Biologiyada tirik hujayralarda irsiy axborot amalga oshirilishining birinchi

---

Transkripsiya
(biologiya)
saidakbar
Transkripsiya (biologiyada) - tirik hujayralarda irsiy axborot amalga oshirilishining birinchi
bosqichi; DNK matritsasi asosida iRNK molekulasi sintezlanishi. DNK ga tobe RNKpolimeraza
fermenti vositasida amalga oshadi. Ferment T.ning boshlanish joyi — promotorni tanib, unga
birikadi; DNK qoʻsh zanjirini bir-biridan ajratadi va bu joydan boshlab, DNK zanjirlarining biridan
nusxa oladi. Buning uchun ferment DNK zanjirlaridan biri boʻylab siljib boradi va komplementarlik
prinsipi asosida sitoplazmadagi erkin nukleotidlarni oʻzaro tutashtirib i RNK zanjirini hosil qiladi.
Ferment siljib borishi bilan iRNK uzunligi ortib borib, DNK zanjiridan uziladi; fermentning keyingi
qismida DNK qoʻsh spirali yana tiklanadi. RNKpolimeraza fermenti nusxa koʻchirilayotgan DNK
qismining oxiri (terminator)ga yetganida sintezlangan RNK matritsa (qolip)dan ajraladi. DNK
qismlari har xil joyidan olinadigan nusxalar soni organizm rivojlanishi davomida oʻzgarib turishi
mumkin. Katta Samara beradigan initsiatsiya (boshlanish) uchun koʻpincha promotorga nazorat
qiluvchi oqsillar (mas., aktivator oqsillar)ning ulanishi lozim. Prokariotlarda iniatsiya bosqichidagi
boshqarilishda oqsilrepressorlar qatnashishi mumkin. T.ning oxirini RNKpolimeraza, boshqa
qismini maxsus oqsil "ro" tanib oladi. T.ning terminatsiya bosqichqdagi boshqarilishda
antiterminator oqsillar va oqsil sintezi apparati komponentlari katnashadi. Eukariotlarda
ribosomal, informatsion va transport RNK sintezi uchun alogʻida RNKpolimeraza fermenti
mavjud. T. birligi skripton yoki operonlar oʻzaro funksional bogʻlangan bir necha genlardan iborat.
Eukariotlarda bu genlar har doim monogen boʻladi. Shish qosil qiladigan viruslarda teskari
transkriptaza (revertaza) fermenti yordamida axborot RNK dan DNK ga oʻtkazilishi mumkin. Bu
jarayon teskari T. deyiladi.

---

 
Soʻnggi tahrir 3 oylar avval
 
MalikxanBot
 tomonidan amalga oshirildi
Bu maqolada 
boshqa til boʻlimlariga ishorat
 yoʻq. 
Siz ularni topib va ushbu maqolaga qoʻshib, loyihaga yordam berishingiz mumkin.
Ko‘proq o‘rganish
Ushbu maqolada 
Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi
 (2000-2005)
maʼlumotlaridan foydalanilgan.
Ushbu maqola 
chaladir
. Siz uni 
boyitib, (https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Transkr
ipsiya_(biologiya)&action=edit)
 
Vikipediyaga
 yordam berishingiz mumkin. 
Bu andozani 
aniqrogʻiga
almashtirish kerak.
"
https://uz.wikipedia.org/w/index
.php?
title=Transkripsiya_(biologiya)&o
ldid=2390701
" dan olindi

---