{birinchi qism


/ >- «... Fаnlаrning kelib chSHSHii



Download 20,27 Mb.
bet4/15
Sana25.02.2022
Hajmi20,27 Mb.
#293287
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15
Bog'liq
himiya uqish kitobi22

/ >- «... Fаnlаrning kelib chSHSHii
vа rivоjlаniiSH, eng bоSHdаnоts, iSH- lаb chitsаriSH tufаyli yuz berdi».
(F. Engelьs, Tаbiаt diаlek- tikаsi, 1948 y., 147-bet.)
/
J. YA. PАRMENОV
* t /
^АDIMGI ZАMОN MАDАNIY XАL^LАRIDА XIMIYA
Ximiyagа tааlludli bilimlаr dаstlаb dаydо bulgаn kiSHо- nаlаrni sr SHаrnnSHgg dаysi dismidаn izlаSH lоzim?
K,аchоnlаr bulmаsin fаn bu sаvоlgа аnid jаvоb berаrmikin? Bungа umid diliSH judа diyin. Buning sаbаbi аvvаlо SHuki, ximiyagа оid dаstlаbki -bilimlаr endiginа ' pаydо bulgаn zа- mоnlаrdаn dech kаndаy yodgоrlik dоlgаn emаs. Ximiyagа оid dаst­lаbki mаъlumоtlаr nаsldаn-nаslgа, аftidаn, оgzаki yusindа, SHundа xаm, kupipchа, yaSHirin xоldа uti b kelgаn.
K,аdim zаmоndаgi mаdаniy xаldlаrning ximiyagа tааllukli bоSHlаngich bilimlаri tugrisidаgi birinchi iSHоnchli mаъlu- mоtlаrni оlimlаr uSHа xаlklаr tаrixining tilsiz guvоdlаri- ni xskSHirа bоSHlаgаnlаridаn keyinginа dul gа kiritа оldilаr. Bundаy guvоdlаr kаm dоlgаnligi ustigа, ulаrni tilgа kiritiSH dаm diyin edi. Lenin оlimlаrning mednаgi tufаyli binоlаr- nyng xаrоbаlаri, tаsоdifаn sаdlаnib dоlgаn ruzgоr buyumlаri, pаrchа dоldаgi yozuvlаr, dаrbiy yuriSHlаrning tаsvirlаri, di- niy mаrоsimlаr, uruSH, mednаt dаmdа turmuSH mаnzаrаlаri vа bоSHdаlаr bizgа bаъzi mаъlumоtlаrni berdi.
Judа dаdimgi zаmоn mаdаpiitikа оid sdgоrliklаrni uzi- dаn keyin dоldyrib ketgаn xаlklаr kup emаs. Birinchi nаvbаt- dа, dаdimgi SHаrd xаldlаri vа Urtа dengiz sоdillаridа yaSHаgаn xаlklаr: misrliklаr, finikiyaliklаr, yadudnylаr, erоn- liklаr, vаvplоnpyaliklаr, keyin esа аrаblаr, greklаr vа rim- liklаr SHulаr jumlаsigа kirаdi. Uzоd SHаrddа yapоn vа xitоy- lаrdа ximiyagа оid bilimlаr tаrаddiy etdi vа dаdymgi SHаrk dаmdа jаnubiy Evrоpа xаldlаrining mаdаniy dаyotigа sezilаr- litаъsir kursаtdi vа, аftidаn, Misr xаldining аyrim vаkillа-ri, аsоsаn, brаxmаnlаr sinfigа mаnsub kiSHilаr dаdimgi dune- ing eng а tоk l i ximiklаri bulgаn. Ulаr tаsоdifаn kuzаtilgаn ximiyaviy ^оdisаlаrni birinchi bulib bir tsаdаr sistemаgа sоl- dilаr vа uSHа dоdisаlаrdаn turmuSHdа dаstlаb fоydаlаndilаr.
Misrliklаrdа ximiya uz zаmоnigа nisbаtаn оlgаndа judа chivоj tоpdi. Оlimlаrning fikrigа Kаrаgаndа, «ximiya»
(

Download 20,27 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish