Bir nuqtada uchrashuvchi kuchlar sistemasini qo`shish, shunday kuchlar sistemasining teng tasir etuvchisini geometrik usulda aniqlash

Kuchni berilgan yo`nalish bo`yicha ikkita tashkil etuvchilarga ajratish.

Bizga birorta kuchi berilgan bo`lsin, ushbu kuchni, AB va AD yo`nalishlar bo`yicha ikkita ttashkil etuvchi kuchlarga ajratish kerak bo`lsin (2.3 shakl),

2.3 shakl.
U holda berilgan kuch vektorining oxiridan, yani C nuqtadan AB va AD chiziqlarga parallel chiziqlar o`tkazamiz, ularning AB va AD chiziqlar bilan kesishgan
nuqtalari kuchni tashkil etuvchi ikkita kuchning ham yo`nalishini ham modulini belgilovchi ikkita va kuch vektorlarini beradi, yani ga teng bo`ladi.
Lekin va kuch vektorlarining modullarining yig`indisi kuchining modulidan allbata katta bo`ladi, yani R H F > Q ekanligini unutmaslik kerak.
Boshqacha qilib aytganda, hosil bo`lgan va kuchlari birgalikda kuchining tasirini beradi. SHunday qilib, harqanday ikkita kuchni parallelogramm usulida qo`shib, bitta teng tasir etuvchi kuchni aniqlash mumkin, yoki bitta kuch berilsa uni ixtiyoriy yo`nalgan ikkita tashkil etuvchilarga ajratish mumkin ekan.
Ayrim hollarda berilgan kuchni fazoda joylashgan uchta tashkil etuvchilarga ajratish talab etilsa, xuddi shu usulga o`xshash yo`l bilan ularni aniqlash mumkin.


Bir tekislikda joylashgan parallel yoki tasir chiziqlari chizmadan tashqarida kesishuvchi ikkita kuchni qo`shish.

Faraz qilaylik bir tekislikda joylashgan lekin tasir chiziqlari mutloq kesishmaydigan, yoki chizmadan tashqarida kesishadigan ikkita kuchlarni qo`shish zarur bo`lsin (2.4 shakl.),

2.4 shakl.

Buning uchun, va kuchlar qo`yilgan nuqtalardan o`tuvchi AV - o`q o`tkazamiz, so`ngra birinchi kuchni oxiriga ikkinchi kuchni o`z yo`nalishi va qiymati bilan ko`chirib qo`yamiz.

2.5 shakl.
YUqorida aytganimizdek kuch ko`pburchagi usulidagi kabi, A nuqtani, ikkinchi kuchni ko`chirilgandan keyingi holatini oxiri bilan birlashtiruvchi kesma teng tasir etuvchi kuch hisoblanadi, lekin uning tasir chizig`i qaerdan o`tishi nomalum, buni quyidagicha aniqlanadi.
Buning uchun shu ko`chirilgan holatdagi ikkinchi kuchni oxirini V nuqta bilan tutashtiramiz, hamda kuchni oxiridan AV o`qqa parallel chiziq o`tkazamiz, shu oxirgi ikkita chiziqlarning kesishgan nuqtasi (uni O deb belgilaylik) teng tasir etuvchi kuchning tasir chizig`i kesib o`tadigan nuqtani belgilaydi.
Ushbu qoida albatta isbot talab qiladi, shuning uchun uni quyidagicha isbotlaymiz (2.6 shaklga qarang). A nuqtani aniqlangan O nuqta bilan birlashtiramiz, va kuchini shaklda ko`rsatilgandek ikkita tashkil etuvchilarga ajratamiz. Xuddi shunday qilib kuchini ham ikkita tashkil etuvchi kuchlarga ajratamiz.



2.6 shakl.
2.6 - shakldan ko`rinib turibdiki kuchlari o`zaro muvozanatlashuvchi kuchlar sistemasini tashkil etadi, shuning uchun ikkinchi aksiomaga asosan ularni sistemadan olib tashlasak, ushbu sistemada O nuqtada kesishuvchi kuchlar qoladi xolos. U holda ularning teng tasir etuvchisi vektori ham shu O nuqtadan o`tishligi isbotlandi, yani uning yo`nalishi ham, son qiymati ham aniqlandi.
Ushbu qoida orqali parallel kuchlarning teng tasir etuvchisini tasir chizig`i qaerdan o`tishini osongina aniqlash mumkin.