Biologiya olimpiada maktabi kanalga ulanish uchun

BIOLOGIYA OLIMPIADA MAKTABI

kanalga ulanish uchun : @olimbiologiya

14.04.2022. Yakshanba 30 talik test. 1.Sukkulentlarga hos bo’lgan javobni toping.
1) Fotosintez jarayoni yashil poyalarda amalga oshadi, 2) suvni zaxirada
saqlovchi to‘qimalar mavjud, 3)
sitoplazmasi yuqori yopishqoqlikka ega,
4) barg og‘izchalari kam va kunduzi yopiq bo‘ladi, 5) sutlamalar misol
bo’ladi, 6) saksovul misol bo’ladi, 7) barg og‘izchalarining chuqur joylashgan, 8) poyasida suvni zaxirada saqlovchi to‘qimalar mavjud
A) 1,4,2 B) 3,6,7 C) 3,6,4 D) 2,8,7

2. 
   Odamda vestibular apparatida joylashgan halqasimon naycha va ovalsimon xaltacha nisbati qanday?
   

A)2:1 B) 1,5:1 C)1:1 D)1:1,5

2. 
   Boshskeletsizlarda ichak qayerda boshlanadi a) va ichakning oldingi qismidan nima b) hosil bo’ladi?
   

A) a-oshqozon, b- o’n ikki barmoqli ichak B) a- oshqozondan , b-qizilo’ngach C) a-halqumdan
, b-oshqozon D) a-halqumdan b- jigar
o’simtasi

2. 
   Quyidagilardan poykiloterm (a) va gomoyoterm(b) hayvonlarga ajrating.
   

1)skat; 2)zebra; 3)ko’lbuqa; 4)dik-dik; 5)aspid; 6)kutora; 7)gornostoy; 8)povituxa; 9)semga; 10)assidiya
A)a-10, 5; b-6,3 B)a-3,1, 6; b-2,7 C)a-5,7; b-4,2 D)a-1,9; b-4,8,

2. 
   Gullari to‘g‘ri, asosiy ildizi rivojlangan, chatnaydigan meva hosil qiluvchi o‘simliklarni belgilang.
   

A) gulxayri, turp, kanop B) bangidevona, turp, arpa
C) nargis, boychechak, pskom D) beda, sebarga, shirinmiya

2. 
   Sevinchning kundalik ratsionida jami 425g
   

oziqa bo’lib, oqsil va yog’ miqdori teng,
uglevod ular miqdoridan 25 g ko’pligi ma’lum bo’lsa, ertalabki nonushtasidan hosil bo’lgan energiya miqdorini aniqlang.kkalda. (oqsil, uglevod 4,1 yog’ 9,3 kkal, nonushta yuqori foizi olinsin)
A)565,6kkal B)678,72kkal C)791,875kkal D)452,5

2. 
   Son jihatdan qaysi suyaklar nisbati 1:3 ?
   

A) kurak – yetim qovurg’a B) yelka- soxta
qovurg’a
C) o’mrov – chin qovurg’a D) tepa- peshona

2. 
   Retrotranspozonga xos bo’lmagan fikrni
   

belgilang.

1. 
   organism genomini o’zgartiruvchi
   

virussimon molekula

2. 
   tarkibida sitozin, adenin mavjud
   
3. 
   tarkibida purin va pirimidin asoslarini saqlovchi ferment
   
4. 
   i-RNK asosida o’z-o’zini sintezlovchi
   

virussimon molekula

2. 
   Maltoza va saxarozaning umumiy
   

xususiyatlarini ko‘rsating.
1) glikozid bog‘larga ega; 2) faqat glyukoza monomeriga ega; 3) gidrofil birikma; 4) donning unish jarayonida hosil bo‘ladi
A) 2, 3 B) 2, 4 C) 1, 4 D) 1, 3

2. 
   Quyida berilgan o‘simliklarni changchilarining soni ortib borishi tartibida joylashtiring.
   

1) baobab; 2) mingdevona; 3) Greyg lolasi; 4) yantoq
A) 1, 3, 4, 2 B) 2, 3, 4, 1
C)3, 4, 1, 2 D)4, 1, 2, 3

2. 
   Rasmda berilgan birikma nomini hamda uning 1 va 2 raqamlariga mos keluvchi tarkibiy qismlarini aniqlang.
   

1. 
   Oqsil; 1-dezoksiriboza; 2-monosaxarid
   
2. 
   RNK; 1-riboza; 2-fosfat kislota qoldig‘i
   
3. 
   DNK; 1-dezoksiriboza; 2-monosaxarid
   
4. 
   DNK; 1-dezoksiriboza; 2-fosfat kislota
   

qoldig‘i

2. 
   Bir qozon va oqquyruq uchun umumiy (a)
   

va farq qiluvchi (b) ma’lumotlarni belgilang.
1) diafragmaga ega; 2) ko‘krak qafasi
rivojlangan;
3) tana harorati doimiy; 4) oshqozoni ikki
bo‘lmali;
5) quloq suprasi mavjud; 6) siydik yo‘li
kloakaga ochiladi;
7) umurtqalilar kenja tipiga mansub; 8) tuxum
yo‘nalishida boqiladi
A) a-2, 3, 4; b-1, 5, 7 B) a-2, 3, 8; b-1, 5, 7
C) a-1, 3, 7; b-5, 6, 8 D) a-2, 3, 7; b-1, 5, 6

2. 
   Tahlil uchun olingan DNK fragmentining bir zanjiri 1400 ta nukleotiddan iborat bo‘lib, DNK qo‘sh zanjiridagi guanin nukleotidi 30
   

%ni tashkil etadi. Fragmentdagi timin va adenin nukleotidlari orasidagi vodorod bog‘lar sonini aniqlang.
A) 2250 B) 1260 C) 1680 D) 1120

2. 
   O‘simliklarning qaysi sistematik birlikka mansubligi to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang.
   

1. 
   bo‘ritaroq; 2) sharq sauri; 3) nemalion; 4)
   

itsigak

1. 
   1 - gulxayridoshlar oilasi; 2 – yopiq
   

urug‘lilar bo‘limi;
3 - qizil suvo‘tlar bo‘limi; 4 - ikki urug‘pallalilar
sinfi

2. 
   1 - gulxayridoshlar oilasi; 2 – ochiq urug‘lilar bo‘limi;
   

3 - yashil suvo‘tlar bo‘limi; 4 - sho‘radoshlar
oilasi

3. 
   1 - ikki urug‘pallalilar sinfi; 2 – ochiq
   

urug‘lilar bo‘limi; 3 - qizil suvo‘tlar bo‘limi; 4 -
sho‘radoshlar oilasi

4. 
   1 - yopiq urug‘lilar bo‘limi; 2 – bir
   

urug‘pallalilar sinfi;
3 - yashil suvo‘tlar bo‘limi; 4 - ikki
urug‘pallalilar sinfi

2. 
   Sariq silliq donli (AaBb) no‘xatlarda tahliliy chatishtirish o‘tkazilganda qanday natijalar olinadi?
   

1. 
   digeterozigotali organizmlar 50%ni tashkil qiladi;
   
2. 
   fenotip bo‘yicha nisbat 3:1 bo‘ladi;
   
3. 
   organizmlarning 1/2 qismi ikkinchi belgi
   

bo‘yicha retsessiv gomozigota bo‘ladi;

4. 
   digomozigota organizmlar 25%ni tashkil qiladi;
   
5. 
   belgilarning mustaqil taqsimlanish qonuni kuzatiladi
   

A) 2, 5 B) 2, 3 C) 1, 4 D) 4, 5

2. 
   Quyida tirik organizmlar Eyler-Venn diagrammasi bo‘yicha ifodalangan. Shunga ko‘ra I, II, III qismlarga xos xususiyatlarni aniqlang.
   

1) irsiy axborotning qo‘sh zanjirli nuklein kislotada saqlanishi; 2) plazmidlarga ega; 3) ba’zi vakillarida yashil pigmentli plastidasi mavjud; 4) sitoplazmada ATF molekulalarining sintezlanishi; 5) ba’zi vakillarining golozoy oziqlanishi; 6) mezosomalarda ATF molekulalarining sintezlanishi.

A)I − 3, 5; II − 2, 6; III − 1, 4
B)I − 2, 6; II − 3, 5; III − 1, 4
C)I − 2, 6; II − 1, 4; III − 3, 5

D)I − 2, 4; II − 3, 5; III − 1, 6

17 . Qaysi xususiyatlar qirqquloqning gametofiti uchun xos?

1. 
   rizoidga va ko‘p hujayrali jinsiy a’zoga ega
   
2. 
   jinsiy bo‘g‘in hisoblanadi, zigotadan
   

rivojlanadi

3. 
   spora hosil qiladi, ildizpoyasida oziq
   

moddalar to‘playdi

4. 
   ikki jinsli, poya-bargli o‘simlik
   

18. 
    Oqsil pardaning ko`z oldida joylashgan
    

qismi…(1), qolgan qismi esa….(2) deyiladi.

1. 
   1-shoxsimon parda, 2-sklera
   
2. 
   1-sklera ,2-shoxsimon parda
   
3. 
   1-kamalak parda,2- shoxsimon parda D)1-Shoxsimon parda,2-kamalak parda
   

18. 
    Yarimsharlar po’stlog’ining qaysi qismi
    

zararlanganda obrazli xotira izdan chiqadi?
A. Peshona B. Ensa C. Tepa D. Chakka

18. 
    Har xil (a) va bir xil (b) monomerlardan
    

tashkil topgan polimerlar to‘g‘ri berilgan
javobni aniqlang. 1) sellyuloza, 2) interferon,
3) sitoxrom 4) kraxmal, 5) transpozon, 6) glikogen
A) a-2,3,1 b-4,5,6 B) a-2,4 b-3,5,6
C) a-3,1,4 b-2,5,6 D) a-2,3,5 b-4,1,6

18. 
    Ayirish mahsulotlari ichak orqali suyuq(a) va kristall holda(b) ajraladigan o’rganizmlarni juftlab ko’rsating. 1-triton, 2- satir, 3- bo’rsiq, 4-salamandra, 5-ukki, 6-tasqara, 7-termit,
    

8-olma mevaxo’ri, 9-mita, 10-ko’rgalak.
A) a-1,4,5,6,10 b-2,3,7,8,9 B) a-1,4,5,6,10 b- 2,7,8,9
C) a-1,5,6,10,8 b-2,7,8,9 D) a-1,4,5,6 b- 2,3,7,8,9

18. 
    Pilla ichiga tuxum qo'yadigan organizmlarni belgilang.
    

1) oq planariya; 2) jigar qurti; 3) daryo qisqichbaqasi; 4) yomg'ir chuvalchangi; 5) chayon; 6) butli o‘rgimchak.
A) 2, 5, 6 B) 1, 4, 6 С) 1, 2, 4 D) 2, 3, 5

18. 
    Quyida keltirilgan organizmlar nechta sinfga tegishli? 1) qozonyuvg'ich; 2)
    

tripanasoma; 3) volvoks; 4) planariya; 5)
ismaloq; 6) jigar qurti; 7) itsigak; 8) shumtol

1. 
   beshta B) oltita C) uchta D) to‘rtta 24.Quyidagi atamalar qaysi sistematik birliklarni ifodalaydi?
   
   1. 
      ikki pallalilar; 2) yalqovlar; 3) kanalar; 4) chumolixorlar; 5) dumlilar; 6) zuluklar; 7) lolasimonlar; a) sinf; b) oila; c) turkum
      

A) a - 1, 4, 6; b - 2, 7; с - 3, 5 B) a - 1, 6, 7; b -
2, 4; с - 3, 5
C) a - 1, 3, 6; b - 2, 5; с - 4, 5 D) a - 4, 7; b - 2,
3, 5; с - 1, 6
25.Chatnaydigan(I) va chatnamaydigan(II)
quruq mevali o’simlik navlarini aniqlang?
1. “ Buxoro-9”; 2) “sanzor”; 3) “tririkale”; 4) “AN-402”; 5) “Toshkent-3”; 6) “Ulug’bek 600”;
7. “Namangan-34”; 8. “Vatan”
A) I- 1,2,5; II-3,7 B) I-5,8; II-2,3,6 C) I-1,4,7; II-2,3 D) I-4,5,7; II-6,8

26. 
    Batsidiyadagi qaysi xususiyatlar achitqi zamburug'ida ham uchraydi?
    

1) avtotrof oziqlanish; 2) geterotrof oziqlanish;
3) hujayrasi yadroga ega; 4) hujayrasi xitin qobiqli; 5) parazit hayot tarzi; 6) eukariot organizm
A) 1,5В) 2 ,6 C) 4, 5 D) 3, 6

26. 
    Qora ituzum uchun xos bo'lgan tushunchalarni aniqlang.
    

1) murtak; 2) ayrim jinsli gul; 3) qo'sh urug'lanish; 4) yonbargcha; 5) gajak to'pgul; 6) oddiy gulqo'rg'on
A) 1,3,6 B) 3,4,6 C) 1,3,5 D) 2,4,5

26. 
    Urg'ochisi geterogametali, ikkilamchi konsumentlarni belgilang.
    

1) suvke; 2) o’rdak; 3)bo’rsiq; 4) ukki; 5) ilvirs;
6) burgut
A) 1,4.6 B) 2,3,5 C) 1,4,5 D)2,3,6

29 . Quyidagi oziq zanjirida produtsentlarning massasi 30 t bo’lsa, birlamchi konsumentlardan chigirtkalar produtsentning 40% ini istemol qilgan. Kapalak esa 10% produtsent bilan oziqlangani ma’lum , qolgan o’simlik
bilan quyon oziqlangan bo’lsa, tulkilar
sonini toping. (bitta tulki vazni 11 kg)
A)136 B) 15 C)13 D)272
30. Noma’lum massali glyukoza
parchalanganda hosil bo’lgan ATF va
parchalangan glyukozalarning mol nisbati
14:1 ligi ma’lum bo’lsa necha % energiya ATF da to’planmagan?
A)54,28 B)52,5 C)53,95 D)47,5