Biologiya hayot haqidagi fan

Uy vazifasining bayoni:______________________________________________________________ 

__________________________________________________________________________________ 

Yangi mavzuning bayoni:

 

Tirik organizmlarning irsiy axborotni saqlash va keyingi avlodga 

o‘tkazishdek eng muhim xususiyati xromosomalardagi DNKga bog‘liq. Bir bo‘linishdan ikkinchi 

bo‘linishgacha bo‘lgan davrda har bir xromosoma bitta DNKdan iborat bo‘ladi. Yadroning bo‘linishidan 

avval reduplikatsiya tufayli DNK molekulalari soni ikki hissa ortadi. Natijada har bir xromosoma ikkita 

xromatidadan iborat bo‘ladi. Yadro bo‘linishidan avval xromosomalar yorug‘lik mikroskopida aniq 

ko‘rinmaydigan, lekin maxsus bo‘yoqlar yordamidabo‘yaladigan uzun va ingichka tuzilmalar holida 

bo‘lib, bu tuzilmalar xromatin deb ataladi. Spirallanish darajasiga ko‘ra xromatinda ikki xil qismlarni 

farqlash mumkin. Euxromatin – xromatinning spirallashmagan, mikroskopda ko‘rinmaydigan 

ingichka, genetik jihatdan faol qismi. Geteroxromatin – xromatinning spirallashgan, zichlashgan, genetik 

jihatdan nofaol qismi. Yadroning bo‘linishidan avval xromatin kuchli spirallashgan, kaltalashgan, 

yog‘onlashgan strukturani, xromosomani hosil qiladi. Xromosomalar birinchi marta Fleming (1882) va 

Strasburger (1884) tomonidan aniqlangan. «Xromosoma» atamasini fanga Valdeyer taklif etgan. 

Xromosomalar quyidagi funksiyalarni bajaradi: irsiy axborotni saqlash, hujayra faoliyatini tashkil etishda 

irsiy axborotdan foydalanish, irsiy axborotning o‘qilishini nazorat qilish, irsiy axborotni ikki hissa 

orttirish, ularning nasldan naslga o‘tishini ta’minlash.