Bir cho’michli ekskavator bilan xandaq qazish texnologiyasi

27
s. 
Optimal qazish radiusi
R
o
=0,9•9,0=8,1 m. Ekskavator to’xtash joyi orasidagi masofan -
l
p
= 2 m deb qabul qilamiz.
Teskari cho’michli ekskavator tuproqni o’zi turgan qirg’oq, to'xtash joyidan pastroqdan 
qazib oladi. Bu turdagi ekskavatorlar tuproqni qazib yon tomonga (otval)ga tashlashi yoki 
ortiqcha grunt miqdorini avtoulov (samosvallarga yuklab berishi mumkin. Ushbu 
ekskavatorlar qazayotgan tuproqni tashib ketish uchun transport vositalari ekskavator 
to'xtash joyi sathida (qirg’oqda) to’xtashi, yoki qazilayotgan yer inshooti ichida (pastki 
sathida) to’xtab tuproqni yuklab olishi mumkin, ammo birinchi tadbir ko’proq qo’llaniladi. 
Ekskavatorlar ish joyi (qazish jarayonining) bir necha usuli mavjud: 
1)
to’g’ri cho’michli ekskavator uchun 
yuzma-yuz qazish joyi (лобовая проходка)
, 
teskari cho’michli ekskavator uchun 
markaziy qazish joyi
deb ataladi; bunda ekskavatorlar 

---

to’g’ri chiziq bo’ylab, zigzagsifat harakatlanib; ko'ndalang-frontal yo’nalishlarda 
harakatlanib qazish va yuklab berish ishlarini bajararish mumkin: 
2)
yon tomondan qazish joyi (боковая проходка), 
bunda ekskavator, yer inshootiga 
parallel, yon qirgoqda joylash bo’lib qazish ishlarini bajaradi. Qazish ishlarini to’g’ri tashkil 
etish uchun ekskavator 
ish joyi (zaboy)
hisobi talab etiladi. Bunda bir o’tishda maksimal 
qazish kengligi - 
Bz
, joydan-joyga ko’chib o’tish qadami - 
lp
, maksimal qirqish radiusi - 
R
max
, minimal qirqish radiusi - 
R
min
, optimal (bemalol) ortib berish radiusi - 
R