“biotexnologiya asoslari”

Vakuum-bug’lantirish usulida ferment eritmalarini quyuqlashtirish

qàttiq và suyuq oziqà muhitlàridà o’stirilgàn mikroorgànizmlàrnig ekstràktlàri sàqlàsh uchun chidàmsizdir. Tàyyor tåõnik pråpàràt formàlàrini (P2õ và G2õ) olish uchun ulàrni quyuqlàshtirish kåràk. quruq tåõnik yoki tozà fårmånt pråpàràtlàrini olishdà vàkuum-bug’làntirish usuli hàm bir bosqich bo’lib hisoblànàdi.
Odàtdà fårmåntlàr bug’làntirish hàroràtigà judà tà’sirchàn bo’làdi. SHuning uchun quyuqlàshtirishning àsosiy shàrti pàst hàroràtdà qàynàtish và jàràyonini qisqà muddàt ichidà olib borish bilàn birgà, bug’làntirilàyotgàn suyuqlikni qizib kåtishni và fårmåntlàrning inàktivàsiyagà uchràshini oldini olishdir.
Àgàrdà quyuqlàshtirilàyotgàn eritmà qànchàlik tozà bo’lsà, shunchàlik kàm miqdordà hàr õil moddàlàrni kàm tutàdi và undàgi fårmåntlàr yuqori hàroràtgà judà hàm tà’sirchàn bo’làdi. qàttiq oziqà muhitidà o’stirilgàn orgànizm ekstràktidà judà ko’p miqdordà himoyalovchi birikmàlàr bo’làdi và ulàr quyuqlàshtirish jàràyonidà fårmånt inàktivàsiyasining oldini olàdi, låkin kul’turàl suyuqligini quyuqlàshtirishdà buning àksini kuzàtish mumkin, ya’ni fårmånt ko’p miqdordà o’z fàolligini yo’qotàdi.
quyuqlàshtirish jàràyonidà fårmånt eritmàlàridàgi moddàlàrning miqdori và minåràl tàrkibi bir munchà o’zgàràdi, quyuq moddà hisobigà esà 11-20% gàchà kàmàyadi và quyuqlàshgàn ekstràktning rN ko’rsàtkichi hàm o’zgàràdi. Produsåntlàrning turigà qàràb ulàrning kul’turàl suyuqliklàri hàm hàr õil kimyoviy tàrkibgà và fårmåntlàr komplåksigà egà bo’lgànligi uchun, vàkuum-bug’làntirishning hàroràt råjimlàri tàdqiqot yo’li bilàn àniqlànàdi.
Fårmånt fàolligini quyuqlàshrish jàràyonidà yo’qotilishi nàfàqàt uni olib borilish råjimigà, bàlki uskunà yoki qurilmàning konstruksiyasigà hàm bog’liqdir. Kåyingi yillàrdà vàkuum-bug’làntirgich uskunàlàri ànchà tàkomillàshtirilmoqdà. Ushbu uskunàlàr trubkà shàklidà (gorizontàl, vårtikàl và qiya) bo’lib, jàràyonning o’tish muddàtini 10 màrotàbàgà yaqin qisqàrtirdi và fårmåntning fàolligi yo’qolishini bir munchà kàmàytirdi. Bulàr jumlàsigà “Àl’fà-Làvàl’” (SHvåsiya), “Ådinstvo” (YUgoslàviya), “Lyuvà” (SHvåysàriya), “ÀRV” (Frànsiya) và boshqà bir qànchà firmàlàr uskunàlàrini kiritish mumkin và ulàrning sàmàràdorligi 200 dàn 20000 l/s ni tàshkil qilàdi hàmdà fårmåntning fàolligi 10% àtrofidà yo’qotilàdi.
Ushbu uskunàlàr yuqori sàmàràdorligigà qàràmày vàkuum-bug’làntirish usuli bilàn fårmåntlàrni quyuqlàshtirish ko’pginà kàmchiliklàrdàn õoli emàs. SHuning uchun bu usul o’z o’rnini àstà-såkin ul’tràfil’trlàsh usuligà bårishi mumkinligi yaqqol isbotlànmoqdà.