Birinchi bob: Shayx Ziyovuddinxon Ibn Eshon Boboxonning hayoti va ijodi

3.2 Badiiy tasnif nazariyasi
Shayx Ziyovuddinxon Ibn Eshon Boboxonning Badiiy tasnif nazariyasi, yani uslubi tarz, uslubiy xususiyatlari va badiiy qoidalarni tasniflash metodi, adabiyotda ko'p foydalanilgan bir metod hisoblanadi.Boboxon badiiy eserlarni tasniflashda unumdorligi va shaxsiy tajribasini o'zida jamlagan edi. U tasniflash metodini tajribiy ravishda amalga oshirgan va o'zining tasniflashda badiiy asosdan foydalanishni rag'batlantirgan uslubi bor edi. Bu uslubda Boboxon badiiy eserlarni shakl, maqsad va mavzu bo'yicha tasniflashni ko'rsatgan va xususiy yodgorliklarni ajratishni talab qilgan edi.
Boboxon badiiy tasnif nazariyasida badiiy eserlarni tematik yoki mavzuiy bo'yicha tahlil qilish, shakllarini, uslubi tarzlarini, mualliflarining qarashlari va undagi tarixiy ko'rinishlarini qamrab olgan edi. Uning bu metodi adabiyot tarixida katta ahamiyatga ega bo'lgan "Tahqiq al-fuhum" ("Ma'nolarni tahlil qilish") nomli asari bilan bog'liq. Bu eserda Boboxon o'z metodidan taniqli badiiy eserlarni, ularda keltirilgan fikr va nazariyalarini va ularning tarixiy huquqiy holatlarini tahlil qiladi.
Shayx Ziyovuddinxon Ibn Eshon Boboxonning Badiiy tasnif nazariyasi, adabiyot va falsafa tadqiqotchilari tomonidan hammasi bilan tan olingan, chunki u badiiy asarlar va badiiy adabiyotning tahlili, tafsili va shakllarini tushunishga imkon beradi.Shayx Ziyovuddinxon Ibn Eshon Boboxonning Badiiy tasnif nazariyasi, uslubi tarz, uslubiy xususiyatlari va badiiy qoidalarni tasniflash metodi bilan birga, badiiy eserlarni tahlil qilishni ham talab qiladi.
Boboxonning Badiiy tasnif nazariyasi, badiiy eserlarni shakllariga, uslubi tarziga va maqsadiga qarab tasniflashni o'z ichiga oladi. Uning uslubi tarzi, xususan, "mahbubiyat" ("sevimlilik") va "nafs" ("o'ziga xosligi") asoslari asosida bo'lib, ularni tasniflashda o'zaro bog'liqlikni ko'rsatadi.Boboxonning Badiiy tasnif nazariyasi tafsiliy va qisqa uslubiy tushunchalarni o'z ichiga oladi. U adabiyotning shakl va uslubi tarzlariga ko'ra tasniflashni ko'rsatadi. Shuningdek, u badiiy eserlarni tarixiy, falsafiy, diniy va adabiy uslublar bo'yicha tasniflashni ham talab qiladi.
Boboxonning Badiiy tasnif nazariyasi, badiiy eserlarni o'qish va yozishda yordam beradigan ilmiy usullarga ham talab qiladi. U tasniflash uslubining asosiy tushunchalariga ko'ra badiiy eserlarni fikr, tafakkur va mantiqiy ko'rsatkichlar asosida tahlil qilishni talab qiladi.Badiiy eserlarni tasniflash va tahlil qilish Boboxonning falsafa va tabiiyot nazariyalariga ham bog'liq. Uning "Tahqiq al-fuhum" nomli eseri, badiiy eserlarni tahlil qilishda fikr va nazariyalarining asosiy mazmunini o'z ichiga oladi va ularning adabiyot va falsafa tarixidagi o'ziga xos holatlarini tahlil qiladi.
Shayx Ziyovuddinxon Ibn Eshon Boboxonning Badiiy tasnif nazariyasi, badiiy eserlarni tahlil qilish va tasniflash usullari haqida jahon adabiyotida katta ahamiyatga ega bo'lib, o'zbek adabiyoti tarixida ham katta ahamiyatga ega.Shayx Ziyovuddinxon Ibn Eshon Boboxonning Badiiy tasnif nazariyasi, uning adabiyoti xamjihatlarini, tarihi aspektlarini va uslubi tarzlarini keng tahlil qilishda muhim ahamiyatga ega bo'lgan yana bir qismidir.
Boboxonning Badiiy tasnif nazariyasi, tahlil qilinayotgan badiiy eserlarning shakli, uslubi tarzi va maqsadi bo'yicha tasniflashning yanada tafsiliy tushunchalarini ko'rsatadi. U adabiyotning sifat va vazifalariga ham talab qiladi, shu bilan birga, adabiyotning ko'plab shakl va uslublaridan bir-birini ajratishni talab qiladi.Shayx Ziyovuddinxon Ibn Eshon Boboxonning Badiiy tasnif nazariyasi, badiiy uslubiy xususiyatlarini va shakllarini ko'rsatish bilan birga, adabiy eserlarning axborot, tafakkur va fikrlashga yo'l qo'yadigan roli va ta'siri haqida ham ma'lumotlar beradi.
Badiiy eserlarni tasniflashda Boboxonning qo'llab-quvvatlagan usullar va badiiy eserlarning asosiy maqsadlari, shakl va uslubi tarzlari, ularning ijodi va ta'siri haqida tafsiliy ma'lumotlar beriladi.Shayx Ziyovuddinxon Ibn Eshon Boboxonning Badiiy tasnif nazariyasi, adabiyotni badiiy uslubi tarzlari, ijod va mantiqiy qarashlari, asrlararo yuzaga kelishlari, ijtimoiy ta'sirlari va adabiy yodgorliklarga qarab tasniflashni talab qiladi.
Uning uslubi tarzi va tahlil usullari badiiy eserlarning xususiyatlarini va haqiqiyatini tushunishga imkon beradi.Shayx Ziyovuddinxon Ibn Eshon Boboxonning Badiiy tasnif nazariyasi, adabiy eserlarni tahlil qilish usullarini ham tahlil qiladi.