2. G`ichchaknamolar qabilasi –Potamogetonales.
Bu qabilaning muhim oilasi G`ichchakdoshlar (Potamogetanaceae) hisoblanadi. Oila vakillari suvga ko`milib o`suvchi yoki suv betida suzib yuruvchi ko`p yillik o`t o`simliklardir. Barglari tasmasimon yoki ellipssimon. Gullari mayda bir yoki ikki jinsli, boshoqsimon to`pgullarni hosil qiladi. Ayrim vakillarida gullari yakka-yakka holda joylashgan. Gulqo`rg`oni oddiy, changchi va urug`chilari 4 ta. Mevasi yong`oqcha yoki danaksimon mevadan yig`ilgan to`pmeva.
Gul formulasi: P4 A4 G(4)
Oilaning 9 turkum va 114 ta turi bo`lib, ular chuchuk suvlarda, dengizlarda keng tarqalgan. O`zbekiston sharoitida ayrim turkumlari uchraydi. Masalan: Kungirador g`ichchak (Potamogeton crispus), Suzuvchi g`ichchak (P. natans), Bo`g`imdor g`ichchak (P. nodosus) va boshqalar. Bular cho`l, adir va tog` zonalaridagi ko`l, ariq suvlarida o`sadi.
Ahamiyati: Bu oilaga kiruvchi o`simliklarning mevasi baliqlar, qushlar uchun ozuqa hisoblanadi.
3.Yashilgulnamolar qabilasi -Najadales
Qabila yashilguldosholar (Najadaseae) oilasidan iborat. Oilaning birgina turkumi Nayada (Najas). Bu turkum 40 dan ortiq turni birlashtiradi. Ular er sharining deyarli hamma qismida tarqalgan. Barglari qarama-qarshi yoki xalqasimon joylashgan. Gullari suv ostida changlanadi. Hayot shakli bir yillik va ko`p yillik o`simliklar.
O`zbekistonda Dengiz nayadasi (Najas marina), Kichik nayada (N. minor) kabi turlari ko`l va sekin oqadigan daryo suvlarida o`sadi.
2. Triuridkabilar sinfchasi Bu bu sinfcha Tomlinson (1982) tomonidan ajratilgan eng kichik sinfcha hisoblanadi. Uning vakillari asosan Amerika, Afrika va Osiyoning tropik mintaqalarida tarqalgan.
3. Lolakabilar sinfchasi Bu sinfcha 20 dan ortiq, qabilani o`z ichiga oladi. Shulardan ayrimlarining oilalari haqida fikr yuritamiz.
Lolanamolar qabilasi- Liliales.
Qabilaning 9 ta oilasi mavjud bo`lib, ulardan keng tarqalgani Loladoshlardir.
1. Loladoshlar oilasi –Liliaceae Oila vakillari piyoz boshli ko`p yillik o`t o`simliklar hisoblanadi. Barglari oddiy, butun qirrali. Gullari mayda yoki yirik, yakka, ba`zan to`pgullarni hosil qiladi. Gulqo`rg`oni oddiy, gultojsimon, gultojbarglari ko`pincha erkin, ba`zan qo`shilgan. Gultojbarglari ayrim vakillarida ikki qavat bo`lib joylashgan. Changchilari 6 ta, urug`chisi 1 ta, 3 meva bargchaning qo`shilishidan hosil bo`lgan. Tugunchasi ustki. Mevasi ko`sak.
Gul formulasi: P3+3 A3+3 G(3)
Bu oilaga 45 turkum, 1300 ta tur kiradi. Ular yer yuzining deyarli hamma joylarida, ayniqsa O`rta yer dengizi floristik viloyatlarda tarqalgan. O`rta Osiyo sharoitida ham quyidagi turkumlari uchraydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |