«biologiya» kafеdrasi

Ishning tartibi va topshiriqlar: Kuli aniqlanadigan o‘simlik organlari: poyasi, bargi, urug‘i yaxshilab qaychida yoki hovonchada maydalanadi. Qizdirib, so‘ngra eksikatorda sovitilgan tigelni 0,01g aniqlikda tortib olinadi. So‘ngra shu tigelga tekshiriladigan o‘simlik qismini solib, qayta tortish yo‘li bilan uning miqdori aniqlanadi (namuna uchun o‘simlik poyasidan 3 g, bargi esa 1-2 g dan kam bo‘lmasligi kerak). So‘ngra tigelning qopqog‘ini yopib, mufel pechida 20-30 minut asta-syokin qizdirib kuydiriladi. Agar to‘liq qizdirib kuydirilganda ichida ko‘mirlari bo‘lsa, unga oqsidlash maqsadida 5-8 tomchi 10%li NH₄ NO₃ eritmasidan tomizib, tigel ichidagi eritma bug`lanib ketguniga qadar elektr plitka ustiga qo‘yamiz. Shundan keyin tigelni qayta mufel pechiga ko‘yib, qizdirib kuydirishni davom ettiramiz.


Nabertherm GmbH kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilgan yuqori sifatli pech uskunasi


Shunday qilib, o‘simlik materiali to‘liq qizdirib kuydirilgandan keyin tigelni eksikatorda sovitamiz. Tekshirilgan o‘simlik qismlarida qancha kul qolganini quyidagi jadvalga yozib aniqlanadi.
O‘simlik kul miqdorini aniqlash jadvali

Tekshiril- gan obyekt	O‘simlikning qismi yoki organi	Tigel nomeri	Tigel og‘irligi, g			Sof og‘irligi, g		Kulning miqdori
			bo‘sh og‘irligi, g	material bilan o‘g‘irligi, g	kul bilan og‘irligi, g	materilniki g	kulniki g

O‘simlikni yondirganda ma’lum miqdorda kuli qolib, uning tarkibida har xil moddalar bo‘ladi. Bunday moddalarga kul elementlari deyiladi. Kul tarkibida bo‘lgan hamma elementlarni o‘simliklar ildizi orqali to‘proqdan yoki boshqa o‘sayotgan muhitdan mineral elementlar holida oladi. O‘simliklarni turli qismlarida va organlarida bo‘lgan kulning miqdori hamda uning tarkibi har xil bo‘ladi. Bu o‘simlikning o‘sib turgan sharoitiga va uning biologik, fiziologik xususiyatlariga bog‘liq.