифодалайди. Бошқача қилиб айтганда миллий иқтисодиётлар ва жаҳон иқтисодиёти олдинги шаклига кириб ривожланиш босқичига ўтади деганидир.
Ўзбекистон иқтисодиёти 5 ёки 6 ойда иқтисодий йўқотишларни қоплаб бу йилги ЯИМ нинг ўсиш суръати 1,2 – 1,5 фоиз атрофида ва кейинги йили 7,0 - 7,2 фоизга кўтарилади. Жаҳон иқтисодиёти ва ривожланган мамлакатлар (АҚШ, Германия, Туркия, Хитой, Россия) иқтисодиётлари иқтисодиётининг У – шаклда ривожланади, Бошқача қилиб айтганда бу иқтисодиётларга тикланиши ва ривожланиши учун кўпроқ вақт (бир ва бир ярим йил) талаб этилади.
Республикамиз учун коронавирус пандемияси таъсиридаги иқтисодий йўқотишларни қоплаш учун бизнингча бу йил 5 ёки 6 ой талаб этилади ва жорий йилда иқтисодий ўсиш пасайиб 1,2 – 1,4 фоиз атрофида бўлиши ва кейинги йили эса қабул қилинган Инқирозга қарши чора тадбирларнинг маҳсули сифатида ўсиш суръати 7,0 атрофида ва ундан юқори бўлади.
Вазиятнинг кескин ўзгарувчан бўлишини инобатга олиб бугунги кунда кутилаётган макроиқтисодий вазият бўйича нисбатан аниқ прогноз кўрсаткичларини ишлаб чиқиш мураккаб бўлиб қолмоқда.
Ўзбекистоннинг «Бир макон-бир йўл» давлатлари билан ҳамкорлиги улкан ва ҳали тўла амалга оширилмаган салоҳиятга эга эканлигини аҳамиятга олиш даркор. Ўзбекистон Президенти Ш.Мирзиёев томонидан билдирилган транспорт, инновация ва таълим соҳаларидаги аниқ ташаббуслар Ўзбекистон-Хитой муносабатларини янги даражага кўтара олади ва «Бир макон-бир йўл» доирасида барқарор иқтисодий ўсиш ва ривожланишга тўсиқ бўлиб турган энг долзарб муаммоларни ҳал қилиш бўйича ҳамкорликка йўналтиради. Ўзбекистон «Бир макон-бир йўл» лойиҳасини, транспорт, савдо, инвестиция, энергетика ва юқори технологиялар соҳаларидаги ташаббусларни амалга оширишни қўллаб-қувватлайди. Ҳамкорлик доирасида Марказий Осиёни Хитой ва Россия орқали Жанубий, Жануби-Шарқий Осиё ва Европа мамлакатлари бозорлари билан боғлайдиган транспорт-логистика йўналишларини очиш бўйича дастурларни ишлаб чиқишда фаол иштирок этмоқда.

I боб бўйича хулоса

Шундай қилиб, биринчи чоракнинг асосий иқтисодий ва билвосита кўрсаткичлари шуни кўрсатадики, Ўзбекистон иқтисодиёти аллақачон кучли иқтисодий ўсиш траекториясига кириб, шу билан бир қаторда ўзининг таркибий позицияларини яхшилайди.
Ўзбекистон иқтисодиётининг биринчи чорак траекторияси
Шуни ёдда тутиш керакки, пандемия даврида иқтисодий ислоҳотлар фаол давом этиб, Ўзбекистон иқтисодиётининг барқарорлиги ва рақобатбардошлигини оширди. Ўзбекистон иқтисодиётининг бу босқичдаги жадал тикланишига сўнгги йилларда амалга оширилаётган ислоҳотлар самарадорлиги сабаб бўлган яна бир аниқ кўрсатма-Ўзбекистоннинг ўз тарихида илк бор "Энг яхши мамлакатлар" халқаро рейтингига киритилишидир, бу ҳақда АҚШнинг U.S. News ахборот агентлиги апрель ойи ўрталарида маълум қилган.
Шу боис, иқтисодиётнинг рақобатбардошлигини оширган ислоҳотлар туфайли уни тиклаш жуда тез ва ишончли бўлади. Жаҳон банкининг январь ойи прогнозига кўра, Ўзбекистон ЯИМ ўсиши 2021 йилда 4,3% ва 4,5% да 2022% га етади. ХВЖнинг апрель ойидаги прогнозида 2021 йилда Ўзбекистоннинг реал ЯИМ даражаси 5 фоизга, 2022 йилда эса Ўзбекистон иқтисодиёти 5,3 фоизга ўсиши кутилмоқда.

II BOB. Ўзбекистон Республикаси иқтисодиётига коронавируснинг таъсири ва уни бартараф етиш йўллари

2.1 COVID-19 коронавирус пандемиясининг Ўзбекистондаги саноат ишлаб чиқариш ва хизматлар соҳасига тасири

Ўтган йили дунёдаги деярли барча давлатлар иқтисодиётига коронавирус пандемияси жиддий таъсир кўрсатди. Пандемия Ўзбекистон иқтисодиётининг ривожланишига салбий таъсир кўрсатди, аммо уни қўллаб-қувватлаш бўйича ҳукумат томонидан тезкор қабул қилинган чора-тадбирлар туфайли Ўзбекистон иқтисодиёти дунёнинг аксарият мамлакатлари иқтисодиётига қараганда анча кам зарар кўрди. Ижобий ўсиш суръатлари сақланиб қолди, аммо 2019 йилда 5,6% дан 2020 йилда 1,6% гача камайди.
Жорий йилнинг биринчи чораги жаҳон иқтисодиётидаги тикланиш жараёнларининг беқарорлиги билан ажралиб турди. Барча мамлакатлар иқтисодий ўсишнинг ижобий суръатларига эришмади. Пандемия қўшни мамлакатлар ва йирик савдо шериклари иқтисодиётига салбий таъсир кўрсатишда давом этмоқда. Шундай қилиб, Қозоғистон ЯИМ биринчи чоракда ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 1,6 фоизга камайди. Қирғизистон иқтисодиётидаги турғунлик давом этмоқда - ЯИМ 9,4 фоизга камайди. Россия ЯИМ, РФ Иқтисодий ривожланиш вазирлиги раҳбарининг сўзларига кўра, биринчи чоракда тахминан 1,8%га 2020 йилнинг 4-чораги даражасида пасайиши кутилмоқда.
Бу ташқи иқтисодий муҳитнинг Ўзбекистон иқтисодиёти учун беқарорлигини келтириб чиқаради. Шунга қарамай, Ўзбекистон иқтисодиётининг биринчи чорагидаги дастлабки натижалари унинг динамик ва ишончли иқтисодий ўсишидан далолат беради.
Ялпи ички маҳсулот (ЯИМ) 2021 йилнинг дастлабки уч ойида 3% га ўсди. Иқтисодиётнинг барча тармоқларида ишлаб чиқариш ўсиши кузатилди. (Таққослаш учун: апрель ойининг бошида Bloomberg Иқтисодиёт экспертлари биринчи чоракда жаҳон иқтисодиётининг фақат 1,3% гача ўсишини кутишганини хабар қилишди).
Саноат секторида ишлаб чиқариш ҳажмининг ўсиши 3,8 фоизга ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 1,9 фоизга ўсиши кузатилди. Бунга тоғ-кон саноати пасайишининг 13,3 фоиздан 0,1 фоизгача пасайиши, қайта ишлаш саноатида ишлаб чиқариш ҳажмининг 4,6 фоизга ўсиши, электр энергияси, газ, буғ ва кондиционер 2020 йилнинг биринчи чорагида ишлаб чиқаришнинг 7,9 фоиздан ҳозирги чоракда 10,1% тезлашиши сабаб бўлди. Шу билан бирга, қайта ишлаш саноати таркибидаги юқори технологияли тармоқларнинг улуши 2020 йилнинг январь-март ойларида 1,9% га нисбатан 2,5% гача ўсди.
Жорий йилнинг биринчи чорагида 2020 йилнинг биринчи чорагига нисбатан автомобил бензини ишлаб чиқариш 3,0%, пахта толаси 12,4% га ўсди. Металлургия саноати ишлаб чиқаришнинг жисмоний ҳажми индекси 7,9%, озиқ-овқат маҳсулотлари 7,5%, тўқимачилик маҳсулотлари 19,1%, кимё маҳсулотлари 20,5% га ўсди.
Биринчи чоракда автомобил саноатини ривожлантиришга алоҳида эътибор қаратиш лозимки, январь ойида кенг кўламли модернизацияни ҳисобга олган ҳолда UzAuto Motors заводи фаолияти тўхтатилди (23 кун давомида янги пайвандлаш цехи ишга туширилди). Шу муносабат билан, енгил автомобил ишлаб чиқаришни ўтган йилги кўрсаткичларига ҳали қайтариб бўлмайди. Бироқ, уларни ишлаб чиқарилиши тезда тикланмоқда. Aгар январь ойида 5 235 та автомобил ишлаб чиқарилган бўлса, февраль ойида - 17 141та, март ойида эса 22 078 тани ташкил қилди. Ўзбекистон енгил автомобиллари экспорти ҳам кенгаймоқда. Шундай қилиб, 2021 йил март ойининг охирида UzAuto Motors Қозоғистонда 2161 автомобил сотди, бу февраль ойига нисбатан 15% кўпроқ ва бу мамлакатда янги автомобиллар бозорининг 26% эгаллади. (Таққослаш учун: шу даврда Қозоғистонда 1907 Hyundai, 1169 — Toyota, 358 — GAZ ва 340 — Kia автомобиллари сотилган).
Aвтомобилсозлик саноатининг жадал тикланиши ва янада ривожланиш босқичида эканлиги 2021 йил 22 апрелда “Uzauto Motors” AЖ томонидан яқинда 300 миллион AҚШ доллари миқдоридаги биринчи халқаро облигациялар чиқарилишини эълон қилгани билан тасдиқланган.
Ушбу ташаббусни амалга ошириш учун компания S&P ва Fitch жаҳон рейтинг агентликларидан "B+" рейтингини олди. Aндеррайтер банки “Citi” (AҚШ), “MUFG” (Япония), “Natixis” (Франция) ва “Raiffeisen Bank International” (Aвстрия) каби етакчи халқаро банклар томонидан ташкил этилган.
Истеъмол товарлари ишлаб чиқаришнинг ўсиш суръатлари 2020 йилнинг мос даврига нисбатан 102,7% ни ташкил этди. Истеъмол товарлари ишлаб чиқаришнинг энг юқори ўсиши Жиззах (2020 йилнинг шу даврига нисбатан 125,5%), Бухоро (123,5%), Самарқанд (120,3%), Сирдарё (117,1%) вилоятлари ва Тошкент шаҳрида (120,5%) қайд этилди.
Қишлоқ хўжалиги, ўрмон ва балиқ маҳсулотлари ишлаб чиқариш ҳажми ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 103,1% га ўсди. Сабзавотчиликнинг ўсиш суръати 101,7%, гўшт-103,5%, сут-102,6%, тухум-100,2%, Қоракўл терилари-101,0% ни ташкил этди.
Хизматлар ва савдо ҳақида гапирадиган бўлсак, 2021 йилнинг январь-март ойларида хизмат кўрсатиш соҳаси 5,8% га ўсди. Таълим хизматлари (21,3%), молиявий хизматлар (19,1%), ижара ва ижарага бериш (16,6%), алоқа ва ахборот хизматлари (15,8%) бўйича энг юқори кўрсаткичларга эришилди. Чекловларнинг давом этиши сабабли транспорт хизматларида бироз пасайиш кузатилди. Шунга қарамай, юк айланмасининг 2,8 фоизгача ўсиши жадаллашмоқда, бироқ шу билан бирга йўловчилар айланмаси бироз пасайиб кетди - 3,8 фоизга. Биринчи уч ойда чакана савдо ҳажми ўтган йилнинг шу даврига (3.8%) нисбатан бир оз пасайиши билан 2.8% га ўсди.
Биринчи чоракда биржа савдоси динамик равишда ўсди. 2021 йилнинг I чорагида "Ўзбекистон республика товар-хомашё биржаси" AЖнинг барча савдо майдончаларида тузилган битимларнинг умумий ҳажми 2020 йилнинг I чорагидаги кўрсаткичдан 47,5% га ошди. Кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик субъектлари иштирокидаги битимлар ҳажми 34,6 фоизга ўсди. Экспортга биржа орқали сотилган товарларнинг умумий ҳажми 43,3 миллион AҚШ долларини ташкил этди, бу 2020 йилнинг биринчи чорагига нисбатан 2,9 баравар кўпдир. Бажарилган электрон давлат харидлари бўйича битимларнинг умумий ҳажми 74,7 фоизга ўсди. Шу билан бирга, бюджет ва корпоратив мижозларнинг жамғармалари ҳам 54,2 фоизга ошди.
Шу билан бирга, Марказий банк кўрсатганидек, ушбу тенденциялар ички валюта бозорининг барқарорлигига ҳисса қўшди ва 2021 йил 1 апрель ҳолатига кўра йил бошидан буён миллий валюта курсининг девалвацияси 0,2 фоизни ташкил этди.
Биринчи чоракда инвестициялар соҳасида пасайиш кузатилди. Ушбу пасайиш 2020 йил биринчи чорагидаги 11,2 фоиздан бу йил 3,5 фоизгача пасайган. Бюджет маблағлари ва ҳукумат томонидан кафолатланган кредитлар ҳисобига инвестициялар камайди, уларнинг улуши инвестицияларнинг умумий ҳажмида 2020 йил биринчи чорагидаги 18 фоиздан жорий йилда 6,2 фоизгача камайди. Шу билан бирга, марказлаштирилмаган манбалардан олинадиган инвестициялар ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 13,6 фоизга ошди. Тўғридан-тўғри хорижий инвестициялар ва кредитлар 30,6 фоизга, аҳоли ҳисобидан инвестициялар 20 фоизга, корхоналар 6,3 фоизга ўсди. Бундан ташқари, биринчи чоракда тижорат банклари томонидан ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 11 фоиз кўп кредитлар берилди.
Aҳолининг даромади. Жорий йилнинг биринчи чорагида иш ҳақининг сезиларли даражада ўсиши кузатилди. 2021 йил январь-март ойларида саноат корхоналарида (кичик корхоналарни ҳисобга олмаганда) ишчиларнинг ўртача ойлик иш ҳақи 2020 йилнинг шу даврига нисбатан - 3,9% га, қурилишда - 17,6% га, савдода - 13,7% га, ахборот ва коммуникация соҳасида - 16,0% га, молиявий ва суғурта фаолиятида - 19,4% га, таълимда - 7,5% га, соғлиқни сақлаш ва ижтимоий хизматларни кўрсатиш соҳасида - 13,1% га ўсди.
Инфляция даражаси секинлашишда давом этмоқда, нархларнинг кўтарилиши биринчи чоракда 2,5% ни ташкил этди, 2020 йилнинг шу даврида эса - 2,8%. 2020 йил декабрь ойи билан солиштирганда, озиқ-овқат нархларининг ўсиши сақланиб - 3,1 фоизга ошди, бунга ташқи бозорнинг рентабеллиги ва логистика таъсир кўрсатмоқда, аммо ўтган йилнинг шу даврига нисбатан (2020 йилнинг дастлабки 3 ойида нархларнинг ўсиш суръати 4,3% га) сезиларли пасайиш кузатилмоқда. Ноозиқ-овқат товарлари нархларининг ўсиши 1,7% даражасида сақланиб қолди, хизматлар нархи эса 2,7% га ўсди, бу, ушбу соҳада маълум чекловлар сақланиб қолаётгани билан боғлиқ. Aсосан, Марказий банк маълумотларига кўра инфляция кутишларининг босқичма-босқич пасайиши, уларнинг 2020 йил бошидаги кўрсаткичларига ёндошиши, пандемия билан боғлиқ ўтган йилги таъсирни кучайтирувчи ролининг кутилган пасайганлигидан далолат беради.
Ўзбекистон бизнес фаолияти, унинг кайфияти ва ишбилармонлик муҳитини баҳолайдиган бир қатор кўрсаткичларни ишлаб чиқди ва фаол қўлламоқда. Ва бу кўрсаткичларнинг барчаси шуни кўрсатадики, жорий йилнинг биринчи чорагида ишбилармонлик фаоллиги ўсиб, унинг тахминлари яхшиланмоқда. Тадбиркорлик фаолияти индекси (ТФИ) Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази томонидан ҳисоблаб чиқилади ва хўжалик юритувчи субъектларнинг банк ҳисобварақларидаги операциялар сони, хўжалик юритувчи субъектларнинг товар биржасида хом ашё сотиб олиш жадаллиги ва товар белгилари динамикасини ҳисобга олади.
Пандемия бошланганидан бери ТФИнинг кескин ўсиш шу йилнинг февраль ойида рўй берган бўлиб, индекс январь ойига нисбатан 9,9% га ва ўтган йилнинг февраль ойига нисбатан 3,4% га кўтарилган, аммо март ойидаги кўрсаткич бу рекорддан ошиб кетган.
ТФИ 2021 йил аввалги ойга нисбатан 12,7% га ва пандемия бошланган ойга нисбатан ўтган йилнинг мартига нисбатан 18,7% га ўсди ва 1127 пунктга етди. Бу шуни англатадики, ушбу чорак якунлари бўйича Ўзбекистондаги ишбилармонлик фаоллиги пандемия ва чеклов чораларининг бир вақтда қўлланилиши натижасида юзага келган пасайишни енгиб, энг юқори кўрсаткичларга эришди.
Март ойида хўжалик юритувчи субъектларнинг банк ҳисобварақларидаги операциялар сони 15,7 фоизга ошди; фаолият юритаётган хўжалик юритувчи субъектлар сони - 8,1 фоизга; биржада хомашё сотиб олиш интенсивлиги 10,2% га; ва янги брендлар сони - 44,4% га. Шу билан бирга, барча ҳудудларда ишбилармонлик фаоллиги ўтган ойга нисбатан ўсди. Унинг энг катта ўсиши Қорақалпоғистон Республикаси (45,3%), Aндижон (27,0%), Жиззах (20,7%) ва Хоразм (20,0%) вилоятларида кузатилди.
Шундай қилиб, биринчи чоракнинг асосий иқтисодий ва билвосита кўрсаткичлари шуни кўрсатадики, Ўзбекистон иқтисодиёти аллақачон кучли иқтисодий ўсиш траекториясига кириб, шу билан бир қаторда ўзининг таркибий позицияларини яхшилайди.
Шуни ёдда тутиш керакки, пандемия даврида иқтисодий ислоҳотлар фаол давом этиб, Ўзбекистон иқтисодиётининг барқарорлиги ва рақобатбардошлигини оширди. Ўзбекистон иқтисодиётининг бу босқичдаги жадал тикланишига сўнгги йилларда амалга оширилаётган ислоҳотлар самарадорлиги сабаб бўлган яна бир аниқ кўрсатма-Ўзбекистоннинг ўз тарихида илк бор "Энг яхши мамлакатлар" халқаро рейтингига киритилишидир, бу ҳақда АҚШнинг U.S. News ахборот агентлиги апрель ойи ўрталарида маълум қилган.
Шу боис, иқтисодиётнинг рақобатбардошлигини оширган ислоҳотлар туфайли уни тиклаш жуда тез ва ишончли бўлади. Жаҳон банкининг январь ойи прогнозига кўра, Ўзбекистон ЯИМ ўсиши 2021 йилда 4,3% ва 4,5% да 2022% га этади. ХВЖнинг апрель ойидаги прогнозида 2021 йилда Ўзбекистоннинг реал ЯИМ даражаси 5 фоизга, 2022 йилда эса Ўзбекистон иқтисодиёти 5,3 фоизга ўсиши кутилмоқда.