Биринчи электрон ҳисоблаш машиналари пайдо бўлиши билан дастурлаш тиллари эволюцияси бошланади

III. A’meliy esaplar

“Paskal u’shmu’yeshligi”

Paskal u’shmu’yeshligi to’mendegi keste ko’riniste boladi: birinshi qatar birinshi pozitsiyalarda eki birden payda boladi, ha’r bir na’wbettegishi bolsa birinshi pozitsiyada bir, basqalarinda bolsa alding’i qatardag’i ha’m alding’i pozitsiyalardag’i elementler jiyindisi ja’rdeminde esaplanadi. Aqirg’i elementi ha’m nol menen almastiriladi. Sonday qilip to’mendegi u’shmu’yeshlik payda boladi:

1 1

1 2 1

1 3 3 1

1 4 6 4 1

1 5 10 10 5 1

Paskal u’shmu’yeshligi Nyuton binomi koeffitsientlerin an’sat esaplawg’a ja’rdem beredi. Sebebi Paskal u’shmu’yeshligi qatar Nyuton binomi jayilmasinin’ qatar nomerine ma’s koeffitsentlerinen payda boladi.

Waziypa:Jigirma besinshi qatarg’a shekem Paskal u’shmu’yeshligi duzilsin.

Mashqalalar:

Bul da’sturdin’ bas mashqalasi ekrang’a 25 qatardi shig’ariwdan ibarat. Olardin’ birewlerinin’ uzinliqlari dim u’lken boladi. Bul mashqalani sheshiw ushin standart paneldin’ Memo komponenti isletilgen. Ol ko’p qatarli tekst maydani bolip qoyilg’an ma’selel ushin en’ jaqsisi esaplanadi.

Memo (Memo->Lines->Add(AnsiString)) obektine tiyisli Lines bo’lim obektinin’ Add prodsedurasi tekst aqirina ko’rsetilgen qatardi qosadi.

Kerekli ko’nlikpeler Sheshiw

Ko’rinis

Bul ma’selenin’ ko’rinisi o’lshemleri aqirg’i qatar toliq siyatug’in qilip tan’lang’an tekst maydanli bir Memo obektinen ha’m eki knopkadan ibarat. Bul knopkalar alding’i misaldag’i usas knopkalardin’ waziypalarin orinlaydi: “Qatar”

knopkasi da’stur algoritiminin’ bir qa’demin orinlaydi, “Pusk/Pauza” knopkasi bolsa taymer ja’rdeminde algoritimdi orinlaw ushin iske tu’siredi.