Biologiya online maktab deb qidiring muqaddima-1

5-6-sinf Botanika darsligi bo’yicha masalar


Masalalarni ishlashga doir nazariy ma’lumotlar
MAVZU: Suv bug’lanishga doir nazariyalar
1)Bir tup makkajo’xori 3 oy yoz davomida – 200 l suv bug’latadi
2) Bir tup g’o’za bitta yoz davomida o’z vaznidan- 500-600 xissa ko’p suv bug’latadi .Go’zani vazni 2 kg bo’lsa, demak u 3 oy yoz davomida maksimal 1200 l suv bug’latadi, ya’ni 2 kg x 600= 1200 l
3) Bir tup o’rta yoshdagi qizilmiya 3 oy yoz davomida 500-600 l suv bug’latadi
4) Har bir barg og’izchasida 2 ta loviyasimon hujayralar mavjud suv bug’lanish jarayonida ostki va ustki barg og’izchalari ham suv bug’latadi


Misol uchun quyidagi masalani taxlil qilamiz.
1-masalaTerak daraxtini ostki barg og’izchalari soni ustki barg og’izchalari sonidan, 2,5 martta ko’p, bargidagi jami loviyasimon hujayralar esa, 700 tani tashkil qiladi. Agar terak daraxtini har bir ostki barg og’izchasi bir kecha kunduzda 2 l suv bug’latsa, va 5 kunda jami 3250 l suv bug’latsa, ustki barg ogizchalarini har biri bir kecha kunduzda qancha suv bug’latganligini toping.
A) 0,88 l B) 1,5 l C) 0,50 l D) 1. 2 l
Ishlanishi:

1)Birinchi navbatda biz qancha barg og’izchasi mavjudligini topib olamiz : 700:2= 350 ta umumiy barg og’izchalari ya’ni ostki va ustki barg og’izchalari sonni

2) Endi ostki barg og’izchalari sonini aniqlaymiz
Ustki barg og’izchalarini x deb olamiz x+2,5=3, 5 endi barg og’izchalarini umumiy sonini 3,5 ga bo’lamiz: 350:3,5=100 demak x miz 100 ga teng ekan endi ostki barg og’izchalarni toppish uchun 100 x 2,5= 250 demak ostki barg og’izchalari soni 250 ga teng ekan.
3) Endi har bir ostki barg og’izchalari bir kecha kunduzda qancha suv bug’latganini aniqlaymiz 250 x 2= 500 l bir kecha kunduzda 500 l suv bug’latar ekan
4) Endi 5 kunda ostki barg og’izchalari qancha suv bug’latishini aniqlaymiz: 500 x 5= 2500 l demak 5 kunda ostki barg og’izchalari 2500 l suv bug’latar ekan
5) Terak o’simligi 5 kunda jami 3250 l suv bug’latgan bo’lsa, demak biz ustki barg og’izchalari orqali 5 kunda qancha suv bug’langanligini topib olamiz 3250-2500=750 l ustki barg og’izchalari suv bug’latgan ekan
6) Endi ustki barg og’izchalari bir kecha kunduzda har biri qancha suv bug’latganligini topib olamiz: 750 l : 100 ta ustki barg og’izchasi=7,5 l ni 5 kunda bug’latsa bir kecha kunduzda
7,5 L :5= 1,5 L demak javob: 1,5 L B javob

2-masala Yong’oq daraxti 10 kunda barglari orqali bug’latadigan suv miqdori bir tup o’rtacha 3 kg go’za o’simligi bug’latadigan suv miqdoridan 10 martta kamligi ma’lum bo’lsa, yong‘oq daraxti 20 kunda bug’latadigan suv miqdori bir tup g’o’za yoz davomida bug’latadigan suv miqdorini necha foizini tashkil qiladi?’

A) 30 B) 15 C) 20 D) 35
Ishlanishi:
1)Birinchi bo’lib bir tup ortacha 3 kg g’o’za bitta yoz davomida qancha suv bug’latishini aniqlab olamiz:
3kg x 550 =1650 l suv bug’latar ekan bir tup g’o’za
2) Yong’oq o’simligini 10 kunda bug’latadigan suv miqdorini aniqlaymiz
1650:10=165 l
3) 10 kun--------165 l
20 kun--------330 l
4) 330:1650x100= 20% javob C ekan