Битираётган мутахассисларни тайёрлашнинг сифатига қўйиладиган талабларнинг кескин ошиб кетгани, мураккаб масалаларни ечишга фанлараро ёндашувнинг зарурияти

MOVE R1, 4
– bir adresli buyruq;
ADD R1, R2
– ikki adresli 
buyruq. 
Buyruqlarning xillari: 
1. Ma’lumotlarni ko‘chirib yozish buyruqlari – 
LOAD, STORE, MOVE
(1.3-jadval). 
2. Ikkita operandalar ustida amallar bajarish buyruqlari - 
ADD, SUB, 
AND, OR
 
(1.4-jadval).
3. Bitta operanda ustida amallar bajarish buyruqlari - 
INC, DEC, NOT, 
RL
. 
4. Taqqoslash va shartli o‘tish buyruqlari -
CMP
. 
5. Dastur osti dasturlarini (rus tilida – подпрограмма) chaqirish 
buyruqlari - 
CALL
(1.5-jadval). 
6. Sikllarni boshqarish buyruqlari. 
7. Ma’lumotlarni kiritish-chiqarish buyruqlari 
– IN, OUT
. 
1.3-jadval. Pentium 4 protsessorining ko‘chirib yozish buyruqlari. 
 

---

28 
Adreslash. Boshqarish oqimi va uzilishlar. 
Ko‘pgina buyruqlar 
joylashgan o‘rinlari ko‘rsatilishi kerak bo‘lgan 
operandalar
bilan ishlaydi. 
Operandaning joylashgan o‘rnini ko‘rsatish 
adreslash
deb ataladi. 
Adreslashning quyidagi xillari yoki rejimlari (1.6-rasm) mavjud: 
1.Bevosita adreslash rejimi. 
2.To‘g‘ridan-to‘g‘ri adreslash rejimi. 
3.Registrlar yordamida adreslash rejimi. 
4.Registrlar yordamida bilvosita adreslash rejimi. 
 
5.Indeksli adreslash rejimi. 
6.Nisbiy indeksli adreslash rejimi. 
7.Stekli adreslash rejimi. 
1.4-jadval. Pentium 4 protsessorining arifmetik buyruqlari. 

---

29 
1.5-jadval. Pentium 4 protsessorining boshqarishni uzatish buyruqlari. 
1.6-jadval. Adreslash rejimlarini taqqoslash. 
Dasturni ishlashi davomida undagi buyruqlarning bajarilish ketma-
ketligi 
- 
boshqarish oqimi
deb ataladi. O‘tishlar va dastur osti dasturlarini 
chaqirishlar bo‘lmasa, buyruqlar xotiraning 
ketma-ket yacheykalaridan
chaqirib olinib bajariladilar. Quyidagi misolda Pentium 4 assemblerida 
I
2
+J
2
+K
2 
ifodani hisoblash dasturi keltirilgan. Undagi buyruqlar xotiraning 
ketma-ket yacheykalaridan chaqirib olinib bajariladi. 

---

30 
Ushbu misollarda esa shartli o‘tish va dastur osti dasturlarini chaqirish 
operatorlariga ega dasturlar keltirilgan. 

---

31 
Agar asosiy dasturni ishlashi davomida boshqa bir dastur, ya’ni 
dastur osti dasturi chaqiriladigan bo‘lsa – 
uzilish
(rus tilida – прерывание) 
sodir bo‘ladi. Bunda asosiy dasturning buyruqlarini xotiradan ketma-ket 
chaqirish to‘xtatilib, yangi ishga tushirilgan dasturni – 
dastur osti dasturini
(rus tilida – подпрограмма) bajarish yo‘lga qo‘yiladi (1.17-rasm). Dastur 
osti dasturi ishlab bo‘lgandan so‘ng esa, asosiy dasturga qaytiladi va 
avvalgi ketma-ketlik to‘xtatilgan joyidan boshlab bajarilishi yo‘lga 
quyiladi. 
1.17-rasm. Asosiy dasturni ishlashi: 
a
) uzilishlarsiz; 
b
) uzilishlar bilan. 

---

32