Бисмилаҳир роҳМАНир роҳИМ

Бахтли бўлишни истамаган бахтли эмасдир 
Ҳар нарса Қазо ва Қадар биландир. 
Муслима аёл ҳолига қараб дарстурхон ёзади. ... бу борада мўминлар онаси Оиша 
розияллоҳу анҳу намунадир. У зот айтади: Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи ва 
салламнинг дастурхонида арпа нонининг ози ҳам, кўпи ҳам увол бўлмас эди. 
Бошқа бир ривоятда айтилади: Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи ва салламнинг 
олдида ёзилган дастурхонда ошган таом бор бўлган ҳолда у дастурхон 
йиғиштирилмас эди. 
Ислом дини қайтарган, балки исроф деб билган нарсалардан бири киши олтин-
кумуш идишларни ишлатмоғидир. Умму Салама розияллоҳу анҳодан ривоят 
қилинади: Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи ва саллам дедилар: “Кумуш идишда 
ичган одам ўз қорнига жаҳаннам ўтини пуфлаган бўлади”. 
Муслим ривоят қилган ҳадисда айтилади: “Олтин-кумуш идишда ичган одам ўз 
қорнига жаҳаннам ўтини қалаган бўлади”. 
Ислом дини бу нарсани ҳаром қилишлигида ҳикмат бордир. Чунки бу ишлар 
ортиқча ишлардир. Ҳаддан ошганларнинг белгиларидир. Ислом эса ўз тобеълари 
ҳаддан ошувчи эмас, тавозули бўлишини севади. Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи 
ва саллам Муоз ибн Жабални Яманга жўнатаётиб айтди: “Ҳаддан ошишдан, 
исрофдан сақлан, зеро, Оллоҳнинг бандалари исрофгар бўлмайдилар”. 
Эзгулик дилни очар. 
Арқонлар узилиб, эшиклар ёпилса-да Оллоҳ қайғуйимизни аритар. 
Оиша розияллоҳу анҳо айтади: Менинг олдимга бир мискина аёл икки қизини 
етаклаб келди. Ҳалиги аёл икки қизининг ҳар бирига биттадан хурмо бериб яна 

---

бир хурмони ейиш учун уни энди оғзига олиб борганда қизлари онасига 
очқаганларини айтишди. Она қўлидаги хурмони қизларига бўлиб берди. Бу ҳол 
мени ажаблантирди. Буни Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи ва салламга айтдим. 
Шунда у зот: “Оллоҳ таоло ўша иш билан бу аёлга жаннатни вожиб қилди. Ёки уни 
дўзахдан озод этди”, дедилар. 
Ислом эзгуликка, яхшиликлар қилишга, қариндошлар билан алоқа боғлашга, 
жамиятда раҳмат ва дўстлик уруғини экишга ундайди. Ана шундагина 
фарзандлар салоҳиятли ва аброр бандалардан бўлурлар.