Bitiruv malaka ishi

3.1 rasm. Tebranishni nazorat qiluvchm apparaturalar kompleksi

3.4. Ultratovush, infratovushdan himoyalanish va elektr filtrlarni

ishlash prinsipi

Ultratovushli muhit 11200dan 109Gs.gacha bo‘lgan doirada mexanik tarzda

vujudga keldi.  Sanoatda detallarni tozalash va yog‘sizlantirish, metallarga mexanik

ishlov berish uchun 18000dan 30000 gs chastotali  ultratovush tebranishlari keng

qo‘llaniladi.

---

47

Odamga ultratovush havo muhiti orqali, shuningdek, suyuq muhit va qattiq

jismlar orqali ta’sir qiladi. Ultratovushli qurilmalarda ishlaydigan ishchilarning boshi

og‘riydi, tez charchaydi, yaxshi uxlay olmaydi. Ko‘zi xiralashadi, og‘zi qurib

qolaveradi, qorni og‘riydi, ishtahasi bo‘lmaydi, tana va terisining harorati ko‘tariladi,

yurak urishi susayadi, qon bosimi pasayadi va termoregulyatsiyasi buziladi.

Ultratovush bilan  ishlayotganda yakka tartibdagi himoya vositalari sifatida shovqin

so‘ndirgichlar va maxsus qo‘lqoplardan foydalanish lozim.

Hozirgi vaqtda ishlab chiqarishda va transportda infratovush, chastotali tovush

keng tarqalgan. U katta ventilyatorlar, ichki yonuv dvigatellari ishlayotganida paydo

bo‘ladi. Bu yerda turli himoya qobig‘laridan foydalaniladi, ya’ni rezinali, yumshoq

jixozlar bilan zich yopiladi.