Biologiya hayot haqidagi fan

Simpatrik yo‘nalishda tur paydo bo‘lishi ajdod tur areali doirasida alohidalanish sodir bo‘lishi bilan 

bog‘liq. Alohidalashgan populatsiyalar ajdod tur bilan bir arealda tarqalgan bo‘ladi. Odatda 

alohidalashgan individlar guruhi ajdod tur vakillaridan urchish muddati yoki yashash joyi, yoxud jinsiy 

jihatdan 107-rasm. A – allopatrik tur paydo bo‘lishi; B – simpatrik tur paydo bo‘lishi. farq qilishi bilan 

ajralib turadi. Shunday usul da alohidalashgan populatsiyalardan ke yin cha lik mu ta tsion 

o‘zgaruvchanlik, tabiiy tan la nish tufayli yangi turlar paydo bo‘ladi. Filippinda 10 ming yil oldin paydo 

bo‘lgan Lanao ko‘lida yagona bitta ajdod baliq turidan simpatrik yo‘nalish bilan 18 ta baliq turi, yonsuzar 

qisqichbaqa turkumining bir ajdod turidan 250 ta yangi tur paydo bo‘lgani ma’lum. Shu singari 

sim patrik yo‘nalishdagi yangi turlarning paydo bo‘ lishi ekologik alohidalanish nati jasi ekanligidan 

dalolat beradi. 

 Mustahkamlash: 

1. Turlarning paydo bo‘lishini tushuntirishdagi qiyinchiliklar nimalardan iborat? 

2. Tur paydo bo‘lishida mutatsiyalarning ahamiyatini izohlang. 

3. 106-rasmda berilgan sxemani izohlang. 

4. Allopatrik tur paydo bo‘lish mexanizmini tushuntiring. 

5. Simpatrik tur paydo bo‘lish mexanizmini tushuntiring. 

V. Baholash  Faol  qatnashgan  faol  qatnashgan  o’quvchilar  baholanadi.