Biologiya 5 new indd

edurtm_uz
86

---

2. Nurota to g ‘-y o n g ‘oq davlat q o ‘riqxonasi.
3. Zomin davlat q o ‘riqxonasi.
4. Zarafshon davlat q o ‘ riqxonasi.
5. Surxon davlat q o ‘riqxonasi.
6. Hisor davlat q o ‘riqxonasi.
7. Kitob davlat geologiya q o ‘ riqxonasi.
8. Qizilqum davlat q o ‘riqxonasi.
2. Buyurtmaxona q o ‘riqxonadan farq qilib, m a’ lum davrlarda 
hayvonlarni ovlashga ruxsat beriladi; o ‘simliklar buyurtma asosida 
ko‘ paytirilib, obodonlashtirish uchun tarqatiladi (masalan, are ha, 
qarag‘ayning ko‘chatlarini yetishtirish, m o ‘ynasi uchun one atrani 
ko‘ paytirish).
3. Milliy bog'lar odamlarning madaniy hordiq chiqarishi, estetik 
zavq olishi uchun ajratilgan hudud. Bunday joylarda o ‘simliklarga 
chiroyli shakl berish, manzarali gullarni ekish, parvarishlash m um ­
kin. Lekin gullarni payhon qilish, uzib olish, atrofni ifloslantirish 
mumkin emas.
4. 
T a b i a t
yodgorliklari jonli va jonsiz tabiat yaratgan noyob, 
diqqatga sazovor joylar: g ‘orlar, sharsharalar, g ‘aroyib shaklli qo- 
yatoshlar, daralar, buloqlar, yer yuzasining ochilib qolgan joylari 
va katta yoshli ulkan daraxtlar, toshga aylangan o ‘simlik, hayvonlar 
kiradi. Mamlakatimizda 400 dan ortiq tabiat yodgorliklari ro‘yxatga 
olingan. Ularning ayrimlaridan turli davrlarga mansub osori ati- 
qalar, toshga o ‘yib chizilgan rasmlar, tosh haykallar va qadimgi 
odamlarning qoldiqlari topilgan Teshiktosh g ‘ori, ibtidoiy odamlar 
yashagan Obirahmat g ‘ori, Xo‘jakentdagi qoyatoshlarga chizilgan 
rasmlar shular jumlasidandir.
«Qizil k ito b » g a k ir itilg a n o ‘ s im lik va h a y v o n la r. O‘zbekiston 
Respublikasi «Qizil kitob »i 1979-yilda ta’sis etilgan. 
Dastlabki 
O‘zbekiston Respublikasi «Qizil kitob»i 1983-yilda nashrdan chiq- 
di. Kitobning 1-jildi «Umurtqali hayvonlar» haqida bo‘ lib, unga 63 
turdagi umurtqali hayvonlar kiritilgan. 1984-yilda «Qizil kitob»ning 
«O‘simliklar»ga bag‘ ishlangan 2-jildi chop etilgan. Unga 163 tur 
o ‘simlik kiritilgan. «Qizil kitob» odamlarni o ‘simlik va hayvonot