Biotexnologiya asoslari

SIRKA KISLOTA ISHLAB CHIqARISH 
 

---

Sirka kislota
 
CH
3
COOH 
– rangsiz, o’tkir hidli suyuqlikdir. Oshxona sirkasi (sirka 
kislotasining 5-9% li suvli eritmasi), sirkali essensiya (70-80%), suvsiz yoki muzlatilgan sirka 
kislota (98-99,8%) holidagi sirka kislotalari mavjud. 
Acetobacter
 turkumiga mansub sirka kislotali bakteriyalar etil spirtini oksidlab sirka kislota 
hosil qilish xususiyatiga egadir. Etil spirtining oksidlanishini alkogoloksidaza fermenti katalizlaydi. 
Reaksiya tenglamasini quyidagicha yozish mumkin: 
кДж
O
H
COOH
CH
OH
CH
CH
ФЕРМЕНТ
490
2
3
2
3
+
+
⎯
⎯
⎯
→
⎯
 
 
Sanoat sharoitida sirka kislotani mikrobiologik sintez qilish, sirka kislotali bakteriyalarni 
suyuqlikda uzluksiz o’stirish usulidan foydalanib, ketma ketlikdagi fermentyorlar birikmalarida 
amalga oshiriladi. 
Sirka kislota ishlb chiqarishning texnologik jarayonlari quyidagi asosiy bosqichlarni tashkil 
etadi (8-chizma): 
1.
 
Ekish materialini olish; 
2.
 
Xom ashyolarni tayyorlash; 
3.
 
Fermentasiya; 
4.
 
Tayyor maxsulotni tindirish va quyish. 
 
Ishlab chiqarishda sirka kislotali bakteriyalarning ikki xil turi